Suriye'deki ‘çöl pususu’ rejim saflarında ölü sayısını artırıyor

Rejime ait bir askeri araç geçtiğimiz çarşamba günü DEAŞ tarafından hedef alındı. (Deir EzZor 24)
Rejime ait bir askeri araç geçtiğimiz çarşamba günü DEAŞ tarafından hedef alındı. (Deir EzZor 24)
TT

Suriye'deki ‘çöl pususu’ rejim saflarında ölü sayısını artırıyor

Rejime ait bir askeri araç geçtiğimiz çarşamba günü DEAŞ tarafından hedef alındı. (Deir EzZor 24)
Rejime ait bir askeri araç geçtiğimiz çarşamba günü DEAŞ tarafından hedef alındı. (Deir EzZor 24)

DEAŞ geçtiğimiz çarşamba günü akşam saatlerinde Irak sınırındaki Deyrizor’da rejime ait bir askeri otobüsü hedef aldığını duyurdu. Reuters’ın haberine göre DEAŞ’a ait Amak haber ajansı saldırı sonucunda 40 rejim askerinin öldürüldüğünü, 6 kişinin ağır yaralandığını bildirdi.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR) ise ölü sayısını 39 olarak duyurdu. SOHR’un açıklamasına göre rejim güçleri bünyesindeki ‘Dördüncü Tümen’e ait unusrların cesetlerin bir kısmı saldırının ardından çıkan yangında tanınmaz hale geldi. Ayrıca çeşitli rütbelere sahip 8 askerin yaralandığı ve aralarında durumu ağır olanların da bulunduğu bilgisi paylaşıldı.
Saldırının ardından Rus savaş uçakları 24 saat içerisinde 60’tan fazla hava saldırısı gerçekleştirdi. Örgütün yayıldığı ve idari olarak Deyrizor, Humus, Rakka, Hama ve Halep illerine bağlı olan çöller hedef alındı. SOHR’un açıklamasında geçtiğimiz çarşamba günü akşam saatlerinde otobüsün hedef alındığı saldırının ardından Rus uçakları yoğun uçuşlar gerçekleştirdiği belirtildi. Diğer yandan bunun,  rejim kuvvetleri saflarında yaşanan can kayıpları dikkate alındığında DEAŞ’ın son bir yıl içinde yaptığı en büyük saldırı olduğu kaydedildi.
Rus savaş uçaklarının dün gerçekleştirdiği hava saldırılarında örgütün çöl  bölgelerindeki yapılanmaları hedef alındı. Saldırılar Halep, Hama, Rakka üçgeninde yoğunlaştı. Diğer yandan bölgede örgüt unusrları ile rejim güçleri ve ona bağlı milisler arasındaki çatışmalar devam ediyor. 
SOHR ayrıca dün sabah saatlerinde Ravda Çölü yolu üzerinde, Deyrizor’un kuzeydoğusundaki çölde bir hava operasyonu gerçekleştiğini ifade etti. Rus helikopter ve droneları yoğun uçuşlar gerçekleştirirken uçaklardan biri füzelerle bir kulübeyi hedef aldı. Söz konusu saldırı ile DEAŞ hücresinin çökertildiği ve üç teröristin öldürüldüğü bildirildi. Teröristlerden birinin Huveyc Zeyban köyünde ikamet ettiği tespit edildi. Diğer ikisinin ise Irak uyruklu olduğu bilgisi paylaşıldı.
Suriye resmi haber ajansı (SANA) dün akşam saatlerinde Deyrizor ilindeki bir otobüsün ‘terör saldırısına’ hedef oluğunu ve 25 vatandaşın yaşamını yitirdiğini aktardı. 13 kişinin de yaralandığını bildirdi.
SOHR Müdürü Rami Abdurrahman, AFP’ye yaptığı açıklamada, bunun, 2019 yılının mart ayında DEAŞ’ın ortadan kaldırılmasından bu yana en ölümcül saldırılardan biri olduğunu söyledi. Saldırının söz konusu ilin yakınlarındaki Şula köyünde gerçekleştiğini ve örgüt unusrlarının orduyu ‘pusuya düşürdüğü’ kaydedildi.
Örgütün 2019 yılında Suriye'deki yenilgisinden bu yana, özellikle Humus’un merkezi ve Deyrizor’un doğusu arasında uzanan çöl bölgesinde periyodik saldırılar başlattığı bildirildi. Söz konusu saldırılar Suriye rejim güçlerini, ona sadık savaşçıları ve aşırılık yanlısı örgütle mücadelede Washington'ın desteğini alan Kürt güçlerini hedef alıyor.
DEAŞ geçtiğimiz ağustos ayında Deyrizor kenti yakınlarında yüksek rütbeli bir Rus subayın ölümüne ve askerlerin yaralanmasına neden olan saldırının sorumluluğunu üstlendi. Temmuz ayı başlarında çöl bölgesinde iki taraf arasında çıkan şiddetli çatışmalarda rejim yanlısı güçlerden 20, örgüt saflarından da 31 kişi öldü. Nisan ayında Suriye rejiminin kontrolünde olan çöl şehri Suhna’nın yakınlarında aşırılık yanlısı örgüt tarafından düzenlenen saldırıda 27 rejim unusuru öldürülmüştü.
Suriye Gözlemevi istatistiklerine göre DEAŞ 2020 yılı boyunca Suriye çöllerinde, İran yanlısı milislerden 108'i de dahil olmak üzere, rejim güçlerinin 819 üyesini ve onlara sadık unsurları pusuya düşürerek öldürdü. Örgütün 507 milisi ise rejim ve Rus savaş uçaklarının hava saldırıları sonucunda öldü.



