عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA İran

Ahmedinejad’dan Ruhani’ye bölgesel bir savaş çıkmasını engelleme çağrısı

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani (sağda) ve selefi Mahmud Ahmedinejad
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani (sağda) ve selefi Mahmud Ahmedinejad
    Londra/Şarku'l Avsat
TT
TT

Ahmedinejad’dan Ruhani’ye bölgesel bir savaş çıkmasını engelleme çağrısı

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani (sağda) ve selefi Mahmud Ahmedinejad
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani (sağda) ve selefi Mahmud Ahmedinejad

İran’ın Kasım Süleymani’nin “intikamını” alacağına dair savurduğu tehditlerin Donald Trump’ın başkanlığının son günlerinde bir savaş çıkma ihtimalini artırmasının ardından Eski İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’ye bölgede yakın bir savaşı önlemek için derhal müdahale etme çağırısında bulundu.
Ahmedinejad Telegram ağındaki resmi hesabından yaptığı açıklamada bölgede ve Basra Körfezi’nde “patlamaya yakın yıkıcı bir savaşa” karşı uyarıda bulundu.
Ahmedinejad Ruhani’ye seslenerek “Bir savaş çıkmasını önlemek için gerekli ve önemli tedbirleri almak tüm yetkililerin görevi” dedi ve ayrıntı vermeden “her türlü savaşın bölgedeki halklara ve ülkelere zarar vereceğinin” altını çizdi.
Ahmedinejad’ın bu mesajı, İran’ın 2013’teki nükleer müzakerelere döndükten sonra ilk kez Fordo yeraltı tesisinde yüzde 20 oranında uranyum zenginleştirmeye başladığını duyurmasının ardından geldi.
İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif Twitter hesabından cumartesi günü yaptığı açıklamada “Irak’tan gelen yeni istihbarat bilgileri İsrailli ajan-provokatörlerin, dönemi sona eren Trump’ı sahte bir savaş nedeniyle karşı karşıya bırakmak için ABD’lilere saldırılar planladıklarını gösteriyor” ifadelerini kullandı.
Zarif “Ey Donald Trump tuzağa dikkat et. Herhangi bir şekilde ateşle oynanması özellikle yakın dostlarınız için ciddi, aksi sonuçları beraberinde getirecek” ifadelerini kullanarak İsrail’e karşı üstü kapalı bir şekilde tehditte bulundu.
Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) liderlerinin geçtiğimiz hafta gösterdiği katı tavırlar, İran’da ABD ile bir çatışma yaşanma olasılığına ilişkin endişeleri artırdı.
ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) tarafından pazar günü yapılan açıklamada USS Nimitz uçak gemisinin İran’dan gelen “son tehditler” ışığında Körfez’de kalacağı bildirildi. Pentagon’un bu açıklaması USS Nimitz uçak gemisinin ABD’deki üssüne geri döneceğine ilişkin haberlerin çıkmasının ve bazılarının bunu tansiyonu düşürme hamlesi olarak değerlendirmesinin ardından geldi.
İran’ın resmi haber ajansı IRNA’ya göre iki gün önce İranlı “bir güvenlik yetkilisi” ülkesinin İsrail’den gelecek herhangi bir harekete “sert bir tepki” ile karşılık vereceğini belirtti.
İranlı yetkilinin açıklamaları, İran’ın bu hafta uranyum zenginleştirme oranını yüzde 20’ye yükseltmeye yönelik çalışmalara yeniden başlamasının ardından İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun, İran’da nükleer silahların geliştirilmesini engellemek için uyarıda bulunmasına karşılık geldi.
Yetkili “İsrail, liderlerinin sorumlu olduğu olayların sonuçlarını beklemeli. Netanyahu’nun son tavırları geçtiğimiz aylarda İran’da yapılan kötü niyetli faaliyetlerde İsrail’in parmağının olduğunun bir itirafı niteliğinde” ifadelerini kullanarak Savunma Bakan Yardımcısı Muhsin Fahrizade’nin ölümünden ve Natanz uranyum zenginleştirme tesisinin geçtiğimiz temmuz ayında bombalanmasından İsrail’in sorumlu olduğuna işaret etti.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Hüseyin Emir Abdullahiyan: Süleymani'nin dostu, İsrail'in düşmanı

Merhum İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, arka planda Kasım Süleymani (AFP)
TT
TT

Hüseyin Emir Abdullahiyan: Süleymani'nin dostu, İsrail'in düşmanı

Merhum İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, arka planda Kasım Süleymani (AFP)

İran'ın kuzeybatısında pazartesi günü meydana gelen helikopter kazasında Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile birlikte hayatını kaybettiği açıklanan İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Tahran'ın İsrail ve Batı karşıtı politikalarının ateşli bir savunucusuydu.

Reisi, 60 yaşındaki Abdullahiyan’ı Ağustos 2021'de atadı.

2013'ten 2021'e kadar bu görevi yürüten Muhammed Cevad Zarif'in yerine geçmek gibi zor bir görevi vardı; Zarif, önde gelen aktif bir diplomat, akıcı bir İngilizce konuşan, uluslararası çevrelerde tanınan bir yüz ve İran'ın dış politikasını yöneten deneyimli bir isimdi.

