Trump ve Bolsonaro Kovid-19’u hafife almaya devam ediyor

Teksas'ta bulunan bir Kovid-19 tedavi merkezi (AFP)
Teksas'ta bulunan bir Kovid-19 tedavi merkezi (AFP)
TT

Trump ve Bolsonaro Kovid-19’u hafife almaya devam ediyor

Teksas'ta bulunan bir Kovid-19 tedavi merkezi (AFP)
Teksas'ta bulunan bir Kovid-19 tedavi merkezi (AFP)

Mevcut ABD Başkanı Donald Trump, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının tehlikesini hafife almaya devam ederken, Washington'da kendisini desteklemek için gösteri yapan yaklaşık 10 bin destekçisinden sadece birkaçının maske taktığı görüldü.
ABD hükümetinin Bulaşıcı Hastalıklar Uzmanı Anthony Fauci dün (Pazar) yaptığı açıklamada, ABD Başkanı Donald Trump'ın koronavirüs çalışma grubu ile katıldığı son toplantısının aylar önce ülkede salgın yayılırken gerçekleştiğini söyledi. Fauci, CNN ile yaptığı röportajda Başkan Yardımcısı Mike Pence'in görev gücünü yönettiğini ve tartışılanları Trump'a ilettiğini belirtti.
Fauci, Trump yönetimi şu ana kadar iktidar değişikliğini kabul etmese bile salgınla mücadelede sorunsuz bir geçiş sağlamak için federal yetkililerin yeni Başkan seçilen Joe Biden'ın ekibiyle iletişim kurmaya başlaması gerektiğini belirtti. Fauci açıklamasında, "Elbette onlarla çalışmaya başlamak daha iyi olur" dedi.
Johns Hopkins Üniversitesi sayımına göre ABD, kaydedilen 177 bin 200'den fazla yeni vaka ile günlük rekor sayıda koronavirüs vakası kaydetti. Aynı zamanda ülkede, diğer ülkelerden büyük bir farkla toplam 10,9 milyon koronavirüs vakası ve 245 bin 600 ölüm kaydedildi.
Diğer taraftan, Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro, Brezilya Kovid-19 kaynaklı 165 binden fazla ölümle dünya çapında en yüksek ikinci ölüm oranına sahip ülke olmasına rağmen pandeminin tehlikesini hafife almaya devam etti. Ülkede yapılan bir anket, Brezilyalıların yüzde 27'sinin Kovid-19'a yakalanma korkusuyla belediye seçimlerinde oy kullanmaktan korktuğunu gösterdi. İdari gözetimin zayıf olduğu fakir ülkelerde ise salgın süresince finansman kurumları kredilerini ödemeleri için borçlularına yönelik baskıyı artırdı. Bu durum işletmelerin omuzlarındaki yükü iki katına çıkardı.
Almanya Ekonomi Bakanı Peter Altmeier, Almanya’da yayınlanan “Welt am Sonntag” gazetesine yaptığı açıklamada, "En az önümüzdeki 4-5 ay daha çoğu önlem ve kısıtlamayla yaşamaya devam etmek zorunda kalacağız" dedi. Bakanın yorumları, bu ayın sonuna kadar getirilen yeni kısıtlamaların uzatılmasına karar verecek hükümet toplantısı öncesinde geldi. Ülkede, yoğun bakım ünitelerinde tedavi gören Kovid-19 hasta sayısı Ekim başında 360’ken şu anda 3 bin 300'ün üzerine çıktı. Almanya, diğer Avrupa ülkeleri gibi Kovid-19 salgınının ikinci dalgasını kontrol altına almakta zorluklarla karşı karşıya kaldı.
Almanya’daki birçok şehir, polisin gösterilerde tazyikli su kullandığı Frankfurt da dahil olmak üzere yeni tip koronavirüsünü kontrol altına almak için getirilen kısıtlamalara karşı düzenlenen protestolara tanık oldu. Öte yandan Yunanistan polisi, ülkede 4 kişiden fazla toplanmanın yasaklandığını duyurdu. Ayrıca hükümet, 1973 tarihli öğrenci ayaklanmasının anısına yapılması planlanan tüm kutlama ve yürüyüşlerin iptal edildiğini duyurdu.
Yunanistan geçtiğimiz günlerde ülkede Kovid-19 kaynaklı ölümlerin bini aşmasının ardından ilkokulların, kreşlerin ve çocuk bakım merkezlerinin kapatıldığını duyurdu. Romanya'da ise Cumartesi gecesi Romanya'nın kuzeydoğusundaki bir yoğun bakım ünitesinde çıkan yangın sonucu 10 Kovid-19 hastası hayatını kaybetti. Kurtarma ekibi, hastalara yardım etmeye çalışan nöbetçi doktorun vücudunun yüzde 80'inde ikinci ve üçüncü derece yanıklar olduğunu bildirdi. Yangının nedeni belli olmamakla birlikte Sağlık Bakanlığı yangının elektriksel yükten kaynaklanmış olabileceğini belirtti. Romanya Başbakanı Ludoviç Orban, "Cesaret ve fedakarlık ruhu gösteren kahraman doktora minnettarlığımı ifade ediyorum" dedi.
Kamboçya'da, birçok işin kapandığı Tayland'dan 10 binlerce göçmen işçi ülkeye geri döndü. Bu durum, aylık gelirleri bu işlere bağlı olan ailelerin yaşam koşullarını zorlaştırdı. Ülkede,  şüpheli fırsatçı uygulamalar ve özellikle de sakinleri mali kaynak kıtlığından muzdarip olan kırsal köylerdeki durum nedeniyle küçük ölçekli finans şirketlerine yönelik şüpheler arttı.
Kamboçyalı Çiftçi Roorn Reith, AFP'ye yaptığı açıklamada, "Kovid-19 yüzünden iş bulamadık," diyerek evini ve pirinç tarlalarını kaybetmekten dolayı duyduğu endişeyi dile getirdi.