Gazze… Uzun süreli bir ateşkes mi, yoksa iki aşamalı bir ateşkes mi?

Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da yemek dağıtımı için bekleyen Filistinliler, 29 Nisan 2025. (AP)
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da yemek dağıtımı için bekleyen Filistinliler, 29 Nisan 2025. (AP)
TT

Gazze… Uzun süreli bir ateşkes mi, yoksa iki aşamalı bir ateşkes mi?

Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da yemek dağıtımı için bekleyen Filistinliler, 29 Nisan 2025. (AP)
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da yemek dağıtımı için bekleyen Filistinliler, 29 Nisan 2025. (AP)

Konuyla ilgili bilgi sahibi Filistinli kaynaklar dün yaptıkları açıklamada, Gazze Şeridi'ndeki ateşkesle ilgili olarak önümüzdeki günlerde bir müzakere turunun beklendiğini belirtti. Kaynaklar, bunun önemli olduğunu ve İsrail, Hamas ve hatta ABD yönetimi de dahil olmak üzere tüm tarafların ‘tutumlarında kararlı’ olması halinde olası bir anlaşmaya varılabileceğini belirtti.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar, önümüzdeki turda esas olarak Kahire ve Doha'daki bir önceki turda müzakere edilen önerilerin ele alınacağını açıkladı. Kaynaklar, Hamas’ın arabulucular tarafından kendisine sunulan önerilerle ilgili olarak kendi içinde derinlemesine bir çalışma yürüttüğünü ve bazı Filistinli gruplarla kendilerine sunulan önerileri müzakere ettiğini bildirdi.

Müzakerelerin detayları hakkında bilgi sahibi olan kaynaklar, önümüzdeki toplantılarda ABD'nin önemli bir rol oynayacağını ve İsrail'in bir anlaşmaya varılması yönünde baskı görmesini beklediklerini ifade etti. ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, Hamas'ın daha fazla taviz vermesi için arabuluculara baskı yapıyor. 

Şarku’l Avsat'a konuşan Hamas kaynakları, hareketin delegasyonunun en az beş yıllık uzun vadeli bir ateşkes, esirlerin tek seferde takası, İsrail güçlerinin Gazze Şeridi'nden tamamen çekilmesi, yeniden inşa, kuşatmanın kaldırılması, durumun 2 Mart öncesine döndürülmesi ve Mısır'ın vizyonu çerçevesinde Gazze Şeridi'nin işlerini yönetmek üzere bağımsız kişilerden oluşan ve Toplum Destek Komitesi olarak bilinen yerel bir komitenin kurulmasına dayanan vizyonunu sunduğunu söyledi.

