عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Fetih ve Hamas “uzlaşmayı” tamamlamak için Kahire’de

Fotoğraf Reuters
Fotoğraf Reuters
    Ramallah/Şarku’l Avsat
TT
TT

Fetih ve Hamas “uzlaşmayı” tamamlamak için Kahire’de

Fotoğraf Reuters
Fotoğraf Reuters

Fetih ve Hamas hareketlerinden iki heyet, uzlaşma görüşmelerini tamamlamak üzere dün Kahire'ye gitti.
Şarku’l Avsat’ın ulaştığı kaynaklar, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın seçimler için kararname çıkarmadan önce iki heyetin tartışılan tüm noktalar üzerinde anlaşmayı sabırsızlıkla beklediklerini aktardılar.
Hamas'ın genel seçim, ortaklık ve çalışan memurlarıyla ilgili talepleri var.
Kahire'de Filistinli örgütlerin genel sekreterlerinin görüşmelerinin, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın seçim kararnamesi çıkarmasının önünü açması bekleniyor.
Mısır, Filistin yönetimi ve Hamas’a söz konusu diyaloglara ev sahipliği yapmayı kabul ettiğini bildirdi. Fetih Hareketi Hamas ile geçen eylül ayında İstanbul'da düzenlenen toplantıda 6 ay içinde önce yasama, ardından başkanlık ve Ulusal Konsey'den başlayarak kademeli seçimler yapma konusunda anlaşmıştı. Daha sonra iki hareketin liderliği, seçim kararnamesinin çıkarılması için Filistinli gruplarla daha geniş bir anlaşma yapılacağı ve ardından "mekanizmalar, yasalar ve seçimler " konularının tartışılacağı kapsamlı bir ulusal diyalog yapma konusunda anlaştılar.
İki hareket, seçim kararnamesini çıkarmadan önce grupların Abbas'a yazılı onaylarını ileteceği genel bir anlaşmaya varmak için Filistinli gruplarla toplantılar yaptı.
Ancak Fetih yetkilileri, Hamas’ ın seçim önerisine yazılı bir cevap göndermekte gecikmesi nedeniyle kararın çıkarılması konusunda şüphelerini dile getirdi.
Buna karşılık Hamas dün yaptığı açıklamada, Siyasi Büro Başkan Yardımcısı Salih el-Aruri başkanlığındaki heyetin ulusal uzlaşı dosyasıyla ilgili görüşmeleri ve diyalogları tamamlamak istediğini bildirdi. Hareket, ulusal davanın karşı karşıya olduğu zorluklarla yüzleşmek için tüm Filistinli vatanseverlerin dahil olduğu ortak bir mücadele stratejisi inşa etme konusunda ısrarını da bir kez daha yineledi.
Hamas delegasyonu, hareketin başkan yardımcısı Şeyh Salih el-Aruri ve komutanları Halil el-Hayya'dan oluşuyor. Fetih heyetinde de Fetih Merkez Komite Sekreteri Cibril Racub ve komitenin iki üyesi Ahmed Heles ve Ruhi Fettuh bulunuyor. Toplantılar, ABD Başkanı Joe Biden'ın ABD seçimlerinde kazandığı zaferden sonra, Fetih Hareketi’nin uzlaşmadan uzaklaştığı iddialarını ortadan kaldırıyor.
Bazı kesimler Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ı geri adım atmakla suçladı. Zira Abbas, İsrail hükümeti ve ABD yönetimine baskı unsuru olması için, terörist olarak görülen Hamas ile ittifak yapmak istiyordu.
Fetih ve Hamas bölünmeyi sona erdirmek uzun yıllardır bir uzlaşmaya varmaya çalışıyorlar. Ancak henüz bunu başarabilmiş değiller.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
TT
TT

Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)

Eski Başbakan Haydar el-İbadi Irak'ta ‘seçim sisteminin reforme edilmesi’ çağrısında bulunurken, Koordinasyon Çerçevesi’nin Mukteda es-Sadr'ın Kasım 2025'te yapılması planlanan seçimleri boykot etme kararına karşı tavır alması bekleniyor.

El-İbadi liderliğindeki Zafer Koalisyonu, seçim sisteminin ‘yolsuzluk’ suçu işleyen kişilerin seçime katılmasını engellemesi gerektiğini bildirdi. Koalisyon tarafından bugün yapılan basın açıklamasında, “Ülkenin karşı karşıya olduğu zorluklar, özellikle de bu tarihi anda, sistemin siyasi tabanını genişletmeyi, herkesi dahil etmeyi ve seçim sürecini yolsuzluğa bulaşmış kişilerden ve manipülatörlerden korumayı gerektiriyor” denildi.

