NASA'dan korkutucu uyarı: Mega uydu takımları felakete yol açabilir

(NASA)
(NASA)
TT

NASA'dan korkutucu uyarı: Mega uydu takımları felakete yol açabilir

(NASA)
(NASA)

ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), özel bir şirketin uzaydaki faaliyetlerine yönelik ilk kez yorum yaptı. Ajans, felakete yol açabilecek uzay çarpışmaları konusunda endişelerini dile getirdi.
AST & Science (AST) isimli ABD şirketi, 4G ve 5G bağlantıları için Dünya’nın yüzeyinden 720 kilometre yukarıda 243 adetten oluşan mega uydu takımları yerleştirmeyi planlıyor. Firma, SpaceMobil adlı proje için halihazırda 120 milyon dolar toplamış durumda.
NASA’ysa, ABD Federal İletişim Kurulu’na gönderdiği (FCC) ve kamuoyuyla da paylaştığı açıklamasında, SpaceMobil'in A-Train’e zarar verebileceğini belirtti.
Ajans, ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu, Fransa ve Japonya’daki bazı ortakların meydana getirdiği 10 uydudan oluşan A-Train 705 kilometre irtifada bulunuyor.
Somag News'ın haberine göre, aradaki farka rağmen SpaceMobil’in 900 metrekarelik büyüklüğü sebebiyle, A-Train’in bin 500 kez yer değiştirme ve 15 bin kez de planlama faaliyeti yapması gerekebileceğini ifade edildi. Bu günde 4 manevra ve 40 planlama faaliyeti anlamına geliyorken NASA bunun epey yorucu olacağına dikkat çekti. Projeyle ilgili şu ifadeler kullanıldı:
"A-Train’le edindiğimiz tarihsel deneyimler, uzayın bu özel bölgesinin, uzay nesneleri arasında çok sayıda bağlantı üretebileceğini gösteriyor."
AST’nin daha önce bir ton veya üzeri uzay takımları inşa etmediğini ve bu tecrübesizliğin uyduların yüzde 10’u veya fazlasının arızalanmasına neden olacağının beklendiğini belirten ajans, feci bir çarpışma riskinin alınamayacak derecede yüksek olduğunu ortaya koydu.
Öte yandan AST, ajansın mektubunu incelediklerini ajansın endişelerini gidermek için onlarla çalışacaklarını bildirdi.
 
Independent Türkçe, Somag News, Ars Technica



Dinozorlar Çağı'ndaki kuşların Arktika'da yuva yaptığı ortaya çıktı

Araştırmacılar 73 milyon yıl önceki Prince Creek ekosisteminin, yaz mevsiminde yaklaşık 6 ay boyunca kesintisiz gün ışığına maruz kaldığını düşünüyor (Gabriel Ugueto)
Araştırmacılar 73 milyon yıl önceki Prince Creek ekosisteminin, yaz mevsiminde yaklaşık 6 ay boyunca kesintisiz gün ışığına maruz kaldığını düşünüyor (Gabriel Ugueto)
TT

Dinozorlar Çağı'ndaki kuşların Arktika'da yuva yaptığı ortaya çıktı

Araştırmacılar 73 milyon yıl önceki Prince Creek ekosisteminin, yaz mevsiminde yaklaşık 6 ay boyunca kesintisiz gün ışığına maruz kaldığını düşünüyor (Gabriel Ugueto)
Araştırmacılar 73 milyon yıl önceki Prince Creek ekosisteminin, yaz mevsiminde yaklaşık 6 ay boyunca kesintisiz gün ışığına maruz kaldığını düşünüyor (Gabriel Ugueto)

Bilim insanları, kuşların kutup bölgelerine en azından 73 milyon yıldır yuva yaptığını keşfetti. 

Günümüzde Arktika'da yuva yapan 200'den fazla kuş türü var. Bilim insanları bu hayvanların ekosistemin önemli üyeleri olduğunu, polenleşme ve tohum dağılımı gibi temel görevlere katkı sağladığını söylüyor.

Daha önce yapılan araştırmalarda bu davranışın yeni olmadığı görülmüştü. Princeton Üniversitesi'nden Lauren Wilson "Kutup bölgelerinde yuva yapmaya dair en eski kanıt, Antarktika'nın Eosen dönemine ait yaklaşık 46,5 milyon yıl önce yaşamış bir penguen kolonisiydi" diyor.

Wilson liderliğindeki ekibin yeni araştırmasıysa bu tarihi yaklaşık 25 milyon yıl daha geriye çekti. 

Bilim insanları Alaska'nın kuzeyindeki Prince Creek formasyonunda yaptıkları kazılarda aralarında embriyo ve yavru kalıntıları da olan 50'den fazla kuş fosili ortaya çıkardı. Çoğunun boyu 2 milimetreden daha kısa olan bu fosiller, kuşların kutup bölgelerinde yuva yaptığına dair en eski kanıtı sunuyor. 

Bulguları hakemli dergi Science'ta yayımlanan çalışmanın ortak yazarı Patrick Druckenmiller, "Bu yeni fosiller, kuşların evrimi hakkındaki bilgilerimizde önemli bir boşluğu dolduruyor" diyerek ekliyor:

Bu çalışmadan önce, birkaç ayak izi dışında Alaska'da kuş fosilleri bulunmamıştı.

Araştırmacılar yaklaşık 73 milyon yıl önce Arktika'da yuva yapan bu kuşların en azından üç ayrı gruptan geldiğini saptadı. Fosillerin bir kısmı martıya benzeyen Ichthyornithes ve dalgıç kuşuna benzeyen Hesperornithes gruplarına aitti. Artık soyu tükenen bu gruplar dişli kuşları içeriyordu.

Ancak kalıntıların çoğu ördeklere benzeyen dişsiz kuşlara aitti. Araştırmacılar dişsizliğin, bugün yaşayan bütün kuşları içeren grubun belirleyici özelliği olduğunu ifade ediyor. Bu nedenle bulgular, milyonlarca yıl önce Arktika'da yuva yapan kuşların, modern kuşların yakın akrabaları olduğuna işaret ediyor.

Ekip, bölgenin o dönemde bugüne kıyasla daha sıcak olduğunu ve muhtemelen 6 ay boyunca kesintisiz gün ışığı aldığını söylüyor. Ancak bu durum kuşların dondurucu soğuklara maruz kalmadıkları anlamına gelmiyor.

Druckenmiller "Kışlar bugünkü kadar sert olmasa da yıl boyunca burada yaşayan hayvanlar dondurucu soğuklara, ara sıra yağan kara ve yaklaşık 4 ay süren kış karanlığına katlanmak zorundaydı" diye açıklıyor.

Ancak bölgede o zaman yuva yapan kuşların tek sorunu sıcaklıklar değildi. Araştırmacılar bazılarının uzunluğu 5 metreye ve ağırlığı 2 tona çıkan yaklaşık 12-13 dinozor türüyle beraber yaşadıklarını söylüyor. 

Druckenmiller, Troodon gibi etçil dinozorların, "bu sevimli küçük kuşları akşam yemeğinde seve seve yiyeceğini" söylüyor. 

Edinburgh Üniversitesi'nden paleontolog Steve Brusatte, yer almadığı çalışmanın bulgularını şöyle değerlendiriyor:

Bu fosiller, kuşların onlarca milyon yıl önce bu yüksek enlemlerdeki toplulukların ayrılmaz bir parçası olduğunu ve bu toplulukların modern zamanlardaki ekolojik bir yenilik değil, Dünya tarihinin uzun vadeli bir normu olduğunu gösteriyor.

Independent Türkçe, Guardian, Live Science, Science