Koronavirüs darbesi: Birleşik Krallık ekonomisi 300 yılın en sert resesyonuyla karşı karşıya

BK Maliye Bakanı Sunak, ülkesinin içinde bulunduğu tabloya dair tahminleri paylaşacak (Reuters)
BK Maliye Bakanı Sunak, ülkesinin içinde bulunduğu tabloya dair tahminleri paylaşacak (Reuters)
TT

Koronavirüs darbesi: Birleşik Krallık ekonomisi 300 yılın en sert resesyonuyla karşı karşıya

BK Maliye Bakanı Sunak, ülkesinin içinde bulunduğu tabloya dair tahminleri paylaşacak (Reuters)
BK Maliye Bakanı Sunak, ülkesinin içinde bulunduğu tabloya dair tahminleri paylaşacak (Reuters)

Dünya genelinde koronavirüs (Kovid-19) salgınında yaşanan ikinci dalgayla birlikte can kaybı ve vaka sayılarında hızlı artış yaşanırken, bazı ülkelerin ekonomilerindeki sarsıntılar da derinleşiyor.
Financial Times'ın (FT) haberine göre Birleşik Krallık (BK) Maliye Bakanı Rishi Sunak, kendisine yakın isimlerin BK ekonomisi için "korkutucu" bir görünüm olarak tanımladığı ve kamu maliyesinde görülen en büyük düşüşü içeren bir tabloyu duyurmaya hazırlanıyor.
Sunak'ın gelecek çarşamba Avam Kamarası'na bildireceği harcama planlarının, koronavirüs salgınının etkilerinin, bir sonraki seçimlerin gerçekleştirileceği 2024'e kadar süreceği tahminlerine dayandığı belirtiliyor.
Hükümetin tahminlerini bağımsız olarak hazırlayan Bütçe Sorumluluk Ofisi'nin (OBR) tahminlerinde, BK ekonomisinin 2020'de yüzde 11'e yakın daralacağını öngören İngiltere Merkez Bankası'nı takip edeceği ve bu manzaranın ülke için 300 yıldan fazla süre zarfında en kötü yıllık performans anlamına geldiği ifade ediliyor.
Yardımcıları Lee Cain ve Dominic Cummings'in Downing Caddesi'ndeki Başbakanlık Konutu'ndan ayrılmasının ardından Başbakan Boris Johnson'ın İngiltere'nin kuzeyine ve çevre projelerine harcama yapmaya odaklanarak hükümetini "yeniden konumlandırmaya" çalıştığı yorumları yapılıyor.
Parlamentoya sunulacak tahminlerin başbakana bir parça destek verip, altyapı harcamalarının ekonominin büyüme performansını artıracağını ancak tam bir iyileşme sağlamayacağını göstermesi bekleniyor.
Sunak'a yakın bir isim, mart ayına ait bütçe tahminlerindeki rakamlarla mukayese edildiğinde yeni öngörülerin "epey korkutucu olacağını" söylüyor.
Başbakanlıkta görevli bir yetkili de gelecek hafta yapılacak açıklamaya kamu maliyesinin korkunç halinin damga vuracağını ifade ederken, muhtemel tablo için "Güzel görünmüyor" değerlendirmesinde bulunuyor.
Bir sonraki seçim zamanına kadar, OBR'nin tahminlerine göre kalıcı ekonomik hasarın milli gelirin yüzde 2 ila 3'üne karşılık gelmesi öngörülürken, bu zararın 60 milyar sterline (yaklaşık 600 milyar TL) eşdeğer bir ekonomik faaliyet açığı olacağı kaydediliyor.
FT bu tahminlerin Sunak'ı bir sonraki seçimlerden önce vergiler ve kamu harcamaları konusunda zor kararlar almaya mecbur edebileceğine dikkati çekiyor.

IMF düşüş öngörüsünü aşağı çekmişti
Uluslararası Para Fonu (IMF) ekim ayı sonunda, BK ekonomisi için büyüme tahminlerini düşürürken, Londra yönetimini Kovid-19 salgınında ikinci dalgayla mücadele için kamu harcamalarını artırmaya çağırmıştı.
Guardian'ın haberine göre sadece bir ay öncesinde BK ekonomisi için yüzde 9,8'lik bir düşüş öngören IMF, son açıklamasındaysa BK Gayrisafi Yurtiçi Hasılası'nın (GSYH) 2020'de yüzde 10,4 küçüleceğini bildirmişti.