İran devlet televizyonu Emir Abdullahiyan'ı, Tahran tarafından yönetilen ve Lübnan Hizbullah'ı, Filistinli Hamas ile İslami Cihad hareketleri ve Iraklı silahlı gruplar gibi İran'ın ezeli düşmanı İsrail karşıtı grupların yer aldığı "Direniş Ekseni'nden üst düzey bir diplomat" olarak tanıttı.

Emir Abdullahiyan atandığı gün yaptığı açıklamada, bu grupların "İran'ın müttefikleri" olduğunu ve "onları güçlendirmenin hükümetin gündeminde olduğunu" söyledi.

Kapsamlı geziler

Ekim 2023'te İsrail ile Hamas arasında Gazze'de savaşın başlamasından beri bölgeye yaptığı ziyaretleri yoğunlaştırdı. Tahran, İsrail'e karşı Filistin hareketini ve savaşın çıkmasına yol açan 7 Ekim 2023 operasyonuna desteğini gizlemedi, ancak aynı zamanda bu operasyonun içinde yer almadığını da vurguladı.

Emir Abdullahiyan, Kasım Süleymani'nin izinden gidiyor gibi görünüyordu (Getty)Emir Abdullahiyan, Kasım Süleymani'nin izinden gidiyor gibi görünüyordu (Getty)

Geçtiğimiz nisan ayında, Tahran'ın Yahudi devletini sorumlu tuttuğu ve Şam'daki İran konsolosluk binasını yerle bir eden hava saldırısına karşılık olarak, İran'ın İsrail'e 300'den fazla insansız hava aracı ve füzeyle gerçekleştirdiği benzeri görülmemiş saldırıyı savundu.

İran'ın tepkisinin "meşru savunma ve uluslararası hukuk çerçevesinde" gerçekleştirildiğini söyledi.

Emir Abdullahiyan daha sonra İsrail'in İran'ın orta kesimindeki İsfahan eyaletine bir misilleme amaçlı saldırı düzenlediğine dair haberleri "çocuk oyuncağı" diyerek küçümsedi.

İzolasyonun Azaltılması

Mesleki kariyeri boyunca Devrim Muhafızları ile olan yakın ilişkileriyle tanınan Emir Abdullahiyan, Devrim Muhafızları'nın dış operasyonlarından sorumlu olan Kudüs Gücü'nün komutanı ve 2020 yılında Irak'ın başkentinde bir ABD saldırısı sonucu öldürülen Tümgeneral Kasım Süleymani'ye yakındı.

Emir Abdullahiyan kariyeri boyunca Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu. Abdullahiyan, Devrim Muhafızları'nın dış operasyonlarından sorumlu Kudüs Gücü'nün komutanı olan ve 2020 yılında Irak'ın başkentinde bir ABD saldırısı sonucu öldürülen Tümgeneral Kasım Süleymani'ye yakındı.

Emir Abdullahiyan, üç yıl boyunca İran'ın uluslararası sahnedeki izolasyonunu azaltmak ve ABD yaptırımlarının ülkesinin ekonomisi üzerindeki etkisini azaltmak için çalıştı.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre Çin'in himayesindeki bir anlaşma çerçevesinde Mart 2023'te Suudi Arabistan ile uzlaşmaya varılmasına yol açan süreçte kilit bir figür olmasa da İran'ın Arap komşularıyla ilişkilerin geliştirilmesinde rol oynadı.

1964 yılında Tahran'ın doğusundaki Damgan şehrinde doğan Abdullahiyan, 1991 yılında Tahran Üniversitesi'nde Uluslararası İlişkiler Bölümü'nden mezun oldu.

1997-2001 yılları arasında Irak'ta ve 2007-2010 yılları arasında ise Bahreyn'de görev yaptı.

2011'den bu yana Arap ve Afrika İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı olarak görev yaptı. Bu görevinde, Ali Ekber Salihi (Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'ın ikinci hükümetinde) ve Zarif (Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin ilk hükümetinde) gibi iki farklı bakanla çalıştı.

Merhum İran Dışişleri Bakanı, Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu (Sosyal paylaşım siteleri) Merhum İran Dışişleri Bakanı, Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu (Sosyal paylaşım siteleri)

Ancak 2016 yılında Zarif onu görevden aldı. Bu hareket muhafazakârlar tarafından, Ruhani ve bakanına yönelik büyük eleştiriler yapılmasına neden oldu.

ISNA'ya göre daha sonra Umman Büyükelçiliği görevini reddetti ve 2021 yılında Dışişleri Bakanlığı'na gelmeden önce, Meclis Başkanı'nın uluslararası işlerden sorumlu özel yardımcısı olarak çalışmaya başladı.

Emir Abdullahiyan, uluslararası yaptırımların kaldırılması karşılığında Tahran'ın nükleer faaliyetlerini kısıtlayan 2015 anlaşmasının çökmesinin ardından, Washington'un 2018'de eski Başkan Donald Trump tarafından anlaşmadan çekilmesi sonrasında, İran'ın nükleer programına ilişkin müzakerelerin yeniden başlatılması çabalarına dahil oldu.