Kaynaklar, o dönemde Hamas heyetine önerilenin birbiriyle bağlantılı iki aşamalı bir ateşkes olduğunu, ilk aşamanın altı ila sekiz ay arasında olacağını ve ikinci aşamanın başlangıcı olarak Amerikan garantisi verileceğini bildirdi.

İlk aşama İsrailli esirlerin yarısının serbest bırakılmasını içerecek, açık ve net Amerikan garantileriyle Gazze Şeridi'ndeki savaşın tamamen sona ermesini, kuşatmanın kaldırılmasını, yeniden inşayı ve Gazze Şeridi'nden tamamen çekilmeyi öngören ikinci aşamaya geçişi sağlayacaktı.

) Serbest bırakılan İsrailli esirler, Başkan Donald Trump'ın göreve başlamasının 100’üncü günü münasebetiyle 28 Nisan'da Tel Aviv'de düzenlenen bir etkinlik sırasında Gazze Şeridi'nde halen tutulan esirlerin aileleriyle birlikte (AP)Serbest bırakılan İsrailli esirler, Başkan Donald Trump'ın göreve başlamasının 100’üncü günü münasebetiyle 28 Nisan'da Tel Aviv'de düzenlenen bir etkinlik sırasında Gazze Şeridi'nde halen tutulan esirlerin aileleriyle birlikte (AP)

Kaynaklara göre İsrail ve ABD, daha kısa sürede bir anlaşmaya varılmasının önünde engel teşkil eden bazı koşullar belirledi ve bu koşulların, bir anlaşmaya varılmasına olanak sağlayabilecek şekilde, bunun için büyük çaba sarf eden arabulucularla sürekli iletişim yoluyla çözülmesi için çalışmaların sürdüğünü kaydetti.

Söz konusu koşullar özellikle ‘direniş silahı’ ile ilgili terminoloji meselesi ve bu silahın yeteneklerinin akıbeti hakkında.

Kaynaklar, Toplum Destek Komitesi’nin yeniden teyit edildiğini ve ateşkes yürürlüğe girer girmez çalışmalarına başlayacağını belirtti. Bu arada, insani ve uluslararası yardım kuruluşlarından gelen insani yardımlar Arapların gözetiminde taşınacak ve teslim edilecek.

Bir hafta önce Şarku’l Avsat'a konuşan Hamas kaynakları, Mısır-Katar önerisinin Hamas heyetine sunulduğunu, bu önerinin her iki tarafın da askeri eylemleri durdurması ve ilk aşama olarak bazı ölü ve diri esirlerin takası karşılığında altı aylık geçici ateşkes anlaşmasına varılmasını öngördüğünü söyledi.

Kaynaklara göre altı ay boyunca tam bir ateşkes anlaşması müzakere edilecek, Kahire'de düzenlenen son acil durum” zirvesinde Arap ülkeleri tarafından oybirliği ile kabul edilen Mısır planına göre ertesi güne ilişkin düzenlemeler ve Gazze Şeridi’nin yeniden inşası görüşülecek ve her iki taraftan tüm esirler takas edilecekti.

O dönemde kaynaklar, Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamad Al Sani ile Başbakan ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani'nin Hamas heyetinin liderleriyle bir araya geldiğini duyurdu.

Kaynaklar, Mısır-Katar önerisinin yakın zamanda, özellikle de Katar Başbakanı'nın Washington ziyareti ve ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile görüşmesi sırasında her iki tarafça ABD'ye sunulduğunu belirtti.

Gerçekler

Hamas'ın 5 yıllık ateşkes vizyonu

Hamas en az beş yıllık uzun vadeli bir ateşkes, tek seferde tüm esirlerin değişimi, İsrail güçlerinin Gazze Şeridi'nden tamamen çekilmesi, yeniden inşa ve kuşatmanın kaldırılmasına dayanan bir vizyon sundu.

Bunun karşılığında Hamas'a, birbiriyle bağlantılı iki aşamalı bir ateşkes önerildi; ilk aşama altı ila sekiz ay sürecek ve ikinci aşamanın başlangıcı olarak Amerikan garantisi verilecekti.