Türkiye, Suriye’nin kuzeybatısındaki bir gözlem noktasından daha çekilme kararı alırken, Rusya ve rejimin İdlib’e saldırıları artıyor

Suriye’nin kuzeybatısındaki Zaviye Dağı’nda giden Türk askeri konvoyu (AFP)
Suriye’nin kuzeybatısındaki Zaviye Dağı’nda giden Türk askeri konvoyu (AFP)
TT

Türkiye, Suriye’nin kuzeybatısındaki bir gözlem noktasından daha çekilme kararı alırken, Rusya ve rejimin İdlib’e saldırıları artıyor

Suriye’nin kuzeybatısındaki Zaviye Dağı’nda giden Türk askeri konvoyu (AFP)
Suriye’nin kuzeybatısındaki Zaviye Dağı’nda giden Türk askeri konvoyu (AFP)

Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), Suriye’nin kuzeybatısında rejim güçlerinin kontrolünde bulunan bölgelerdeki askeri gözlem noktalarının çoğunu tahliye etmeye devam ederken, Rusya ve rejimin İdlib’in güneyindeki hava saldırıları ise yoğunlaşıyor.
TSK, Halep’in batı kırsalında Kaptan el Cebel ve Şeyh Akil arasındaki bir noktadan daha çekilmeye başladı. Bu, Hama’nın kuzey kırsalındaki Morek, Şer Maghar ve İdlib'in güney kırsalındaki Maar Hattat'tan sonra tahliye edilecek dördüncü gözlem noktası oldu.
Maar Hattat’daki gözlem noktasının tahliye süreci, Türk askerlerinin İdlib’in güneyinde Halep-Şam arasında  ‘uluslararası yol’ olarak bilinen M5 üzerinde bulunan noktada askeri teçhizatları sökme çalışmasıyla devam ediyor.
TSK, 7 Nisan 2018’de kurulan bölgedeki en büyük Türk üssü Morek’teki 9 nolu gözlem noktasını Ekim ayı sonunda tahliye etti.
Bunun ardından 3 Kasım’da Hama’nın batı kırsalındaki Şer Maghar köyündeki üslerini boşaltarak, ekipman ve askerlerini İdlib’e taşıdı.
Türk kuvvetlerinin Suriye’nin kuzeybatısındaki Gerginliği Azaltma Bölgesi’nde rejim kontrolündeki bölgelerde bulunan noktalardan çekilmesini şart koşan Türkiye-Rusya anlaşmasına göre çekilme süreci Surman, Tel Tukan, Ternaba, Mardih ve İdlib’in doğu kırsalındaki Serakib’in doğusunda bulunan başka bir noktayı da içerecek.

Saldırlar artıyor
Diğer yandan, Rus savaş uçakları İdlib’in güneyindeki Zaviye Dağı’nda yer alan Benin köyü civarını hedef alan en az iki hava saldırısı gerçekleştirdi.
Bu, Rus savaş uçaklarını Zaviye Dağı’nı bu ay içerisinde hedef aldığı ikinci saldırı oldu.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), rejim güçlerinin dün Futeyra, Kansafra, Sufuhun, İdlib’in güney kırsalındaki dış mahalleler ve Hama’nın kuzeybatı kırsalındaki Gab Ovası’nda bulunan diğer bölgelere yönelik füze saldırılarına devam ettiğini bildirdi.
SOHR’a göre Gab Ovası’ndaki Hirbe Nakus bölgesinde rejim güçleri ve muhalif güçler arasında çatışmalar da devam etti.
Türk kuvvetleri ve ona yakın grupların Haseke’nin kuzeyindeki Ebu Raseyn kırsalındaki bölgelere füze saldırısında bulunduğu iddia edilirken, Suriye Demokratik Güçleri (SDG), Barış Pınarı Harekatı kapsamında Türk kuvvetleri ve ona yakın muhalif grupların kontrolünde olan Dire, Bab el-Hayr ve Daudiye köylerindeki askeri noktaları vurduğunu iddia etti.
SDG Özel Kuvvetleri, muhalif grupların bölgelerine sızarak, Ebu Raseyn kırsalındaki Diri mezrasında yaklaşık 20 kişinin katıldığı bir toplantı yerini hedef aldı. Saldırıda en az 5 kişinin öldüğü, çok sayıda kişinin ise yaralandığı iddia edildi.



Esed rejimi döneminde kaybolan mahkûmların çocuklarıyla ilgili davada hayır kuruluşlarının başkanları tutuklandı

Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
TT

Esed rejimi döneminde kaybolan mahkûmların çocuklarıyla ilgili davada hayır kuruluşlarının başkanları tutuklandı

Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)

Suriye Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ile koordinasyon halinde, Nada el-Gabra, Lema es-Savaf, Rana el-Baba ve devrik rejim döneminde gözaltına alınan ve kaybolan muhaliflerin kayıp çocuklarıyla ilgili dosyada yer alan diğer sanıkların tutuklandığını duyurdu. Kayıp Çocuklar Komitesi Sözcüsü, sanıklara yönelik tutuklama emrinin, çocukların aileleri ve yakınlarının kişisel iddiaları ve açılan davalar üzerine Şam Savcılığı tarafından çıkarıldığını bildirdi.

Kayıp Çocuklar Komitesi Sözcüsü Samir el-Kirbi Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Şam'daki Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi'ni yöneten Nada el-Gabra ve Lema es-Savaf ile Şam'daki el-Mubarrah Yetim Sponsorluk Derneği'ni yöneten Rana Muvaffak el-Baba'nın, ‘Şam Cumhuriyet Savcılığı tarafından çıkarılan bir tutuklama emrine göre, kaybolan çocukların dosyasının saklanmasına karışan diğer sanıklarla birlikte tutuklandığını’ belirtti.

