Suudi Arabistan, vatandaşlarının Mart ayından itibaren yurtdışına çıkmasına izin verdi

Kral Abdulaziz Havalimanı'nın iç hat uçuşları kademeli olarak başlatıldı. (SPA)
Kral Abdulaziz Havalimanı'nın iç hat uçuşları kademeli olarak başlatıldı. (SPA)
TT

Suudi Arabistan, vatandaşlarının Mart ayından itibaren yurtdışına çıkmasına izin verdi

Kral Abdulaziz Havalimanı'nın iç hat uçuşları kademeli olarak başlatıldı. (SPA)
Kral Abdulaziz Havalimanı'nın iç hat uçuşları kademeli olarak başlatıldı. (SPA)

Suudi Arabistan, 31 Mart'tan itibaren vatandaşların yurtdışına gidiş-dönüşlerine izin verileceğini ve uluslararası uçuşların askıya alınması kararının kaldırılacağını duyurdu. Ayrıca, ilgili komitenin Kovid-19 virüsünün ülkede yayılmasını önlemek için ilgili makamlarla işbirliği içinde gerekli tüm önlemleri almak için belirlediği prosedür ve önlemlere uygun olması koşuluyla kara, deniz ve hava limanlarının tamamen açılacağını bildirdi. 
Suudi Arabistan İçişleri Bakanlığı'ndan resmi bir kaynak, dün SPA haber ajansına yaptığı açıklamada, tüm limanların açılması ve vatandaşların yurtdışına seyahat etmesine izin verilmesi hakkındaki duyurunun, 1 Aralık'ta yayınlanan ve ülkeden ayrılacak vatandaşlara getirilen kısıtlamaların kaldırılması ve limanların açılışına izin verilmesi tarihini içeren açıklamanın devamı niteliğinde geldiğini söyledi. 2 Ocak'ta ilgili kurumlar tarafından yayınlanan açıklama ise Krallığa gelenlere uygulanacak ihtiyati ve önleyici tedbirleri içeriyor.
Söz konusu kaynak açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
“Kovid-19 virüsünün yayılmaya devam etmesi ve dünyanın pek çok ülkesinin tanık olduğu ikinci dalgada virüsün mutasyona uğramış yeni türünün yayılma oranlarının daha hızlı olmasına karşılık, İçişleri Bakanlığı Krallık'ta mevcut dönemde koronavirüs vakalarının azalması ve vatandaşların güvenliğini ve sağlığını korumak, Krallıkta vakaları düşük tutmak ve en savunmasız grupları aşılamak üzere önümüzdeki dönemde gerekli miktarlarda aşının gelişini tamamlayarak Krallık bölgelerine dağıtılması çerçevesinde yeni bir duyuru yayınladı. Buna göre 31 Mart'tan itibaren vatandaşların Krallık dışına seyahat etmelerine ve ülkeye geri dönüşlerine izin verilecek ve uluslararası uçuşların askıya alınması kararı tamamen kaldırılacak. Ayrıca kara, deniz ve hava limanları da tamamen açılacak. Tüm bunların uygulanması, koronavirüsün Krallıkta yayılmasını önlemek için gerekli tüm ihtiyati tedbirleri almak üzere ilgili yetkililerle koordineli olarak, ilgili komitenin belirlediği prosedür ve tedbirlere uygun olacak.”
Pfizer aşısının ülkeye gelmeye devam etmesi nedeniyle Suudi Arabistan'ın önümüzdeki hafta Kovid-19 aşılarını almak için ek merkezler açması bekleniyor. Suudi Arabistan Sağlık Bakanı Dr.Tevfik er-Rabia, geçen yılın sonlarında Kovid-19 aşısının 3 hafta içinde Krallık'ın tüm bölgelerinde mevcut olacağını duyurmuştu. Krallık, 18 Aralık'ta tarihinin en büyük aşılama sürecini başlatarak aşılamaları başlatan ilk Arap ülkesi oldu. Aşılamalara Riyad bölgesindeki en savunmasız bireylerden başlandı. Ardından Cidde ve Doğu bölgesinde aşılama merkezleri açıldı. Ülkede aşı olacak kayıtlı kişi sayısı bir milyonu aşarken, doz alanların sayısı önceki güne kadar 137 bini aştı. Bu sayının dün 150 bine yaklaşmış olması bekleniyor.
