عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

NASA hız kesmiyor: İki yeni uzay görevi daha onaylandı

Güneş şu an 25. döngüsünde (NASA)
Güneş şu an 25. döngüsünde (NASA)
    İstanbul/Şarku'l Avsat
TT
TT

NASA hız kesmiyor: İki yeni uzay görevi daha onaylandı

Güneş şu an 25. döngüsünde (NASA)
Güneş şu an 25. döngüsünde (NASA)

Amerika Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA), Dünya üzerinde ve Güneş'te yaşanan hava olaylarını incelemeyi hedefleyen iki yeni görev onayladı.
Görevlerden birinin adı Extreme Ultraviolent High-Throughput Spectroscopic Telescope Epsilon (Aşırı Morötesi Yüksek Verimli Spektroskopik Teleskop Epsilon - EUVST). Japonya Uzay Araştırma Ajansı'nın liderliğindeki göreve NASA'yla birlikte birçok uluslararası kuruluş desteğini sunacak. NASA'nın 55 milyon dolar (yaklaşık 409 milyon TL) ayırdığı görevin amacı, içerdiği yüksek güçlü teleskopla, Güneş'in atmosferinin, Güneş rüzgarlarıyla patlamalarını nasıl beslediğini incelemek.
NASA'ya göre, 2026'da fırlatılması planlanan EUVST'yle Güneş'in atmosferinin bugüne kadarki en kapsamlı morötesi görünür bölge spektroskopi ölçümleri elde edilebilir. Bu sayede bilim insanları, farklı manyetik ve plazma süreçlerinin Güneş koronasının ısınmasını nasıl tetiklediğini ve Güneş enerjisini nasıl serbest bıraktığını anlayabilir.
UPI'ın haberine göre, NASA'nın kendisine ait görevinin adıysa Electrojet Zeeman Imaging Explorer (Elektrojet Zeeman Görüntüleme Gezgini - EZIE). EZIE, CubeSat adıyla bilinen üç küp uydu içeriyor. Bunlar aracılığıyla, Güneş patlamaları sırasında ortaya çıkan parçacıkların, Dünya'nın manyetosferini ve aurorasını birbirine bağlayan elektrik akımlarını nasıl etkilediğinin öğrenilmesi planlanıyor. 53 milyon dolar (yaklaşık 394 milyon TL) bütçeye sahip görevin 2024'te başlatılması hedefleniyor.
Kısacası EUVST ve EZIE, elektromanyetik fırtınaların hem Güneş kökenlerini hem de Dünya üzerindeki etkilerini anlamayı amaçlayan çeşitli Dünya ve uzay merkezli görevler gerçekleştirecek. NASA çalışanları iki görev dolayısıyla da mutlu. Ajanstan Thomas Zurbuchen, EUVST sayesinde diğer kuruluşlarla çalışmaktan heyecan duyduğunu dile getirirken Peg Luce şöyle konuştu:
"Bu yeni görevlerle, Güneş'i uzayı ve Dünya'yı birbirine bağlı bir sistem olarak çalışma şeklimizi büyütüyoruz."
 
Independent Türkçe, UPI, Engadget, Inverse

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT