Salgını kontrol altına alan Suudi Arabistan aşamalı normalleşecek

Tüm kamu sektörlerinde ve birimlerinde sağlık önlemleri alındı. (Fotoğraf- Beşir Salih)
Tüm kamu sektörlerinde ve birimlerinde sağlık önlemleri alındı. (Fotoğraf- Beşir Salih)
TT

Salgını kontrol altına alan Suudi Arabistan aşamalı normalleşecek

Tüm kamu sektörlerinde ve birimlerinde sağlık önlemleri alındı. (Fotoğraf- Beşir Salih)
Tüm kamu sektörlerinde ve birimlerinde sağlık önlemleri alındı. (Fotoğraf- Beşir Salih)

Suudi Arabistan ülkeden ayrılan ve ülkeye geri dönen vatandaşlara getirilen kısıtlamaların tamamen kaldırılmasının ayrıntılarını duyurmaya ve limanların açılmasına izin vermeye hazırlanıyor. Bugün yapılması beklenen duyuru, Suudi Arabistan'ın koronavirüsün ülkede yayılmasının başlangıcında kaydedilen sayılara yükselen koronavirüs istatistiklerinde devam eden düşüşe tanık olduğu bir zamanda geliyor.
Suudi Arabistan İçişleri Bakanlığı’ndan resmi bir kaynak geçtiğimiz Eylül ayında yaptığı açıklamada, ülkeden ayrılan ve geri dönen vatandaşlara getirilen kısıtlamaların tamamen kaldırılması ve 1 Ocak 2021'den sonra tüm ulaşım araçları için limanların açılmasına izin verilmesi için onay verildiğini belirtti. Askıya alma ve iznin kaldırılması için belirlenen tarih, 30 gün önce ilan edildi.
Özellikle dünyanın dört bir yanından birçok aşının geliştirildiği ve Suudi Arabistan’ın aşıyı sağlamak için ilaç şirketleriyle anlaşmalar imzaladığı bir dönemde, Suudi Arabistan'ı normal hayata tamamen geri dönüşünü sağlayacak sayılı günler, ülke çevrelerinde "Koronavirüsün son günleri" olarak tanımlanıyor.
Suudi Arabistan, Wego Travel web sitesinin "Kovid-19 salgını sırasında seyahat edilebilecek güvenli yerler" başlıklı sıralamasına göre, koronavirüs salgını çerçevesinde dünyadaki ülkeler arasında en güvenli seyahat noktası olarak altıncı sırada yer aldı. Sınıflandırma, seyahat kısıtlamalarını koordine etmek için Avrupa Birliği’ne üye ülkelerin benimsediği ortak standartlara göre belirlendi.
Sınıflandırma yöntemi, ülkelerin pandemiyi kontrol altına alma, uzun süre stabiliteye ulaşma kabiliyeti ve yoğun bakım odaları ve tıbbi personel kapasitesi olmak üzere sağlık sisteminin etkinliği açısından epidemiyolojik kriterlere dayanıyor.

Mart: Salgının başlangıcı
Bu yılın başlarında, Çin'in Vuhan kentinde yayılan gizemli virüs hakkında sık sık haberler gündeme geliyordu. Birçok Suudi yetkili vatandaşlarını bu şehirden tahliye etmekte hızlı davrandı ve onları ülkeye dönüşlerinde karantinaya aldı. Suudi Arabistan, Şubat ayı başlarında karantina süreleri sona ermeden önce, vatandaşlarının Çin'e ve Çin'den ülkeye seyahatlerini askıya aldığını duyurdu. Ayrıca ülkeye gelenlerden son iki hafta içinde gittikleri ülkeler hakkında bilgi vermeleri talep edildi.
Bununla birlikte aynı dönemde Suudi Arabistan Sağlık Bakanlığı, Suudi Arabistan'a giriş noktalarında ve sağlık tesislerinde virüsün yayılmasını önlemek için alınacak önlemlerin bir parçası olarak önleyici programlarını güçlendirdi, ülkede bin 464'ten fazla odada solunum izolasyonu için önlemler aldı.
Riyad, koronavirüsün küresel çapta yayılmaya başladığı ve Suudi Arabistan'ın henüz herhangi bir vaka kaydetmediği bir dönemde, ilgili makamlardan oluşan bir komite oluşturarak ileride ortaya çıkabilecek vakalar için 25 hastane ve 80 bin yatak tahsis etti. Ayrıca bazılarını o dönem 460 binden fazla olan hacı adayı için ayırarak salgına karşı önlemler aldı. Bununla birlikte, o sırada Hac ve Umre vizelerini durdurma kararı çıkararak ülkedeki 105 bin hacı adayının da ülkelerine dönüşünü sağladı.