Putin: İran ile ilişkilerimiz olumlu yönde gelişiyor

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)
TT

Putin: İran ile ilişkilerimiz olumlu yönde gelişiyor

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin bugün Türkmenistan’da düzenlenen uluslararası bir forum kapsamında İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile yaptığı görüşmede, Moskova ile Tahran arasındaki ilişkilerin ‘son derece olumlu bir şekilde geliştiğini’ söyledi.

Şarku’l Avsat’ın Rus haber ajansı Sputnik’ten aktardığına göre Putin, görüşmede, Rusya’nın Birleşmiş Milletler’de (BM) İran’ın nükleer programı konusunda Tahran ile yakın koordinasyon içinde çalıştığını ifade etti.

dfrgt
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (AFP)

Putin, iki ülkenin Buşehr Nükleer Santrali başta olmak üzere çeşitli alanlarda iş birliği yürüttüğünü, ayrıca Uluslararası Kuzey-Güney Ulaştırma Koridoru gibi altyapı projelerinde birlikte çalıştıklarını belirtti. Rus lider, gaz ve elektrik sektörlerinde ortaklık imkanlarının da değerlendirildiğini dile getirdi.

Pezeşkiyan ise görüşmede, Tahran’ın Moskova ile imzalanan kapsamlı stratejik ortaklık anlaşmasının tüm maddelerine bağlı olduğunu vurguladı.


Fildişi Sahili, El Kaide ile bağlantılı militanlara karşı koymak için ABD casus uçaklarını görevlendirmeyi planlıyor

Casus uçak
Casus uçak
TT

Fildişi Sahili, El Kaide ile bağlantılı militanlara karşı koymak için ABD casus uçaklarını görevlendirmeyi planlıyor

Casus uçak
Casus uçak

Fildişi Sahili’nden iki güvenlik yetkilisi, ülkenin ABD Başkanı Donald Trump yönetiminden, El Kaide bağlantılı militanlara karşı sınır ötesi operasyonlarda kullanılmak üzere ülkenin kuzeyine Amerikan keşif uçakları konuşlandırmasını talep ettiğini söyledi. Yetkililer, Washington’dan gelecek kararın gelecek yıl netleşmesini beklediklerini belirtti.

Terörle mücadelede görevli üst düzey bir yetkili, Abidjan ile Washington’ın bölgesel güvenlik ihtiyaçları konusunda mutabakata vardığını, ancak zamanlamanın hâlâ kesinleşmediğini ifade etti.

Beyaz Saray yorum talebine yanıt vermezken, Pentagon şu anda Fildişi Sahili’nde operasyon planı olmadığını açıkladı. ABD Dışişleri Bakanlığı ise değerlendirme yapmaktan kaçındı, ancak “Amerikan çıkarlarıyla bağlantılı olduğunda terörle mücadele hedeflerimizi sürdürmeye devam edeceğiz” açıklamasını yaptı.

Fildişi Sahili Savunma Bakanlığı da yorum talebine yanıt vermedi.

Washington, geçen yıl Batı Afrika’daki ana üssünü kaybetmişti. Nijer’in güvenlik desteği için Rusya’ya yönelmesi üzerine ABD, 100 milyon dolar değerindeki insansız hava aracı (İHA) üssünden çıkarılmıştı.

Bu üs, Sahel bölgesinde El Kaide ve DEAŞ bağlantılı gruplara ilişkin kritik istihbarat sağlıyordu. Küresel Terörizm Endeksi’ne göre, geçen yıl bölgede bu gruplarla bağlantılı faaliyetler nedeniyle 3 bin 885 kişi hayatını kaybetti. Bu sayı, dünya genelindeki terör kaynaklı ölümlerin yarısına denk geliyor.


