Jüpiter ve Satürn'ün 400 yıldır beklenen 'Büyük Kavuşum'u gerçekleşti

Jüpiter ve Satürn'ün ikisi de gaz devi gezegen (NASA)
Jüpiter ve Satürn'ün ikisi de gaz devi gezegen (NASA)
TT

Jüpiter ve Satürn'ün 400 yıldır beklenen 'Büyük Kavuşum'u gerçekleşti

Jüpiter ve Satürn'ün ikisi de gaz devi gezegen (NASA)
Jüpiter ve Satürn'ün ikisi de gaz devi gezegen (NASA)

Jüpiter ve Satürn, 21 Aralık akşamında Büyük Kavuşum'u gerçekleştirdi. Güneş Sistemi’nin en büyük iki gezegeni, aralarında yaklaşık 750 milyon kilometre fark bulunsa da Dünya’dan bakınca çift bir gezegen gibi gözüktü.
Birbirlerinden 0,1 derece kadar ufacık bir farkla ayrı gözükmelerini sağlayan bu olayın sebebiyse Jüpiter’in yörüngesi. Zira bu sayede Jüpiter, Dünya'yla Satürn arasında konumlandı. Büyük Kavuşum her 20 yılda bir gerçekleşse de bu denli yakın gözükmeleri epey nadir yaşanıyor.
Aynı yakınlıktaki Büyük Kavuşum 1623 tarihinde yaşanmasına rağmen o dönemki hava şartları dolayısıyla sadece ekvator ve çevresinde görülebilirdi. Bu yüzden ikiliyi birbirine bu kadar yakın görmek isteyenlerin daha önce 4 Mart 1226’ya gitmesi gerekiyordu.

Bundan sonraki hizalanmaysa 15 Mart 2080’de meydana gelecek. Gökbilimci Bob Berman, bir sonraki Büyük Kavuşum’un daha iyi olacağını düşünüyor. Ondan sonra bu uzay olayını yaşamak isteyenler, 2400’e kadar beklemek zorunda kalacak.
Bununla birlikte kayıtlar, Büyük Kavuşum'a ilginin 8. yüzyıl Bağdat’ına kadar uzandığını gösteriyor. Astrologlar Büyük Kavuşum’un birçok etkisi olduğunu iddia etse de Exeter Üniversitesi’nden Teorik Astrofizik Profesörü Matthew Bate, “Büyük Kavuşum'ların bilimsel olarak dünya üzerinde hiçbir etkisi yok” ifadelerini kullandı.
Uzmanlar, Hristiyan anlatılarında yer alan ve iki bin yıl önce gökyüzünde görüldüğü söylenen Beytüllahim Yıldızı’nın söz konusu hizalanma olabileceğini söylüyor. İki bin yıl önce yaşayanların gece gökyüzündeki olayları takip ettiğini belirten Cambridge Üniversitesi Gökbilim Enstitüsü’nden Dr. Carolin Crawford, şöyle konuştu:
Bu yüzden, Beytüllahim Yıldızı’nın bunun gibi bir gezegen hizalanması olması imkansız değil.
Dünyanın dört bir yanından gözlemevleri ve amatör gözlemciler bu nadir olayı heyecanla takip ederken birçok kişi, 21 Aralık’ta gerçekleşen kavuşumu internetten canlı yayınladı. Bu yayınların birinde Astrofizikçi Gianluca Masi, Jüpiter’in solunda ve sağında uydularının da görülebildiğini aktardı.
 
Independent Türkçe, The Guardian, Space.com, CNN International, BBC



İnternetin kuralları değişiyor: Yapay zekanın sızamayacağı altyapı geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

İnternetin kuralları değişiyor: Yapay zekanın sızamayacağı altyapı geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

İnternetin büyük bölümüne güç sağlayan internet altyapısı şirketi Cloudflare, "internetin kurallarını değiştirdiğini" söylüyor. 

Şirket, yapay zeka firmalarının internetten veri toplamasını engellemek amacıyla yapay zeka tarayıcılarını doğrudan engelleyecek.

ChatGPT gibi büyük dil modelleri, performanslarını artırmak için muazzam miktarda eğitim verisine ihtiyaç duyuyor. Bu şirketlerin çoğu, sistemleri eğitmek adına farklı internet sayfalarına erişip içeriklerini depolayan  tarayıcılar kullanıyor.

Artık Cloudflare, bu yapay zeka tarayıcılarının doğrudan engelleneceğini söylüyor. Bu, sözkonusu otomatik sistemlerin "izin veya ücret" olmaksızın sayfalara erişemeyeceği anlamına geliyor.

Bu internet sitelerinin yayıncıları, yapay zeka tarayıcılarına sitelerine erişim izni verebilecek. Cloudflare, yapay zeka şirketlerinin ödeme yapıp yapmamayı seçebileceği bir "taramaya göre ödeme" ücreti seçeneği ekleyeceğini söylüyor.

Yapay zeka sistemlerini eğitmek için çevrimiçi yazıların kullanılması, süregelen yapay zeka çağının en bölücü konularından biri haline geldi. Birçok yayıncı, içeriklerinin sistemleri eğitmek amacıyla izinsiz kullanıldığını öne sürerek yapay zeka şirketlerine karşı hukuki yollara başvurdu.

Bu çatışma 2023'te artarken Cloudflare, ilk başta internet sayfalarına özel bir etiket ekleyerek yapay zeka sitelerinden erişmemesini istemesine izin vereceğini söylemişti ancak bu uygulanamazdı. Geçen yıl, bu tür yapay zeka botlarını tespit eden bir teknoloji geliştirerek internet sitelerinin bunları otomatik olarak engellemesine imkan tanımaya başladı.

Artık ikinci araç varsayılan olarak açık hale gelecek.

Cloudflare CEO'su Matthew Prince, New York Times'a, "Cloudflare'ın internetin kurallarını tamamen değiştirdiğini" söyledi. Prince bu hamlenin, yapay zeka şirketlerinin interneti kazıyarak içeriğe serbestçe erişmesinin, insanların yeni yazılar ya da diğer içerik türlerini yayımlamaya teşvik edilmesini engelleyeceği endişesinden kaynaklandığını söyledi.

Independent Türkçe