Salgınla mücadelede üstün başarı
2020'nin ikinci ayı geçti ve Suudi Arabistan koronavirüsün dünyanın birçok ülkesine nüfuz ettiği bir dönemde hala hiçbir vaka kaydetmedi. Ancak geçen Mart salgın nedeniyle Suudi Arabistan'da sosyal yaşamın seyrini değiştiren birçok kararın alındığı kritik ay oldu. 
Birçok ihtiyati tedbire rağmen 2 Mart’ta Suudi Arabistan Sağlık Bakanlığı ilk vakayı duyurdu. Ardından bunu diğer vakalar izledi ve buna vakaların tespit edildiği aralıklarla ilgili kapsamlı incelemeler eşlik etti. O ay, "bir sonraki duyuruya kadar" başlığı sık sık gündeme geldi. Tüm eğitim kurumlarında eğitimin durdurulmasına karar verildi. Bunu, bazı ülkelere geçici seyahat edilmesi söz konusuyken, dünyanın tüm ülkelerine seyahatin ve camilerde cemaatle namazın askıya alınması kararı takip etti. O dönemde İçişleri Bakanlığı, virüsün yayılmasını önlemek ve coğrafi düzeyde püskürtmek için alınan ihtiyati tedbirler kapsamında Katif Valiliği'ne giriş ve çıkışları “askıya alarak” ihtiyati tedbirlerin alındığını duyurdu. Ancak bu uzun sürmedi ve virüs ülkenin çeşitli şehir ve valiliklerine kadar yayıldı.
Bunun yanı sıra, Suudi Arabistan’da Mart ayında çalışma alanında da yeni kararlar alındı. Buna göre güvenlik, sağlık gibi sahada bulunmayı gerektiren sektörler dışında tüm devlet kurumlarındaki işyerlerine katılımın 16 gün süreyle askıya alınması kararları alındı. Ayrıca pazarlar, alışveriş merkezleri ve eğlence alanları da kapatılırken, halka açık yerlerde kalabalık toplanmalar yasaklandı, 23 Mart'a kadar 19.00- 06.00 saatine kadar geçici bir sokağa çıkma yasağı getirildi.
Geçtiğimiz Haziran ayına kadar ülkede birçok karar alındı. Bu tarihten sonra Suudi Arabistan'da normal hayata "kademeli" dönüşün başlangıcı oldu. Ayrıca Suudi Arabistan’daki devlet kurumlarının salgının çeşitli aşamalarındaki pandemiyi dijital ortama aktararak yönetmesindeki teknik yeteneği de ön plana çıktı.

