Fahrizade suikasti Biden’ın İran ile ilgili diplomatik planlarını nasıl etkiler?

ABD’nin bir sonraki Başkanı Joe Biden (Reuters)

Analistlere göre Tahran’ın İranlı nükleer bilimci Muhsin Fahrizade suikastinde İsrail’i suçlaması bölgedeki gerginliği artırma riski taşırken, bu olay aynı zamanda ABD’nin bir sonraki Başkanı Joe Biden’ın İran ile diyaloğu sürdürme planlarını da karmaşıklaştırıyor.
İran, İsrail’i Fahrizade’ye (59) suikast düzenleyerek bölgede kaos yaratmakla suçlayarak, İsrail’in bu operasyonu yürütmek için ABD’den yeşil ışık aldığını ima etti.
Washington, Fahrizade’nin Tahran eyaletine bağlı Abserd ilçesinde uğradığı suikast sonucu öldürülmesine ilişkin resmi olarak yorum yapmadı.
Ancak ABD Başkanı Donald Trump, Twitter hesabından Fahrizade’nin suikast sonucu öldürülmesine ve Mossad tarafından yıllardır arandığına ilişkin paylaşımları Retweet etti.
Bu arada, geçtiğimiz günlerde İsrail’i ziyaret eden ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, İran’ın balistik füze programını desteklemekle suçlanan bazı Çin ve Rusya merkezli şirketlere yeni ekonomik yaptırımlar getirildiğini bildirdi.
Pompeo, “Umarım Trump yönetimin sağlamak için çok çalıştığı bu baskı araçları, İranlıları bir kez daha normal bir devlet gibi davranmaya zorlamak için kullanılır” dedi.
Ancak bazı ABD’li analistlere göre Fahrizade’nin öldürülmesi, ABD’nin nükleer anlaşmaya yeniden katılmasına yönelik olarak Biden’ın İranlılara ‘demokrasiye dönüş için güvenilir bir yol’ sunma arzusunu baltalayan tehlikeli bir adım oldu.
Eski CIA Direktörü John Brennan, Fahrizade’nin öldürülmesinin ‘umarsızca işlenmiş ağır bir suç’ olduğuna işaret ederek, bunun bölgede misillemeler ve yeni gerginliklere neden olabileceğini vurguladı.
Eski Başkan Barrack Obama döneminde CIA Direktörü olan Brennan,  “İran yönetimi, sorumluluk sahibi ABD liderliğinin küresel ölçekte dönüşünü bekleyecek kadar erdemli olmalı ve potansiyel faillere karşı harekete geçme tavsiyelerine direnmelidir” dedi.
George Washington Üniversitesi’nden savunma uzmanı Ben Friedman ise, “Cinayet, ABD diplomasisi ve çıkarlarına karşı bir sabotaj eylemiydi ve muhtemelen nükleer silah arayan İranlı militanlara yardım edecek” şeklinde bir yorumda bulundu.
Obama’nın eski danışmanı Ben Rhodes de, Fahrizade suikastinin bir sonraki ABD yönetimi ile İran arasındaki diplomasiyi zayıflatma amacı taşıdığını söyleyerek, “Bu sürekli tırmanışı durdurmanın zamanı geldi” şeklinde konuştu.
Ancak bazı analistler, Fahrizade suikastinin bir sonraki ABD yönetimine Tahran ile herhangi bir olası müzakerede kullanılabileceği bir baskı kartı sağladığını gördü.
ABD merkezli Demokrasileri Savunma Vakfı Direktörü Mark Dubowitz, Joe Biden’ın göreve gelmesine yaklaşık iki ay kaldığına dikkat çekerek, “ABD ve İsrail’in İran rejimine ciddi şekilde zarar vermek ve Biden yönetimi için baskı konuları sağlamak için daha çok zamanı var” dedi.