İran dünyaya yeni savaş gemisi ile meydan okudu

DMO tarafından dün Körfez sularında insansız hava araçları ve füze rampaları taşıyan bir savaş gemisinin lansmanına ilişkin dağıtılan bir resim (AFP)
DMO tarafından dün Körfez sularında insansız hava araçları ve füze rampaları taşıyan bir savaş gemisinin lansmanına ilişkin dağıtılan bir resim (AFP)
TT

İran dünyaya yeni savaş gemisi ile meydan okudu

DMO tarafından dün Körfez sularında insansız hava araçları ve füze rampaları taşıyan bir savaş gemisinin lansmanına ilişkin dağıtılan bir resim (AFP)
DMO tarafından dün Körfez sularında insansız hava araçları ve füze rampaları taşıyan bir savaş gemisinin lansmanına ilişkin dağıtılan bir resim (AFP)

İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) Komutanı, silahlı insansız hava aracı (SİHA) ve füze rampaları taşıyabilen geminin’ hizmete alınma töreninde yaptığı konuşmada ‘kuvvetlerinin bir coğrafi bölgeye bağlı kalmayacağının’ altını çizdi. Bu açıklama ABD Başkanı Donald Trump'ın yönetimindeki üst düzey yetkililerle İran'ın bir nükleer tesisini vurmak için görüşmesinden bir haftadan kısa bir süre sonra yapıldı.
Sepah News’in haberine göre DMO Komutanı Tümgeneral Hüseyin Selami, geminin hizmete alınma töreninde yaptığı konuşmada, “İran hayati çıkarlarını savunmak için belirli bir coğrafi bölgeye bağlı kalmayacak” ifadelerini kullandı.
Hizmete alınan ‘Rudeki’ isimli geminin yayınlanan fotoğraflarında kamyonlarla karardan karaya ve uçaksavar füzeler taşıdığı görüldü. Ayrıca DMO’nun rutin olarak kullandığı tipte 4 küçük sürat teknesi de gemide yer alıyordu. Bir helikopter iniş pistinin yanı sıra güvertede 150 metrelik (492 fit) bir makineli tüfek içerir.
Bloomberg haber ajansının IRNA haber ajansından aktardığına göre Rudeki isimli savaş gemisi adeta hareket eden bir şehir. Deniz ulaştırma hatlarında sürdürülebilir güvenlik oluşturmak, ülke ve bölge ülkelerinin ticaret ve balıkçılık filosuna yardım ve yardım sağlamak için gerekli tüm ekipman ve yetenekleriyle okyanuslarda görevler yapmaya hazır bulunuyor.
Selami, “Körfez, küresel ekonomi için stratejik bir bölge ve savunma ara yüzümüzdür. Güvenliğimizi ve hayati çıkarlarımızı savunmak için belirli bir coğrafi bölgeye bağlı kalmayacağız. Taviz vermeyeceğiz, esneklik göstermeyeceğiz ve ne kadar görkemli olursa olsun hiçbir düşmanın önüne başımızı eğmeyeceğiz” ifadelerini kullandı.
AFP’nin haberine göre DMO Komutanı, kuvvetlerinin küresel ekonominin bu kritik alanı için güvenliği sağlamada mükemmel ve benzersiz bir rol oynadığını söyledi.
Selami sözlerine “Her kim bu halk ve ülkenin çıkarlarını tehdit etmek isterse işte o zaman elbette dünya üzerinde kendisi için güvenli bir nokta bulamayacak. Stratejimiz savunma amaçlıdır; Yani, savunma stratejimize saldırı taktikleri eşlik etmediği sürece, başlangıçta hiçbir ülkeye tehdit oluşturmayacağız” dedi.
DMO’nun Tahran'daki iktidarla ideolojik bağlantıları olan milisleri ve silahlı grupları destekleme konusundaki bölgesel faaliyetleri ışığında orta ve kısa menzilli balistik füzelerin yanı sıra insansız hava araçları geliştirme programı, Devrim Muhafızları için önem arz ediyor.
New York Times’un geçtiğimiz Pazartesi günü çıkan haberinde ABD Başkanı Donald görev süresi iki ay içinde biten Trump'ın, geçen hafta çok sayıda üst düzey yetkiliye önümüzdeki haftalarda İran nükleer sahasına karşı harekete geçme olasılığı hakkında görüşmeler yaptığı bildirildi. Sonuç olarak büyük çaplı bir çatışma çıkma riski göz önüne alınarak, yetkililerin Başkanı Tahran'a karşı askeri bir operasyon yapmama konusunda ikna ettiklerini bildirdi.
ABD ile İran arasındaki ilişkiler 40 yıl önce koptu. ABD Başkanı Donald Trump'ın 2017'de başkanlığı devralması ve ardından ertesi yıl İran'ın nükleer programına ilişkin anlaşmadan çekilmesi, İran'ın bölgesel davranışlarını değiştirme ve balistik füze geliştirme programını da içeren daha kapsamlı bir anlaşmaya varmak amacıyla bir ‘maksimum baskı’ politikasını benimsemesi nedeniyle gerginlikte bir artış yaşandı.
Trump, ayrıca Tahran'a yeniden İran ekonomisi ve yerel döviz kuru üzerinde olumsuz etkileri olan sert yaptırımlar uyguladı.
ABD, 2019 yılının Nisan ayında Devrim Muhafızlarını terör örgütleri listesine ekledi. Ardından da Trump, bu yılın başında Bağdat'ta İran'ın bölgesel operasyonlarının beyni konumundaki İran Devrim Muhafızları'na bağlı Kudüs Gücü Komutanı General Kasım Süleymani’nin ölümüne neden olan bir saldırı emri vermişti.



