Etiyopya ordusu, sivil katliam yapmakla suçlanan 42 kişiyi öldürdü

Sudan sınırındaki bölgede bulunan bir köyde 100 kişi öldürülmüştü

Son iki gün içinde Sudan sınırındaki bir bölgede patlak veren etnik çatışmalara şahit olan köyde bir ev enkazı önünde duran vatandaş (AFP)
Son iki gün içinde Sudan sınırındaki bir bölgede patlak veren etnik çatışmalara şahit olan köyde bir ev enkazı önünde duran vatandaş (AFP)
TT

Etiyopya ordusu, sivil katliam yapmakla suçlanan 42 kişiyi öldürdü

Son iki gün içinde Sudan sınırındaki bir bölgede patlak veren etnik çatışmalara şahit olan köyde bir ev enkazı önünde duran vatandaş (AFP)
Son iki gün içinde Sudan sınırındaki bir bölgede patlak veren etnik çatışmalara şahit olan köyde bir ev enkazı önünde duran vatandaş (AFP)

Etiyopya’nın resmi Fana News kanalı, dün, Etiyopya ordusunun ülkenin batısında bulunan Benishangul-Gumuz bölgesinde bir köye saldıran 42 militanı etkisiz hale getirdiğini bildirdi. Hükümetin, etnik huzursuzluğu kontrol altına almak için bölgeye güvenlik takviyesi gönderdiğini de akatardı.
Fana News’in yerel yetkililerden edindiği bilgilere göre, hükümet güçlerinin militanların elindeki  yay, ok ve diğer silahları ele geçirdiğini bildirdi. Haberde çatışmanın ne zaman gerçekleştiği ve ordunun hangi grup ile çatıştığına dair bilgi verilmedi.
Başbakan Abiy Ahmed, dün yaptığı açıklamada, kimliği belirsiz silahlı kişilerin evlere ateş açarak bir köyde en az 100 kişinin ölümüne sebep olan saldırının ardından Sudan sınırındaki Benishangul-Gumuz’a kuvvetlerin gönderildiğini bildirdi.
Başbakan Abiy’in 2018'de iktidara gelmesi ve devletin bölgesel çatışma merkezlerindeki kontrolünü gevşeten siyasi reformları hızlandırmasının ardından Etiyopya'yı şiddet sarstı. Reuters’ın haberine göre, önümüzdeki yıl yapılması planlanan seçimler ise toprak, güç ve kaynaklarla ilgili anlaşmazlıkları körükledi. En son şiddet dalgası, Etiyopya ordusunun kuzey Tigray’de isyancı bir grupla savaşmasıyla patlak verdi. Kuvvetlerin yoğun bir şekilde konuşlandırılmasına tanıklık eden gelişmeler, diğer bölgelerdeki güvenlik boşluğu endişesine neden oldu.
Twitter hesabından açıklamada bulunan Abiy Ahmed, “Benishangul-Gumuz’da sivillerin son derece trajik bir şekilde katledilmesi üzerine hükümet sorunu kökünden çözmek için gerekli güçleri konuşlandırdı” ifadelerine başvurdu. Nitekim Etiyopya İnsan Hakları Komisyonu tarafından Çarşamba günü yapılan açıklamada, Metekel bölgesindeki Bulen'e bağlı Bekoji köyünde gerçekleştirilen saldırıda 100'den fazla kişinin hayatını kaybettiği duyurulmuştu.
Etiyopyalı Kızıl Haç gönüllüsü Mesfin Mesele, dün Reuters'a verdiği demeçte, binlerce kişinin köyden kaçıp geceyi orman veya okullarda geçirdiğini söyledi. Çarşamba günü geç saatlerde askerlerle birlikte ceset arayışına girdiğini, söz konusu köye giden yolda 93 ceset bulduğunu söyleyen Mesele, “Hala bulunacak cesetler var” ifadelerine başvurdu.
Bölgedeki iki sağlık görevlisi ise Reuters'a verdikleri demeçte, yakınlardaki diğer iki bölgeden de yeni çatışma haberleri aldıklarını söyledi, ancak ayrıntı vermedi.
Çarşamba günü gerçekleştirilen saldırıdan kimin sorumlu olduğu veya hedefte kimlerin bulunduğu henüz belli değil. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliğinin (OHCHR) aktardığına göre, hayatta kalıp ifade verenler, kurbanların çoğunun Shinasha grubundan olduğunu öne sürüyor.
Devlet merkezli Ethiopian News Agency (ENA), federal hükümetin bir eyalet bakanı da dahil olmak üzere beş üst düzey yetkilinin Benishangul-Gumuz'daki güvenlik ihlallerine karıştıkları gerekçesiyle tutuklandığını bildirdi. ENA, bu kişilere yöneltilen suçlamalar hakkında ayrıntı vermedi.
AFP’nin haberine göre, Etiyopya'nın en kapsamlı ikinci etnik grubu Amhara'dan bazı liderlerin Metekel bölgesindeki haklarını savunması, bölgedeki Gumuz etnik kökeniyle gerginliği artırıyor. Özellikle Amharalı muhalif siyasetçiler ise son aylarda, Gumuz’dan silahlı grupların Metekel’deki Amhara ve Agew etnik gruplarına saldırı düzenlediği uyarısında bulunmuştu.
Uluslararası Af Örgütü, Çarşamba günü yaptığı açıklamada, “son şiddet dalgasının Etiyopya hükümetinin etnik azınlıklara yönelik şiddeti durdurma yönünde harekete geçmesi gerektiğinin altını çizdiğini” bildirdi.