Aşıya hazırlık
Suudi İlaç Endüstrileri ve Tıbbi Cihazlar Şirketi (SPIMACO), Krallık'ta Kovid-19’a karşı bir aşı sağlamak üzere biyomedikal araştırmalarda lider olan Alman CureVac şirketi ile bağlayıcı olmayan bir mutabakat anlaşması imzaladığını duyurdu. Ayrıca, Suudi kimya şirketi SABIC, Suudi Arabistan'da koronavirüs aşısının sağlanması için birlikte çalışmak üzere Rusya Doğrudan Yatırım Fonu ile bir mutabakat anlaşması imzaladı. 
Suudi Arabistan geçtiğimiz günlerde attığı adımlarla Kovid-19 aşılarını alma aşamasına hazırlanmaya başladı. Başkent Riyad'daki Kral Halid Uluslararası Havalimanı'ndaki Model Kargo Köyü'nde yer alan Sal Kargolama İstasyonu’nda aşı dozlarını depolamayı ve taşınmasını sağlamayı amaçlayan tıbbi malzeme taşıma tesisleri açtı. Burada bozulabilir gönderiler ve  Riyad'a gelen tıbbi malzeme gönderileri için ayrılmış 13 soğutulmuş depo yer alıyor. Suudi yetkililer daha önce yaptıkları açıklamalarda, büyük uluslararası örgütleri 500 milyon dolarla desteklemenin yanı sıra, gösterilen çabalara ve önceden planlamalara atıfta bulunarak, "Suudi Arabistan'ın herhangi bir aşıya sahip olmayacağını, en iyi aşıyı elde edeceğini” vurguladı.



Halid bin Selman, ABD yetkilileriyle ortaklık ve son gelişmeleri görüştü

Prens Halid bin Salman bin Abdulaziz, Suudi Arabistan Savunma Bakanı (SPA)
Prens Halid bin Salman bin Abdulaziz, Suudi Arabistan Savunma Bakanı (SPA)
TT

Halid bin Selman, ABD yetkilileriyle ortaklık ve son gelişmeleri görüştü

Prens Halid bin Salman bin Abdulaziz, Suudi Arabistan Savunma Bakanı (SPA)
Prens Halid bin Salman bin Abdulaziz, Suudi Arabistan Savunma Bakanı (SPA)

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman bin Abdülaziz, Beyaz Saray'da ABD Dışişleri Bakanı ve Ulusal Güvenlik Danışmanı Vekili Marco Rubio, Savunma Bakanı Pete Higseth ve Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile bir araya geldi.

Görüşmede Suudi Arabistan-ABD ilişkileri, iki ülke arasındaki stratejik ortaklığın çeşitli yönleri gözden geçirildi, bölgesel ve uluslararası gelişmeler, ortak ilgi alanları ve bunların çözümüne yönelik çabalar ele alındı.

Toplantıya Suudi Arabistan tarafından ABD Büyükelçisi Prenses Rima bint Bender bin Sultan, Devlet Bakanı, Bakanlar Kurulu Üyesi ve Ulusal Güvenlik Danışmanı Dr. Musaid el-Ayban ve Savunma Bakanı İstihbarat Danışmanı Hişam bin Saif katıldı. Amerikan tarafında da çok sayıda üst düzey yetkili toplantıda hazır bulundu.


Suudi Arabistan, bölgede ve dünyada güvenliğin sağlanması çabalarına desteğini yineledi

Suudi Arabistan Başbakanı ve Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Bakanlar Kurulu toplantısına başkanlık etti. (SPA)
Suudi Arabistan Başbakanı ve Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Bakanlar Kurulu toplantısına başkanlık etti. (SPA)
TT

Suudi Arabistan, bölgede ve dünyada güvenliğin sağlanması çabalarına desteğini yineledi

Suudi Arabistan Başbakanı ve Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Bakanlar Kurulu toplantısına başkanlık etti. (SPA)
Suudi Arabistan Başbakanı ve Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Bakanlar Kurulu toplantısına başkanlık etti. (SPA)

Suudi Arabistan Bakanlar Kurulu bugün gerçekleşen toplantıda, ülkenin bölge ve dünyada güvenlik ile istikrarın sağlanmasına yönelik çabalara verdiği sürekli desteği bir kez daha teyit etti. Başkent Riyad’da, Suudi Arabistan Başbakanı ve Veliaht Prensi Muhammed bin Selman başkanlığında gerçekleştirilen oturumda, güncel gelişmeler ile bölgesel ve uluslararası alandaki son durum görüşüldü.