Hüseyin Emir Abdullahiyan: Süleymani'nin dostu, İsrail'in düşmanı

Merhum İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, arka planda Kasım Süleymani (AFP)
TT

Hüseyin Emir Abdullahiyan: Süleymani'nin dostu, İsrail'in düşmanı

Merhum İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, arka planda Kasım Süleymani (AFP)

İran'ın kuzeybatısında pazartesi günü meydana gelen helikopter kazasında Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile birlikte hayatını kaybettiği açıklanan İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Tahran'ın İsrail ve Batı karşıtı politikalarının ateşli bir savunucusuydu.

Reisi, 60 yaşındaki Abdullahiyan’ı Ağustos 2021'de atadı.

2013'ten 2021'e kadar bu görevi yürüten Muhammed Cevad Zarif'in yerine geçmek gibi zor bir görevi vardı; Zarif, önde gelen aktif bir diplomat, akıcı bir İngilizce konuşan, uluslararası çevrelerde tanınan bir yüz ve İran'ın dış politikasını yöneten deneyimli bir isimdi.

İran devlet televizyonu Emir Abdullahiyan'ı, Tahran tarafından yönetilen ve Lübnan Hizbullah'ı, Filistinli Hamas ile İslami Cihad hareketleri ve Iraklı silahlı gruplar gibi İran'ın ezeli düşmanı İsrail karşıtı grupların yer aldığı "Direniş Ekseni'nden üst düzey bir diplomat" olarak tanıttı.

Emir Abdullahiyan atandığı gün yaptığı açıklamada, bu grupların "İran'ın müttefikleri" olduğunu ve "onları güçlendirmenin hükümetin gündeminde olduğunu" söyledi.

Kapsamlı geziler

Ekim 2023'te İsrail ile Hamas arasında Gazze'de savaşın başlamasından beri bölgeye yaptığı ziyaretleri yoğunlaştırdı. Tahran, İsrail'e karşı Filistin hareketini ve savaşın çıkmasına yol açan 7 Ekim 2023 operasyonuna desteğini gizlemedi, ancak aynı zamanda bu operasyonun içinde yer almadığını da vurguladı.

