İran, BM’nin yeni raporunu protesto etti

İran Devrim Muhafızları balistik füzelerini Şubat 2019'da Tahran'ın merkezindeki bir sokakta sergiledi. (AFP)(Fotoğraf Yazısı)

İran'ın BM Daimî Temsilcisi Mecit Takht Ravançi, BM Genel Sekreteri António Guterres ve Güvenlik Konseyi'ne, İran'ı Temmuz 2015'teki nükleer anlaşmanın 2231 sayılı kararına yönelik ihlallerinden geri dönmeye çağıran son BM raporuna ilişkin bir protesto mektubu gönderdi.
AP tarafından 9 Aralık'ta yayınlanan söz konusu taslağa göre Guterres, İran'ı nükleer ve balistik füze programlarıyla ilgili endişeleri gidermeye ve nükleer anlaşmadaki taahhütlerini "tam olarak uygulamaya"  geri dönmeye çağırdı.
Ajans Guterres'in 2231 sayılı kararın uygulanmasına ilişkin yaptığı son açıklamasında ''ABD'nin nükleer anlaşmadan çekilmesi ve Tahran'a yeniden yaptırım uygulamasından duyduğu üzüntüyü dile getirdiğini bildirdi. İran'ın Mayıs 2019'dan beri Santrifüjlerin geliştirilmesi ve uranyum zenginleştirmesi gibi nükleer anlaşmadaki temel kısıtlamaları ihlal ettiğini söylediğini” aktardı.
İran'ın güncel zenginleştirilmiş uranyum stokları şu an 2,4 tonu geçti. Bu, anlaşmada izin verilen sınırın yaklaşık 12 kat üzerinde. Ancak anlaşmadan önce var olan 8 ton stokuna göre oldukça az.
İran, Nükleer anlaşmasının verdiği yüzde 3,67 oranında uranyum zenginleştirme faaliyetini sürdürme hakkını aşan ancak aynı zamanda anlaşma imzalanmadan önce ulaştığı yüzde 20'nin çok altında olan yüzde 4,5'lik saflık seviyesine kadar uranyumu zenginleştirmeye başladı.
İran, anlaşmadan önce ulaşmış olduğu yüzde 20’nin çok altından olmasına rağmen anlaşmada belirtilen yüzde 3,67 oranını aşan,  yüzde 4,5 oranında saflık seviyesinde uranyumu zenginleştirmeye başladı.
İran, zenginleştirme faaliyetlerini ''Fordo'' bölgesindeki bir dağın içinde yer alan tesisler gibi anlaşma kapsamında izin verilmeyen yerlerde yürütüyor. Ayrıca son dönemde “Natanz” yeraltı reaktöründe gelişmiş santrifüjlerle zenginleştirme başlattı. Anlaşma ise burada yalnızca birinci nesil santrifüjlerin kullanılmasına izin veriyor.
İran'ın BM Daimî Temsilcisi Mecit Takht Ravançi yaptığı açıklamada ''İran, nükleer anlaşmanın ekonomik faydalarından yararlanmalıdır'' dedi. Anlaşmaya taraf olan Avrupalı devletlerden ABD yaptırımlarını ve İran’ın dolarla ticaret yasağını atlatmak için geçen yılın başlarında başlattıkları "Instex" mekanizmasının etkinliğini kanıtlaması gerektiğini belirtti.
Ravançi, ülkesinin ihlallerini ''anlaşmanın diğer taraflarca ihlal edilmesinin zorlayıcı bir sonucu olarak'' değerlendirdi ve ABD’yi nükleer anlaşmayı "açık bir şekilde ihlal etmekle"  suçladı. Ayrıca Muhsin Fahrizade'nin öldürülmesine ilişkin düzenlenen BM raporunun hazırlanma yöntemini de protesto etti.
Ravançi, Güvenlik Konseyi’ni ve Guterres'i,  Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'ye ve Fahrizade’ye düzenlenen suikastları açık bir şekilde kınamaya davet etti.