İran’dan Körfez’e denizaltı gönderen İsrail’e ‘kırmızı çizgi’ uyarısı

ABD nükleer denizaltısı USS Georgia (ABD Donanması web sitesi)
ABD nükleer denizaltısı USS Georgia (ABD Donanması web sitesi)
TT

İran’dan Körfez’e denizaltı gönderen İsrail’e ‘kırmızı çizgi’ uyarısı

ABD nükleer denizaltısı USS Georgia (ABD Donanması web sitesi)
ABD nükleer denizaltısı USS Georgia (ABD Donanması web sitesi)

İran, İsrail’in bölgeye yönelik denizaltı hareketlerine ilişkin çıkan haberlerin ardından endişe göstererek, güvenliğiyle ilgili ‘kırmızı çizgilerin’ geçilmemesi konusunda uyardı.
Bakanlık, ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin son günlerinde atılacağı her türlü ‘maceraya’ karşı İran’ın kendini savunacağını da vurguladı.
ABD Donanması tarafından geçtiğimiz hafta yapılan açıklamada, "USS Georgia, nükleer kapasiteli Ohio sınıfı güdümlü füze denizaltısı ile USS Port Royal ve USS Philippine Sea güdümlü füze kruvazörleri Basra Körfezi’ne girerek Hürmüz Boğazı’nı geçti” denildi.
ABD’nin İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani’yi Bağdat’ta öldürmesinin birinci yıl dönümü yaklaşırken atılan bu adım dikkat çekerken, bundan kısa bir süre sonra İsrail medyasında yer alan haberlerde, bir İsrail denizaltısının da Körfez’e doğru hareket ettiği bildirildi.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Said Hatipzade bugün düzenlediği basın toplantısında, İsrail’in Körfez’e denizaltı göndermesine ilişkin gelen bir soruya, “Herkes İran’ın ulusal güvenlik ve savunma alanındaki politikalarının farkında. İran’ın kırmızı çizgilerini aşmak isterlerse riskin ne kadar yüksek olacağını çok iyi biliyorlar” diyerek yanıt verdi.
İsrail, söz konusu haberleri resmi olarak doğrulamadı veya yalanlamadı.
Hatipzade, “Mevcut ABD rejimi Beyaz Saray’daki son günlerinde bölgede yeni bir maceraya atılmasın diye, ABD hükümeti ve bölgedeki dostlarımıza çeşitli kanallardan mesajlar gönderdik” dedi.
Bu kanallar hakkında ayrıntı vermeyen Hatipzade, “Gerilim aramıyoruz, aramadık ve özellikle bölgede gerilim aramayacağız. Ama ülkemizi savunacağımız konusunda hiç şüphemiz yok” diyerek, Washington’daki makul insanların gerilimleri kontrol altına alabileceği konusundaki umudunu dile getirdi.



İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
TT

İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)

İran anayasası, İran cumhurbaşkanının herhangi bir nedenle iki ay süreyle yetkilerini kullanamaması durumunda, İran cumhurbaşkanlığının görevlerini geçici bir komitenin üstlenmesini öngörüyor.

131. maddeye göre başkanın ölümü, yokluğu, iki ayı aşan hastalık veya görev süresinin dolması ve yeni cumhurbaşkanının seçilmemesi halinde, cumhurbaşkanının görevlerini bir komisyon üstlenecek.

İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Rehber'in onayıyla, Meclis Başkanı ve Yargı Başkanının da yer aldığı bir komiteye başkanlık ediyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı, 50 gün içinde başkanlık seçimlerini düzenlemekle yükümlü olacak.

131. maddeye göre Rehber, cumhurbaşkanı yardımcısının yetkilerini gerektiği gibi kullanamaması halinde cumhurbaşkanının tüm yetkilerini doğrudan şahsen üstlenebilir veya yeni bir yetkili atayabilir.

İran Anayasası'nın 113. Maddesine göre İran Cumhurbaşkanı'nın, Rehber'den sonra ülkede en yüksek yetkili olduğunu ve Rehber ile ilgili konular hariç, Anayasa'nın uygulanmasından ve yürütme organını (hükümeti) yönetmekten sorumludur.

Bu, İran'ın başbakanlık görevini devralmak üzere geçici bir komite kurma durumu ile üçüncü kez karşı karşıya kalmasıdır.

İlki, İran devriminin ilkelerine ihanet ettiği gerekçesiyle Rehber Humeyni tarafından görevden alınan eski Cumhurbaşkanı Ebu'l Hasan Beni Sadr’ın görevden alınmasının ardından gerçekleşti. Beni Sadr 1979 devriminden sonra İran'ın ilk seçilmiş cumhurbaşkanıydı. Paris'te sürgünde iken Ekim 2021'de öldüğünde 88 yaşındaydı. Komitenin çalışmaları 22 Haziran 1980'den aynı yılın 2 Ağustos'una kadar yaklaşık iki ay sürdü.

İkincisi, 30 Ağustos 1981 tarihinde İran Başbakanı Muhammed Ali Recai'nin suikasta uğramasının ardından kurulmuştur. Komisyon, Başbakanlık binasının bombalanmasından birkaç saat sonra çalışmalarına başladı ve 9 Ekim 1981 tarihine kadar devam etmiştir.