Emir Abdullahiyan, Kasım Süleymani'nin izinden gidiyor gibi görünüyordu (Getty)Emir Abdullahiyan, Kasım Süleymani'nin izinden gidiyor gibi görünüyordu (Getty)

Geçtiğimiz nisan ayında, Tahran'ın Yahudi devletini sorumlu tuttuğu ve Şam'daki İran konsolosluk binasını yerle bir eden hava saldırısına karşılık olarak, İran'ın İsrail'e 300'den fazla insansız hava aracı ve füzeyle gerçekleştirdiği benzeri görülmemiş saldırıyı savundu.

İran'ın tepkisinin "meşru savunma ve uluslararası hukuk çerçevesinde" gerçekleştirildiğini söyledi.

Emir Abdullahiyan daha sonra İsrail'in İran'ın orta kesimindeki İsfahan eyaletine bir misilleme amaçlı saldırı düzenlediğine dair haberleri "çocuk oyuncağı" diyerek küçümsedi.

İzolasyonun Azaltılması

Mesleki kariyeri boyunca Devrim Muhafızları ile olan yakın ilişkileriyle tanınan Emir Abdullahiyan, Devrim Muhafızları'nın dış operasyonlarından sorumlu olan Kudüs Gücü'nün komutanı ve 2020 yılında Irak'ın başkentinde bir ABD saldırısı sonucu öldürülen Tümgeneral Kasım Süleymani'ye yakındı.

Emir Abdullahiyan kariyeri boyunca Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu. Abdullahiyan, Devrim Muhafızları'nın dış operasyonlarından sorumlu Kudüs Gücü'nün komutanı olan ve 2020 yılında Irak'ın başkentinde bir ABD saldırısı sonucu öldürülen Tümgeneral Kasım Süleymani'ye yakındı.

Emir Abdullahiyan, üç yıl boyunca İran'ın uluslararası sahnedeki izolasyonunu azaltmak ve ABD yaptırımlarının ülkesinin ekonomisi üzerindeki etkisini azaltmak için çalıştı.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre Çin'in himayesindeki bir anlaşma çerçevesinde Mart 2023'te Suudi Arabistan ile uzlaşmaya varılmasına yol açan süreçte kilit bir figür olmasa da İran'ın Arap komşularıyla ilişkilerin geliştirilmesinde rol oynadı.

1964 yılında Tahran'ın doğusundaki Damgan şehrinde doğan Abdullahiyan, 1991 yılında Tahran Üniversitesi'nde Uluslararası İlişkiler Bölümü'nden mezun oldu.

1997-2001 yılları arasında Irak'ta ve 2007-2010 yılları arasında ise Bahreyn'de görev yaptı.

2011'den bu yana Arap ve Afrika İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı olarak görev yaptı. Bu görevinde, Ali Ekber Salihi (Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'ın ikinci hükümetinde) ve Zarif (Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin ilk hükümetinde) gibi iki farklı bakanla çalıştı.

Merhum İran Dışişleri Bakanı, Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu (Sosyal paylaşım siteleri) Merhum İran Dışişleri Bakanı, Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu (Sosyal paylaşım siteleri)

Ancak 2016 yılında Zarif onu görevden aldı. Bu hareket muhafazakârlar tarafından, Ruhani ve bakanına yönelik büyük eleştiriler yapılmasına neden oldu.

ISNA'ya göre daha sonra Umman Büyükelçiliği görevini reddetti ve 2021 yılında Dışişleri Bakanlığı'na gelmeden önce, Meclis Başkanı'nın uluslararası işlerden sorumlu özel yardımcısı olarak çalışmaya başladı.

Emir Abdullahiyan, uluslararası yaptırımların kaldırılması karşılığında Tahran'ın nükleer faaliyetlerini kısıtlayan 2015 anlaşmasının çökmesinin ardından, Washington'un 2018'de eski Başkan Donald Trump tarafından anlaşmadan çekilmesi sonrasında, İran'ın nükleer programına ilişkin müzakerelerin yeniden başlatılması çabalarına dahil oldu.