Koalisyon, ‘herhangi bir devletin çöküşünün üstesinden gelmenin, halkın çıkarlarını ve devletin varlığını koruyarak iç siyasi ve sosyal birlikle başarılabileceğini’ vurguladı. Açıklamada, “Ulusal bir reform vizyonu temelinde aday olmamak, çıkarlar nedeniyle başkalarının seçimlere katılmasına izin vermemekten temelde farklıdır” ifadesi yer aldı.

Koordinasyon Çerçevesi’nin ana bileşenlerinden biri olan el-İbadi'nin koalisyonu, Sadr'ın benzer bir açıklama yapmasından bir gün sonra seçimleri boykot ettiğini duyurdu.

Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)

Koordinasyon Çerçevesi'nin pozisyonu

Koordinasyon Çerçevesi, Sadr ve el-İbadi'nin kararları ve bunların bir sonraki parlamentoda Şii temsiliyeti üzerindeki etkileri konusunda hemen bir görüş bildirmedi. Bilgi sahibi kaynaklar, “Sadr ve el-İbadi'nin kararlarını ele alma konusunda Şii meclisi içinde anlaşmazlıklar var” dedi.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar şu ifadeleri kullandı: “Bedir Örgütü lideri Hadi el-Amiri ve Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim'in başını çektiği bazı Şii liderlerin durumu kontrol altına alma çabaları var. Yaşananlara uyum sağlamak için uzlaşmacı bir çözüm arayışının yanı sıra Sadr'a seçimlere katılması ve boykotu tersine çevirmesi için davette bulunma ve Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nu birkaç günlüğüne adaylık kapısını yeniden açmaya davet etme olasılığı da var… Koordinasyon Çerçevesi içinde farklı görüşler var, ancak Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki'nin tutumunun Sadr'ı boykotu kırmaya ve seçimlere katılacağını açıklamaya davet etme eğiliminde olduğu dikkat çekiyor.”

Sadr, Kasım ayında yapılması planlanan parlamento seçimlerini boykot etme kararından dönmek için zorlu koşullar öne sürdü.

Sadr X platformundaki hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Yolsuzluk var olduğu sürece hiçbir seçime katılmayacağım. Doğruluk ancak kontrolsüz silahların teslim edilmesi, milislerin dağıtılması ve ordunun güçlendirilmesiyle tesis edilecektir” ifadelerini kullandı.

Yerel platformlarda, Sadr Hareketi liderleri ile aralarında Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin de bulunduğu Şii liderler arasında seçimlere katılma amacıyla temaslar kurulduğuna dair sızıntılar dolaşıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan siyasi bir kaynak, ‘Sadr Hareketi ile geri dönme olasılıkları konusunda şu ana kadar görüşmelerin durmadığını’ söyledi.

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)

Seçimlerin meşruiyeti

Son dönemde izlenen çeşitli göstergelere göre seçimlerin meşruiyetine ilişkin endişeler bulunuyor. Boykotun kırılgan bir bölgesel ve uluslararası ortamda diğer kesimler tarafından da tekrarlanması, özellikle silah taşıyan ya da geçmişte silah taşımış olanlar başta olmak üzere pek çok Şii gücün, İran'ın hedef alınmasının ardından ABD ve İsrail tarafından hedef alınabilecekleri korkusunu taşımaya devam ettikleri bir dönemde, siyasi sistemin meşruiyetini etkileyebilir.

Aynı bağlamda araştırmacı Seyf es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı: “Irak'taki siyasi sınıf, boykot eden çoğunluğun seçimlere katılma güvenini yeniden tesis edecek olgun bir seçim sistemi sunamadı. Bunun nedeni, seçim yasasının her seçim döneminde, oy veren halkın gerekçeleri dikkate alınmaksızın, büyük geleneksel partilerin ölçülerine uyacak şekilde değiştirilmesidir… Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ve iki eski başbakan Haydar el-İbadi ve Mustafa el-Kazımi'nin boykotu, seçimlere giden sürecin ciddiyetinin bir göstergesidir.”

Ancak es-Saadi, ‘seçim bölgesi sistemi, Sainte Lague sistemi ve benimsenen yüzde ile her seçimde sorunlara neden olan sonuç hızlandırma cihazlarına ilişkin doğru istatistiklere dayanan olgun bir yasanın çıkarılması yoluyla Irak'taki seçim sisteminde reform yapılabileceğini’ düşünüyor.