BM, suçu işlediği sırada henüz reşit olmayan mahkumu idam eden İran’ı kınadı

BM, suçu işlediği sırada henüz reşit olmayan mahkumu idam eden İran’ı kınadı
TT

BM, suçu işlediği sırada henüz reşit olmayan mahkumu idam eden İran’ı kınadı

BM, suçu işlediği sırada henüz reşit olmayan mahkumu idam eden İran’ı kınadı

Birleşmiş Milletler (BM) İran'da, 12 yıl önce 16 yaşındayken cinayet suçundan ölüm cezasına çarptırılan bir mahkumun idam edilmesini kınadı. İran’da bu yıl 4 çocuk idam edildi.
BM İnsan Hakları Komiserliği tarafından yapılan açıklamada henüz 16 yaşındayken suç işlediği iddia edilen Muhammed Hasan el-Rezai’nin İşlediği suçu ve kendisi hakkında fazla ayrıntı verilmeden bugün (Perşembe) şafak vaktinde idam edildiğini bildirdi.
Uluslararası Af Örgütüne göre, bir kişinin ölümüne neden olan bıçaklı kavgaya karıştığı için 2007 yılında tutuklanan ve 21 Ekim 2008 tarihinde Gilan eyalet mahkemesi tarafından idam cezasına çarptırılan Rezai, 12 yıldır cezaevinde idamı bekliyordu.
BM İnsan Hakları Komiserliği Sözcüsü Ravina Shamdasani yaptığı açıklamada, “Uluslararası hukuk çocuk suçluların idam edilmesini yasaklamıştır. İran bu yasaya uymakla yükümlüdür.” İfadelerini kullandı.
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet’in “İdamı şiddetle kınadığını” ifade eden  Shamdasani, İnsan Hakları Komiserliği bu konuda Tahran ile iletişim kurma çabalarına rağmen idam uygulamasından memnun olmadığını söyledi.
 Rezai’yi mahkum etmek için zor ve işkence altında itiraflar alındığına dair rahatsız edici iddialar bulunduğuna dikkat çeken Shamdasani, “Adil yargılanma haklarının ihlal edilmesi ile ilgili ciddi endişeler var” dedi.
Rezai ile birlikte 2020 yılı içerisinde İran'da 4 çocuk idam edildi. İran'da 12 Aralık‘ta, Fransa’da ikamet eden muhalif Ruhullah Zam’ın idam edilmesi uluslararası protestolara yol açtı. Batılı hükümetler Tahran'ı, Ruhullah Zam’ı yargılamak için ülkeden kaçırmakla suçladı.
19-26 Aralık tarihleri arasında, ülke genelinin çeşitli cezaevlerinde en az sekiz kişinin “yakında idam edileceği” riski altında olduğunu ifade eden Shamdasani, “BM, defalarca İran’ı küçük yaştaki suçluları idam etmeyi durdurmaya davet etti. Ancak en az 80 küçük çocuğun hala idam edilmeyi beklediğine dair elimizde bilgiler var” dedi.



İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
TT

İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)

İran anayasası, İran cumhurbaşkanının herhangi bir nedenle iki ay süreyle yetkilerini kullanamaması durumunda, İran cumhurbaşkanlığının görevlerini geçici bir komitenin üstlenmesini öngörüyor.

131. maddeye göre başkanın ölümü, yokluğu, iki ayı aşan hastalık veya görev süresinin dolması ve yeni cumhurbaşkanının seçilmemesi halinde, cumhurbaşkanının görevlerini bir komisyon üstlenecek.

İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Rehber'in onayıyla, Meclis Başkanı ve Yargı Başkanının da yer aldığı bir komiteye başkanlık ediyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı, 50 gün içinde başkanlık seçimlerini düzenlemekle yükümlü olacak.

131. maddeye göre Rehber, cumhurbaşkanı yardımcısının yetkilerini gerektiği gibi kullanamaması halinde cumhurbaşkanının tüm yetkilerini doğrudan şahsen üstlenebilir veya yeni bir yetkili atayabilir.

İran Anayasası'nın 113. Maddesine göre İran Cumhurbaşkanı'nın, Rehber'den sonra ülkede en yüksek yetkili olduğunu ve Rehber ile ilgili konular hariç, Anayasa'nın uygulanmasından ve yürütme organını (hükümeti) yönetmekten sorumludur.

Bu, İran'ın başbakanlık görevini devralmak üzere geçici bir komite kurma durumu ile üçüncü kez karşı karşıya kalmasıdır.

İlki, İran devriminin ilkelerine ihanet ettiği gerekçesiyle Rehber Humeyni tarafından görevden alınan eski Cumhurbaşkanı Ebu'l Hasan Beni Sadr’ın görevden alınmasının ardından gerçekleşti. Beni Sadr 1979 devriminden sonra İran'ın ilk seçilmiş cumhurbaşkanıydı. Paris'te sürgünde iken Ekim 2021'de öldüğünde 88 yaşındaydı. Komitenin çalışmaları 22 Haziran 1980'den aynı yılın 2 Ağustos'una kadar yaklaşık iki ay sürdü.

İkincisi, 30 Ağustos 1981 tarihinde İran Başbakanı Muhammed Ali Recai'nin suikasta uğramasının ardından kurulmuştur. Komisyon, Başbakanlık binasının bombalanmasından birkaç saat sonra çalışmalarına başladı ve 9 Ekim 1981 tarihine kadar devam etmiştir.