Toplantının başında Veliaht Prens Muhammed bin Selman, Bakanlar Kurulu’na, Malezya Kralı Sultan İbrahim İskender ile gerçekleştirdiği görüşmenin sonuçları hakkında bilgi verdi. Görüşmede, iki ülke arasındaki iş birliğinin farklı alanlarda geliştirilmesi ve derinleştirilmesi konuları ele alındı.

Suudi Arabistan Devlet Bakanı Dr. İsam bin Saad, Bakanlar Kurulu toplantısının ardından yaptığı açıklamada, devletin ilgili tüm kurumlarıyla hac, umre ve ziyaret hizmetlerine gösterdiği özen ve ilgiyi değerlendirdiklerini belirtti. Saad, Kral Selman bin Abdulaziz’in 1447 Hac Konferansı ve Fuarı’nda yaptığı konuşmada, Suudi Arabistan’ın iki kutsal caminin hizmetinde çabalarını sürdürme, hacı ve umre ziyaretçilerine en iyi hizmeti sunma, bu hizmetleri sürekli geliştirme ve iyileştirme kararlılığını vurguladığını hatırlattı.

Bakanlar Kurulu, Kral Abdulaziz Vakfı tarafından ilk kez düzenlenen Hac ve Haremeyn Tarihi Forumu’nu da takdirle karşıladı. Etkinliğin, kurucu lider Kral Abdulaziz Al Suud döneminden bu yana Krallığın ve liderliğinin Haremeyn’e hizmet konusundaki çabalarını gözler önüne serdiği belirtildi. Ayrıca Bakanlar Kurulu, Suudi Arabistan’ın Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından onaylanan 16 sağlıklı şehirle Doğu Akdeniz ve Kuzey Afrika bölgesinde ilk sırada yer almasını, insan sağlığını kalkınmanın merkezine koyma ve önleyici sağlık anlayışını yerleştirme taahhüdünün bir göstergesi olarak değerlendirdi. Bu başarının, Vizyon 2030 hedeflerini desteklediği vurgulandı.

Toplantıda ayrıca, Suudi Arabistan’ın ev sahipliğinde düzenlenen ve 57 ülkeden 3 bin sporcunun katıldığı 6. İslami Dayanışma Oyunları’na da değinildi. Etkinliğin, sporu İslam kardeşliğini güçlendiren, barış, sevgi ve centilmenlik ruhunu pekiştiren bir araç olarak öne çıkardığı ifade edildi.

rgt
Bakanlar Kurulu, Suudi Arabistan’ın Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından onaylanan 16 sağlıklı şehirle Doğu Akdeniz ve Kuzey Afrika bölgesinde ilk sırada yer almasını, insan sağlığını kalkınmanın merkezine koyma ve önleyici sağlık anlayışını yerleştirme taahhüdünün bir göstergesi olarak değerlendirdi. (SPA)

Suudi Arabistan Bakanlar Kurulu, Riyad’da düzenlenen Biban 2025 Forumu’nda, girişimciliği desteklemek ve küçük ve orta ölçekli işletmelerin büyümesini teşvik etmek amacıyla 38 milyar riyali aşan anlaşma ve girişimlerin imzalanmasını memnuniyetle karşıladı.

Bakanlar Kurulu, Dünya Bankası’nın yayımladığı raporda yer alan ve Suudi Arabistan’da eğitim kalitesinin değerlendirme, ölçme ve ulusal programlar aracılığıyla iyileştirildiğini ortaya koyan bulguların, devletin eğitime verdiği önemin bir yansıması olduğunu vurguladı. Bakanlar Kurulu, eğitimin, insan kapasitesinin geliştirilmesi ve sürdürülebilir ekonomik büyümenin desteklenmesi açısından temel bir unsur olduğunu ifade etti.

Toplantıda, Şura Meclisi’nin katkıda bulunduğu konuların yanı sıra, Ekonomik ve Kalkınma İşleri Konseyi, Siyasi ve Güvenlik İşleri Konseyi, Bakanlar Kurulu Genel Komitesi ve Uzmanlar Heyeti’nin sonuç raporları da değerlendirildi.