Independent Türkçe, Financial Times, Guardian



Musk, tazminat paketiyle ilgili mahkeme kararı sonrasında 700 milyar dolarlık net servete ulaşan ilk kişi oldu.

Elon Musk (Reuters)
Elon Musk (Reuters)
TT

Musk, tazminat paketiyle ilgili mahkeme kararı sonrasında 700 milyar dolarlık net servete ulaşan ilk kişi oldu.

Elon Musk (Reuters)
Elon Musk (Reuters)

Forbes Milyarderler Endeksi dün, Tesla CEO'su Elon Musk'ın, Delaware Yüksek Mahkemesi'nin geçen yıl geçersiz kılınan 139 milyar dolarlık Tesla hisse senedi opsiyonlarını yeniden geçerli kılmasıyla net servetinin 749 milyar dolara yükseldiğini gösteren ilk kişi olduğunu açıkladı.

Yüksek Mahkeme, cuma günü, alt mahkemenin iki yıl önce "makul olmayan" gerekçesiyle iptal ettiği Elon Musk'ın 2018 tarihli 56 milyar dolarlık tazminat paketini yeniden yürürlüğe koydu.

Yüksek Mahkeme, tazminat paketini geçersiz kılan 2024 tarihli kararın kusurlu ve Musk'a karşı haksız olduğunu belirtti.

dfrgthy
Elon Musk, üzerinde Tesla marka bir otomobilin resminin gösterildiği ekranın önünden geçiyor (Reuters)

  Birkaç gün önce Musk, havacılık ve uzay alanındaki girişim şirketi SpaceX'in halka arz edilebileceğine dair haberlerin ardından, net serveti 600 milyar doları aşan ilk kişi oldu.

Kasım ayında Tesla hissedarları, Musk için ayrı olarak 1 trilyon dolarlık bir tazminat planını onayladı; bu, yatırımcıların elektrikli otomobil üreticisini yapay zeka ve robotik devine dönüştürme vizyonunu desteklemesiyle tarihin en büyük maaş paketi oldu.

Forbes'un milyarderler listesine göre, Musk'ın serveti, Google'ın kurucu ortağı ve dünyanın en zengin ikinci kişisi olan Larry Page'in servetini yaklaşık 500 milyar dolar aşmış durumda.


TikTok, ABD'deki birimini Amerikalı yatırımcılara satmaya karar verdi

Cep telefonunda TikTok uygulamasını açan bi kişi (Arşiv- AP)
Cep telefonunda TikTok uygulamasını açan bi kişi (Arşiv- AP)
TT

TikTok, ABD'deki birimini Amerikalı yatırımcılara satmaya karar verdi

Cep telefonunda TikTok uygulamasını açan bi kişi (Arşiv- AP)
Cep telefonunda TikTok uygulamasını açan bi kişi (Arşiv- AP)

Reuters'ın gördüğü TikTok CEO'suna ait bir nota göre TikTok'un sahibi ByteDance, ABD birimini Amerikalı yatırımcılar tarafından kontrol edilen bir ortak girişime satmak üzere bir anlaşma imzaladı.

Anlaşmanın 22 Ocak'ta tamamlanması bekleniyor ve bu, ulusal güvenlik endişeleri nedeniyle Çinli ana şirket ByteDance'i ABD operasyonlarından vazgeçmeye zorlama yönündeki yıllardır süren çabalara son verecek.

Bloomberg ve Axios, şirket içi bir nota atıfta bulunarak, TikTok CEO'su Xu Zhou'nun çalışanlarına, sosyal medya şirketi ve Çinli sahibi ByteDance'in, Oracle, Silver Lake ve Abu Dabi merkezli MGX'in büyük yatırımcılar olduğu yeni bir kuruluş üzerinde anlaştığını bildirdiğini aktardı.

Oracle'ın kurucusu ve CEO'su Larry Ellison, ABD Başkanı Donald Trump'ın uzun süredir müttefiki. Xu, çalışanlarına ByteDance'in yeni kuruluşta yaklaşık %20'lik bir paya sahip olacağını, bunun da ABD yasalarına göre Çinli bir şirket için izin verilen maksimum oran olduğunu açıkladı.