Taliban’dan Pakistan’a fetvalı güvence

Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
TT

Taliban’dan Pakistan’a fetvalı güvence

Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)

Afganistan’daki Taliban yönetimi, iki ülke arasında günler önce yeniden alevlenen sınır çatışmalarının ardından, Pakistan’a yönelik dolaylı güvence mesajlarını yoğunlaştırdı. Kabil, kırılgan ateşkesi koruma çabalarının sürdüğü bir dönemde hem dinî hem de siyasi bir dizi taahhüdü arka arkaya açıkladı.

Başbakan Ahund ve üst düzey isimlerin katıldığı, binden fazla din adamını bir araya getiren toplantıda yayımlanan fetva, Afgan topraklarının hiçbir ülkeye karşı kullanılmayacağını ilan etti. Siyasi–fiqhî bildiri, sınır ötesi çatışmalara müdahil olanlara karşı yaptırım uygulanacağını vurguladı.

Bildirinin ardından Dışişleri Bakanı Emirhan Muttaki, hükümetin fetvadaki taahhütlere “tam bağlılık” göstereceğini açıkladı. Açıklama, Pakistan içini hedef alan ve sorumluluğu başta Pakistan Talibanı (TTP) olmak üzere çeşitli gruplara atfedilen saldırıların ardından yükselen gerilimi yatıştırma girişimi olarak değerlendirildi.

Sınırdaki son saldırıda, salı günü Afganistan sınırına yakın Kurram bölgesindeki bir güvenlik noktasının hedef alınması sonucu 6 Pakistan askeri hayatını kaybetmişti. İslamabad, saldırıların Afgan topraklarını kullanan silahlı gruplarca planlandığını savunurken, Kabil bu iddiaları reddediyor ve TTP ile operasyonel bağları olmadığını öne sürüyor.

dfgt
3 Aralık 2025'te Afganistan sınırında düzenlenen saldırıda hayatını kaybeden Pakistanlı güvenlik görevlileri için düzenlenen cenaze töreninden bir kare (AFP)

Din adamları kurultayının sonunda yayımlanan bildiride, Afgan hükümetinin ülke topraklarının hiçbir devlete karşı kullanılmaması taahhüdünü “şer’î bir sorumluluk” olarak üstlendiği belirtildi. Açıklamada, bu taahhüdü ihlal edenlerin asi sayılacağı ve gerekli işlemlerin uygulanacağı ifade edildi.

Bildiride, ülke egemenliğini savunmanın dinî bir görev olduğu vurgulanırken, aynı zamanda “Afgan topraklarının başka herhangi bir devlete zarar vermek için kullanılmasının caiz olmadığı” yeniden teyit edildi. Ayrıca Afgan vatandaşlarının sınır ötesindeki askerî faaliyetlere katılmak üzere ülke dışına gitmesinin yasak olduğu, bunu yapanların “muhalif ve asi” kabul edileceği kaydedildi.

Toplantıda Başbakan Ahund’un yanı sıra Yüksek Mahkeme Başkanı, İyiliği Emretme ve Kötülükten Sakındırma Bakanı, Yükseköğrenim Bakanı ve diğer üst düzey isimlerin bulunması, Taliban yönetiminin Pakistan’a hem dinî hem de siyasi nitelikte çift katmanlı güvence sunma çabasının işareti olarak değerlendirildi. Kabil yönetimi, özellikle sınır aşan silahlı gruplar konusunda artan uluslararası baskıyla karşı karşıya.

hyju
Afganlar, 6 Aralık 2025'te Pakistan güçleriyle sınır çatışmalarında öldürülen bir adam için yas tutuyor (AFP)

Dışişleri Bakanı Muttaki, devlet medyasına yaptığı açıklamada, ülke genelindeki din alimlerinin “İslami düzenin korunmasına yönelik birleşik fetvalarını” yenilediklerini belirterek, Afganistan’ın hiçbir ülkeye zarar verecek bir faaliyete izin vermeyeceğini yineledi. Muttaki, “Bu, alimlerin tavsiyesidir ve tüm Müslümanlar için yerine getirilmesi gereken bir görevdir” dedi.

Muttaki, fetvayı ihlal ederek sınır ötesi faaliyetlerde bulunanlara karşı Afgan yönetiminin gerekli adımları atma hakkına sahip olduğunu vurguladı. Bu ifade, TTP’ye katılan Afgan unsurlara yönelik üstü kapalı bir mesaj olarak değerlendirildi.

Açıklamasının sonunda “birlik ve fitneden uzak durma” çağrısı yapan Muttaki, Afgan halkının tarih boyunca din alimlerinin fetvalarına uyduğunu ve bugün de bu çizginin sürdürüleceğini belirtti.

Gözlemcilere göre fetva, siyasi bildiri ve resmî açıklamaların tamamı, son haftalarda tırmanan saldırılar nedeniyle artan Pakistan tepkisini yatıştırmaya ve Kabil’in güvenlik taahhütlerine bağlılık gösterdiğini ispatlamaya yönelik koordineli bir çabanın parçası niteliğinde. Geçen cuma yaşanan ve 4 kişinin ölümüne yol açan sınır çatışması, iki ülke arasındaki gerilimi yeniden tırmandırmıştı.