Bakanlar Kurulu bir dizi karar da aldı. Bu kapsamda, Kültür Bakanı’na Çatışma Bölgelerinde Kültürel Mirası Koruma İttifakı (ALIPH) ile Riyad’da bölgesel bir ofis kurulmasına ilişkin müzakerelerde bulunma ve anlaşmayı imzalama yetkisi verildi. Ayrıca, Kültür Bakanlığı ile Nijerya Sanat, Kültür, Turizm ve Yaratıcı Ekonomi Bakanlığı arasında kültürel iş birliği mutabakat zaptı hazırlanması ve imzalanması için de yetki verildi.

Eğitim Bakanı’na da Bahreyn Eğitim Bakanlığı ile bilimsel ve eğitimsel iş birliği mutabakatı imzalanmasına yönelik görüşmeleri yürütme yetkisi tanındı.

Bakanlar Kurulu ayrıca, Suudi Arabistan ile Suriye arasında enerji alanında iş birliği yapılmasını öngören mutabakat zaptını, Uluslararası Su Örgütü’nün kuruluş tüzüğünü ve Asya Olimpiyat Konseyi (OCA) ile Suudi Arabistan Olimpiyat ve Paralimpik Komitesi arasındaki anlaşmayı onayladı.

zsad
Başkent Riyad'da gerçekleşen Suudi Arabistan Bakanlar Kurulu toplantısından (SPA)

Suudi Arabistan Bakanlar Kurulu, Adalet Bakanlığı ile ABD Adalet Bakanlığı arasında yargı alanında iş birliğini öngören mutabakat zaptını onayladı. Ayrıca, Suudi Arabistan Ekonomi ve Planlama Bakanlığı ile İspanya Ekonomi, Ticaret ve İş Bakanlığı arasında ekonomik iş birliğine dair mutabakat zaptı ve Suudi Arabistan Ulusal Sağlık Araştırmaları Enstitüsü ile ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri’ne bağlı Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü arasında iş birliği anlaşmasını da kabul etti.

Bakanlar Kurulu ayrıca, coğrafi işaretlerin korunmasına ilişkin yasayı ve iki deniz koruma alanının oluşturulmasını onayladı.


COP30 bugün başlıyor... Trump, Şi ve Modi'nin yokluğu zorluklar doğuruyor

Belem'deki Estaçao das Docas turistik limanında Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı'nın afişiyle fotoğraf çektiren kadınlar (AFP)
Belem'deki Estaçao das Docas turistik limanında Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı'nın afişiyle fotoğraf çektiren kadınlar (AFP)
TT

COP30 bugün başlıyor... Trump, Şi ve Modi'nin yokluğu zorluklar doğuruyor

Belem'deki Estaçao das Docas turistik limanında Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı'nın afişiyle fotoğraf çektiren kadınlar (AFP)
Belem'deki Estaçao das Docas turistik limanında Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı'nın afişiyle fotoğraf çektiren kadınlar (AFP)

Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı (COP30) bugün Amazon yağmur ormanlarının kapısı olan Brezilya'nın Belem kentinde başlıyor.

Konferans, iklim değişikliğini ‘büyük bir aldatmaca’ olarak nitelendiren ABD Başkanı Donald Trump'ın yanı sıra, ülkelerini temsil etmek üzere heyetler gönderen Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve Hindistan Başbakanı Narendra Modi gibi önemli liderlerin yokluğunda gerçekleştiriliyor.

Avrupalı liderler, iklim değişikliğinin etkilerini azaltmak ve gelişmekte olan ülkelere finansman sağlamak için COP30'da bir araya gelirken, dünyanın en büyük kirleticileri Belem'deki zirveye katılmayacak. ABD ise konferansı tamamen görmezden geldi. Öyle ki Washington'dan hiçbir temsilci zirveye katılmayacak.