Bu düzenleme, eski Başkan Joe Biden döneminde kabul edilen ve ByteDance'i TikTok'un Amerika Birleşik Devletleri'ndeki faaliyetlerini satmaya veya en büyük pazarında yasaklanmaya zorlayan bir yasaya yanıt olarak geldi. ABD yetkilileri, Trump'ın ilk döneminde de dahil olmak üzere, Çin'in TikTok'u Amerikalıların verilerini toplamak veya gelişmiş algoritması aracılığıyla etki uygulamak için kullanabileceği konusunda uyarıda bulunmuştu.

Şarku’l Avsat’ın Bloomberg'ten aktardığına göre Chu notta, "Anlaşmanın tamamlanmasının ardından, ABD ortak girişimi, ABD veri koruma, algoritma güvenliği ve içerik denetimi mevzuatına tabi bağımsız bir kuruluş olarak faaliyet gösterecektir" dedi. Trump, eylül ayında Oracle'ın başkanı ve dünyanın en zengin adamlarından biri olan Ellison'ın anlaşmanın önemli bir yatırımcısı olduğunu belirtmişti.

Ellison, uzun süredir arkadaşı olan Trump'ın OpenAI ile büyük yapay zeka ortaklıklarına girmesini kolaylaştırmasıyla yeniden gündeme geldi. Ellison ayrıca oğlu David'in Paramount'u satın almasını da finanse etti ve şu anda Warner Bros için Netflix ile bir ihale savaşı içinde.


Asya devinin Manhattan Projesi: ABD çip tedarik zincirlerinden çıkarılacak

ABD ve Çin arasındaki yapay zeka yarışı her geçen gün kızışıyor (Reuters)
ABD ve Çin arasındaki yapay zeka yarışı her geçen gün kızışıyor (Reuters)
TT

Asya devinin Manhattan Projesi: ABD çip tedarik zincirlerinden çıkarılacak

ABD ve Çin arasındaki yapay zeka yarışı her geçen gün kızışıyor (Reuters)
ABD ve Çin arasındaki yapay zeka yarışı her geçen gün kızışıyor (Reuters)

Çin, ABD'nin uzun yıllardır engellemeye çalıştığı yarı iletken çip üretim makinesinin prototipini geliştirdi. 

Guangdong eyaletine bağlı Shenzhen'deki gizli bir laboratuvarda geliştirilen makine, Batı'nın askeri gücünün önemli bir parçasını oluşturan ileri düzey yarı iletken çipleri üreten makinenin prototipini tamamladı. 

Reuters'ın aktardığına göre bu yılın başlarında tamamlanan makine, Hollandalı yarı iletken çip devi ASML'nin eski mühendislerinden oluşan bir ekip tarafından geliştirildi. 

Kimliğinin paylaşılmaması şartıyla konuşan kaynaklar, mühendislerin ASML patentli aşırı ultraviyole litografi (EUV) makinelerine tersine mühendislik uyguladığını söylüyor. 

EUV'ler saç telinden binlerce kat daha ince devrelerin silikon yongalara yerleştirilmesini sağlıyor. Genellikle devreler ne kadar küçük olursa çipler de o kadar güçlü oluyor. 

Kaynaklar, prototip makinenin çalıştığını ancak henüz çip üretilmediğini söylüyor. 

Analizde, Batı'nın tekelindeki bu teknolojinin Çin'in eline geçmesiyle Devlet Başkanı Şi Cinping'in yarı iletken çip üretiminde ülkenin kendine yeterlilik kazanması hedefine yaklaştığı belirtiliyor.

Çin Komünist Partisi'ne bağlı Merkez Bilim ve Teknoloji Komisyonu Başkanı Ding Şueşiang'ın liderliğinde 6 yıl önce başlatılan program, Pekin yönetiminin özellikle Washington'a karşı sürdürdüğü yapay zeka yarışında dışa bağlılığının ortadan kaldırılmasını amaçlıyor. 

Kaynaklar, ABD'nin II. Dünya Savaşı'nda atom bombası geliştirmek için başlattığı Manhattan Projesi'nin Çin versiyonu diye tanımlanan proje hakkında şunları söylüyor: 

Amaç, Çin'in sonunda tamamen Çin yapımı makinelerle ileri seviye çipler üretebilmesini sağlamak. Çin tedarik zincirlerinden ABD'yi tamamen çıkarmak istiyor.

Pekin yönetimi prototip makinede ilk çipi 2028'e kadar üretmeyi hedefliyor. Ancak uzmanlar bunun 2030'a kadar mümkün olmadığı görüşünü paylaşıyor.

Independent Türkçe, Reuters, Modern Diplomacy