Bilim insanları, Büyük Macellan Bulutu'nun Samanyolu Galaksisi'sini "aşırı şiddetle" bükerek deforme ettiğini keşfetti

Samanyolu Galaksisi, Pegasus takımyıldızına doğru bükülüyor (NASA / Nina McCurdy - Nick Risinger)

Gökbilimciler, Samanyolu Galaksisi'nin, Büyük Macellan Bulutu’nun çekim kuvveti (BMB) tarafından büküldüğünü ve zarar gördüğünü iddia ediyor.
Adını, Dünya’nın çevresini dolaşan ilk kişi olan Portekizli kaşif Ferdinand Macellan’dan alan uydu galaksisi, bilim insanlarına göre Samanyolu sınırını yaklaşık 700 milyon yıl önce geçerek içine düştü. Söz konusu zaman aralığının, kozmolojik açıdan yakın bir zamana denk geldiği de belirtildi.
Bundan sonra BMB, Samanyolu’nun uydu galaksisi haline geldi. Hatta Güney yarımkürede geceleri soluk bir bulut olarak izlenebiliyor.
Önceki araştırmalar, BMB’nin (Samanyolu ve muhtemelen diğer galaksiler gibi) bir karanlık madde halesiyle çevrili olduğunu ortaya koymuştu.
Karanlık madde, galaksileri bir arada tuttuğu varsayılan bir çeşit yapıştırıcıya benzetilebiliyor. Işığı yaymadığı, yansıtmadığı veya emmediği için hiçbir zaman doğrudan gözlemlenemeyen karanlık maddenin miktarı diğer maddeler üzerindeki kütle çekim etkileriyle hesaplanıyor.
Bilim insanları, BMB’nin bu madde sebebiyle, içine düştükten sonra Samanyolu’nun dokusunu ve hareketini büyük ölçüde etkilediğini düşünüyor.
Daily Mail'de yer alan habere göre, Edinburg Üniversitesi’ndeki gökbilimciler yaptıkları araştırmada, Samanyolu’nun en uzak yıldızlarının ve galaktik komşusu BMB’nin hızını hesaplamak için istatiksel model kullandı.
Ortaya çıkan bulgular, Samanyolu Galaksisi'nin görece durağan olduğu düşüncesini yıktı. Zira Samanyolu’nun, BMB’nin çevresindeki karanlık madde halesinin çekim kuvveti tarafından saatte yaklaşık 115 bin kilometre hızla çekildiği ve zarar gördüğü keşfedildi.
Araştırmanın baş yazarı Dr. Michael Peterson ve ekibini şaşırtan olay, Samanyolu’nun önceden düşünüldüğü gibi BMB’nin şu anki konumu doğrultusunda değil geçmiş yörüngesine doğru hareket etmesi ve ters yönde bükülmesi.
Bunun nedeninin, devasa çekim kuvvetinden güç alan BMB’nin saatte yaklaşık 1 milyon 300 bin kilometre hızla uzaklaşması olduğu düşünülüyor.
Dr. Petersen, nispeten yeni çarpışmanın etkilerinin bugün hâlâ sürdüğünü ve bunun Samanyolu’nun ortaya çıkışı hakkında yeni çalışmalar yapılmasını zorunlu hale getirdiğini belirtti.
Artık gökbilimciler, BMB’nin ilk düştüğü yönü ve bunun ne zaman gerçekleştiğini öğrenmeyi bu sayede Samanyolu’nun ve BMB’nin karanlık madde miktarını ve dağılımını ortaya çıkarmayı planlıyor.
Araştırmanın yazarlarından Profesör Jorge Penarrubia, keşiflerinin, galaksinin bir tür dengede olduğu inancını bozduğunu ve BMB’nin Samanyolu’nda büyük karışıklıklara neden olduğunu söyledi.
Öte yandan, geçen yıl Durham Üniversitesi’nden bilim insanları, 2 milyar yıl içinde BMB’nin Samanyolu’nun uykudaki kara deliğini uyandırıp Dünya’yı yok edeceğini öne sürmüştü.
Araştırma, hakemli bilim dergisi Nature Astronomy'de yayımlandı.
 
Independent Türkçe, Daily Mail