Washington’un yokluğu, Paris Anlaşması’ndan çekilmesinin ardından beklenen bir durum olarak değerlendiriliyor. Bu anlaşma, dünya liderlerinin 1990 yılı seviyelerine kıyasla küresel ısınmayı 1,5 santigrat derece ile sınırlamayı taahhüt ettiği bir çerçeveyi öngörüyordu.

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping de konferansa katılmayacak, ancak yardımcısı Ding Xuexiang Pekin'i temsil edecek. Hindistan Başbakanı Narendra Modi ise ülkesini temsil etme görevini Brezilya Büyükelçisi Dinesh Bhatia'ya verdi.

Avrupa Komisyonu Ortak Araştırma Merkezi’nin (Joint Research Center – JRC) 2024 verilerine göre, Çin (yüzde 29,2), ABD (yüzde 11,1) ve Hindistan (yüzde 8,2) küresel emisyonların neredeyse yarısını oluştururken, 27 Avrupa Birliği (AB) ülkesinin payı sadece yüzde 5,9.

zs
Belem'deki Estaçao das Docas turistik limanında Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı'nın afişiyle fotoğraf çektiren bir turist (AFP)

Bu eksiklik, küresel iklim eylemine verilen desteğin azalacağı endişelerini beraberinde getiriyor. Buna rağmen, organizatörler ve analistler bu oturumu ‘uygulama konferansı’ olarak nitelendiriyor; çünkü önceki taahhütlerin somut eylemlere dönüştürülmesine odaklanılıyor.

Kolombiya ve Şili liderleri, iklim bilimini reddettiği için Trump'ı yalancı olarak nitelendirdi. Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer, iklim değişikliğine yönelik siyasi desteğin azaldığını kabul etti. Eskiden bu konunun uluslararası ve ulusal düzeyde birleştirici bir konu olduğunu, ‘ancak ne yazık ki bugün bu konsensüsün ortadan kalktığını’ söyledi.

Amazonlar gündemde

Amazonların kapısı olan Belem'de konferansa ev sahipliği yapmak, iklim değişikliğiyle mücadelede yerli halkların ve ormanların korunmasının rolünü vurgulamak için stratejik bir hamle. Geçen yılki zirveye sadece 170 yerli delegenin katıldığı konferansa bu yıl 3 binden fazla yerli delegenin katılması bekleniyor.

Olumlu bir adım olarak, Brezilya Devlet Başkanı Lula da Silva, Sonsuza Kadar Tropikal Orman Fonu’nu (Tropical Forests Forever Facility) başlatacağını duyurdu. Bu fon, tropik ormanların korunmasını finanse etmek için 125 milyar dolar toplamayı hedefliyor ve ağaçların kesilmesinden ziyade korunmasının daha kârlı olmasını sağlayacak bir mekanizma sunuyor.

Paris Anlaşması'nın gözden geçirilmesi

COP30, küresel ısınmayı endüstri öncesi seviyelerin 1,5 santigrat derece üzerinde sınırlamayı amaçlayan Paris İklim Anlaşması'nın onuncu yıldönümünde düzenleniyor. Ancak veriler, gezegenin yıllık sıcaklığının sadece son on yılda yaklaşık 0,46 santigrat derece arttığını gösteriyor. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, eylemdeki gecikmenin ‘ahlaki bir başarısızlık ve ölümcül bir ihmal’ olduğunu vurguluyor; çünkü 1,5 santigrat derece hedefinin aşılması giderek daha olası hâle gelmiş durumda, buna rağmen yenilenebilir enerji maliyetlerindeki düşüş önemli bir ilerleme olarak kaydediliyor.

Geçtiğimiz yıl Bakü'de düzenlenen COP29’u temel alan Küresel Güney, dünyanın en zengin ülkeleri tarafından yılda en az 1,3 trilyon dolar ayrılmasını talep ediyor.

Geçen yıl, en gelişmiş ekonomiler iklim değişikliğinin etkilerini hafifletmek için yıllık 300 milyar dolar tahsis etme sözü verdiler. Ancak, gelişmekte olan ülkeler bu miktarı yetersiz buldu.