Trump’ın Gazze’yi “devralma” planı, Çin’in Tayvan politikasını nasıl etkiler?

Çin, geçen yıl mayıs ve ekimde, Tayvan'ın etrafında kapsamlı askeri tatbikatlar düzenlemişti (AFP)
Çin, geçen yıl mayıs ve ekimde, Tayvan'ın etrafında kapsamlı askeri tatbikatlar düzenlemişti (AFP)
TT

Trump’ın Gazze’yi “devralma” planı, Çin’in Tayvan politikasını nasıl etkiler?

Çin, geçen yıl mayıs ve ekimde, Tayvan'ın etrafında kapsamlı askeri tatbikatlar düzenlemişti (AFP)
Çin, geçen yıl mayıs ve ekimde, Tayvan'ın etrafında kapsamlı askeri tatbikatlar düzenlemişti (AFP)

Amerikan gazetesi Washington Post (WP), ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze, Grönland ve Kanada’yla ilgili tartışma yaratan açıklamalarının, Tayvan meselesine olası yansımalarını inceledi. 

Trump, Grönland'ı ABD toprağına katmak istediğini söylemiş, bunun için askeri yöntemlere başvurma tehdidinde bulunmuştu. Kanada’yı ABD’nin “51. Eyaleti” haline getirme planı da eleştirilmişti.

Bunlara ek olarak Cumhuriyetçi lider, ABD’nin Gazze Şeridi’ni “devralacağını” ve İsrail bombardımanlarıyla harabeye dönen bölgeyi “Ortadoğu’nun Rivierası’na” dönüştüreceğini söylemesiyle uluslararası kamuoyunun tepkisini çekmişti. 

WP’nin analizinde Trump’ın “emlakçı” yaklaşımının, Çin lideri Şi Cinping’in Tayvan’la “birleşme” planlarında daha agresif davranmasına yol açabileceği değerlendirmesi yapılıyor.

Washington merkezli düşünce kuruluşu Brookings Enstitüsü’nden Ryan Hass şu yorumları paylaşıyor: 

Trump'ın söylemi, Tayvan'da Çin'in ekmeğine yağ sürüyor. Trump'ın, toprak sınırlarının güç ve zor kullanma yoluyla belirlenmemesi gerektiği ilkesini hiçe sayan her açıklaması, Pekin'deki propagandacılar tarafından muhtemelen heyecanla karşılanıyor.

Analizde, Çin’in son üç yıldır Tayvan etrafındaki askeri tatbikatlarını artırdığına dikkat çekilirken, Şi’nin de Trump’la benzer söylemleri kullanarak adayı işgal etmeye çalışabileceği ileri sürülüyor. 

Cumhuriyetçi lider, Tayvan’ın ABD’deki yarı iletken çip sektörünü sekteye uğrattığını, üretimin Amerikan firmaları tarafından yürütülmesi gerektiğini ileri sürmüştü. Ayrıca Tayvan’ın kendi savunması için yeterli yatırımı yapmadığını iddia etmişti.

Diğer yandan Dışişleri Bakanı olarak atadığı Marco Rubio ve Ulusal Güvenlik Danışmanı görevine getirdiği Mike Waltz, Çin karşıtı tutumlarıyla tanınıyor. Rubio, Çinli mevkidaşı Wang Yi’yle ocakta telefon görüşmesi yapmış ve Pekin’in Tayvan’a yönelik “zorlayıcı eylemlerinden” endişe duyduklarını iletmişti.

Bunların yanı sıra Trump’ın ek ithalat vergileri de Çin-ABD hattında yeni bir ticaret savaşının sinyallerini veriyor. Öte yandan analizde, Trump ve Şi’nin uzun vadede ticari ilişkileri koparmak yerine geliştirmek isteyeceğine de işaret ediliyor. Böyle bir durumda Trump’ın Tayvan’ı “pazarlık kozu” olarak kullanabileceği yorumu yapılıyor. 

Çin - Tayvan gerginliği

II. Dünya Savaşı sonrasında Çin'de Milliyetçi Parti ve Komünist Parti arasındaki iç savaş Komünist Parti'nin zaferiyle sonuçlanmıştı. Mağlubiyetin ardından Milliyetçi Parti liderleri Tayvan'a sığınmıştı.

Soğuk Savaş nedeniyle Batı'yla ilişkilerini koparan Çin'i 1970'lerin başına kadar Birleşmiş Milletler'de (BM) Tayvan ya da resmi adıyla Çin Cumhuriyeti temsil ediyordu.

BM'nin 1971'de aldığı Çin Halk Cumhuriyeti'ni tanıma kararı gerginliği yeni bir boyuta taşımıştı. Kararın ardından Tayvan, BM'den çıkarılmıştı.

Pekin yönetimi, "tek Çin" ilkesini benimseyerek Tayvan'ın kendi topraklarının parçası olduğunu savunuyor. Buna göre Çin, boğaz ve çevresindeki askeri varlığının yanı sıra Tayvan'ın ülkelerle diplomatik ilişkiler kurmasına, BM'de ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor.

Tayvan ise o günden bu yana bağımsızlık arayışını farklı biçimlerde sürdürüyor.

Independent Türkçe, Washington Post, BBC