El-Kirbi bu önlemin, önceki dönemlerde mahkûmların çocuklarının kaybolmasıyla ilgili davalara karıştıkları yönündeki suçlamaların arka planında geldiğini söyledi. El-Kirbi, “Resmi ve sivil makamların yanı sıra konuyla ilgili herhangi bir bilgiye sahip olan herkesi, bu çocukların akıbetini aydınlatmak ve haklarını güvence altına almak için soruşturma komitesiyle iş birliği yapmaya çağırıyoruz” dedi.

Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, çocukların dosyasıyla ilgili bir dizi kişi tutuklandı ve bu kişiler, ‘çocukların akıbetiyle ilgili olası suiistimal ve ihlallere karıştıklarından şüphelenildiği için resmi soruşturma altına alındı.’ Söz konusu adımlar, Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı’nın 2025 tarihli ve 1806 sayılı kararı uyarınca, bu dosyayı araştırmak ve çocukların akıbetini takip etmek üzere özel bir komite oluşturulmasını takiben atıldı.

3 bin 700 çocuk yetimhanelere yerleştirildi

İnsan hakları örgütleri ve medya raporları, eski rejime muhalif mahkûmların Şam'daki yetimhanelere veya çocuk esirgeme kurumlarına yönlendirilen 3 bin 700 çocuğu olduğunu gösteriyor. Esed'in devrilmesi ve kaçışından sonra yayınlanan gizli Suriye istihbarat belgelerine göre, yaklaşık 400 çocuk tutukluluk yılları boyunca muhaliflerin ailelerinden ayrılarak Şam'daki Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi, Daru’r Rahme Yetimhanesi ve Çocuk Köyleri de dahil olmak üzere dört yetimhaneye yerleştirildi.

 Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi (SANA)

Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi (SANA)

Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi bir televizyon röportajında, eski rejimin yıkılmasından önce 2015-2024 yılları arasında 27 çocuğun kendisiyle birlikte yetimhanede kaldığını ve güvenlik güçlerinin bu çocukları gizli notlarla şube mahzenlerinden yetimhaneye gönderdiğini itiraf etti. Güvenlik güçleri bu çocukları gizli emirlerle yetimhaneye gönderiyor, isimlerini değiştiriyor ve Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı'ndan yazılı onay almadıkça kimsenin onları ziyaret etmesine izin vermiyordu.

Esma Esed yetimlerle ilgilenmek üzere Şam kırsalındaki SOS Çocuk Köyleri’ni ziyaret etti. (SANA)Esma Esed yetimlerle ilgilenmek üzere Şam kırsalındaki SOS Çocuk Köyleri’ni ziyaret etti. (SANA)

Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi Müdürü Meys Acib bir televizyon kanalında yayınlanan açıklamalarında, kompleksin geçmişte özel durumları olan çocukları kabul ettiğini ve devrik Devlet Başkanı’nın eşi Esma Esed'in bu çocukların dosyalarını bizzat takip ettiğini itiraf etti. Öte yandan SOS Çocuk Köyleri yetkilileri de 2014-2018 yılları arasında resmî belge ve kayıtları olmayan 139 çocuğu kabul ettiğini ve bunların çoğunu Esed'in yetkililerine iade ettiğini ve o dönemde bakanlıktan bu tür vakaların gönderilmemesini istediğini kabul etti.

Samir el-Kirbi, çocukların akıbetinin belirlenmesi ve halen hayatta olup olmadıkları ya da toplu mezarlara gömülüp gömülmedikleri konusunda, bu çocuklar için özel toplu mezarların varlığının söz konusu olmadığını vurguladı. El-Kirbi, “Bugüne kadar yaptığımız dikkatli araştırma ve incelemeler sonucunda çocuklar için toplu mezarların varlığına rastlamadık, ancak bu çocukların yetimhanelere ve çocuk derneklerine yönlendirildiğini kanıtlayan belge ve kanıtlara sahibiz. Kayıp Çocuklar Komitesi, gerçeği ortaya çıkarmak ve çocukların ailelerine ve yakınlarına adalet sağlamak amacıyla bu dosyaları ilgili bakanlıklarla paylaşıyor” ifadelerini kullandı.

 Suriye İnsan Hakları Ağı’nın (SNHR) Suriye'de Çocuklara Yönelik İhlallere İlişkin 13’üncü Yıllık Raporu, Kasım 2024Suriye İnsan Hakları Ağı’nın (SNHR) Suriye'de Çocuklara Yönelik İhlallere İlişkin 13’üncü Yıllık Raporu, Kasım 2024

Suriye İnsan Hakları Ağı (SNHR), Mart 2011'den bu yana Suriye'de Esed rejimi tarafından en az 23 bin çocuğun öldürüldüğünü, bunlardan 190'ının işkence altında hayatını kaybettiğini ve 5 bin 200 çocuğun da zorla kaybedildiğini belgeledi.

Sosyal İşler ve Çalışma Bakanı Hind Kabavat tarafından kurulan Kayıp Çocuklar Komitesi'nde Adalet, İçişleri ve Vakıflar bakanlıklarından birer temsilci ile devrik rejim döneminde kaybolan kişiler ve mahkûmlar konusunda çalışan sivil derneklerin başkanları yer alıyor.