Sağlık yetkilileri, virüsün bazı ülkelerde gözlemlenen mutasyonunun yeni bir virüs olmadığını, bunun meydana gelmesinin beklendiğini belirterek, mutasyonun herhangi bir virüs türünde bulunduğunu ve önceki suşlardan daha öldürücü olmadığını kaydetti. Sağlık Bakanlığı, Kovid-19’a neden olan virüsün mutasyonunun aşıların etkinliğini etkilemeyeceğini doğruladı. Ayrıca Bakanlık, geliştirilen aşıların birkaç geni hedeflediğini ve bu tür hafif mutasyonların aşının etkinliğini değiştirmesinin olası olmadığını belirterek, buna rağmen bu durum üzerinde araştırma yapmanın gerekli olduğuna dikkati çekti. Bu mutasyonların risklerinin virüsün yayılmasındaki veya şiddetindeki artışta yattığını belirten Bakanlık, PCR incelemesinde hedef gende mutasyonlar varsa inceleme sonuçlarının yanlış bir şekilde negatif çıkabileceğini, ayrıca aşının geliştirilmesinde kullanılan gende mutasyonların oluşmasının bağışıklık sisteminin virüsle savaşmak için gereken antikorları takip edememesine katkı sağlayabileceğini bildirdi. 
Virüsün yeni türü ile genetik mutasyon arasındaki farkın, suşun, mevcut ve şu anda dolaşımda olan türden farklı olan yeni bir virüs nesli ile sonuçlanan büyük bir genetik mutasyonu temsil etmesinde gizli olduğunu belirten Bakanlık, İngiltere’de tespit edilen virüs üzerinde meydana gelen gen mutasyonunun, dünyanın diğer bölgelerinde yayılanlardan farklı yeni bir klon ile sonuçlandığını açıkladı. Bakanlık, raporlara göre mutasyonun kaynağının, bağışıklığı zayıf olan ve çeşitli ilaçlar alan enfekte bir kişiden kaynaklanmış olabileceğine dikkati çekti. Buna göre bu durum virüsü ilaçların baskısı altında direnmeye, uyum sağlamaya, çoğalmaya ve zayıf bir bağışıklık tepkisine zorladı.
Suudi Arabistan, koronavirüsten iyileşenlerin sayısında ciddi bir artış kaydederken, ülkedeki aktif ve kritik vakalarda da düşüş yaşandı. Sağlık Bakanlığı dün, iyileşen 171 kişiye kıyasla 97 yeni vaka kaydedildiğini, aktif vakaların 2 bin 92’ye düştüğünü, bunların 309'unun kritik vaka olduğunu bildirdi. Bakanlık, ilk vakadan bu yana ülkede kayıtlı toplam vaka sayısının 363 bin 582 vakaya ulaştığını, iyileşen kişi sayısının ise 355 bin 208’e yükseldiğini duyurdu. Ayrıca ülkede Kovid-19 kaynaklı ölümler 6 bin 282’ye ulaşırken, 4 yeni ölüm kaydedildiği bildirildi.



Hacılara kutsal mekânlarda hizmet veren ‘akıllı teknolojiler’

Akıllı saat, acil bir durumda hızlı yanıt verebilmek için hacı adayının coğrafi konumunu doğru bir şekilde belirlemek gibi çeşitli görevleri yerine getiriyor. (Şarku’l Avsat)
Akıllı saat, acil bir durumda hızlı yanıt verebilmek için hacı adayının coğrafi konumunu doğru bir şekilde belirlemek gibi çeşitli görevleri yerine getiriyor. (Şarku’l Avsat)
TT

Hacılara kutsal mekânlarda hizmet veren ‘akıllı teknolojiler’

Akıllı saat, acil bir durumda hızlı yanıt verebilmek için hacı adayının coğrafi konumunu doğru bir şekilde belirlemek gibi çeşitli görevleri yerine getiriyor. (Şarku’l Avsat)
Akıllı saat, acil bir durumda hızlı yanıt verebilmek için hacı adayının coğrafi konumunu doğru bir şekilde belirlemek gibi çeşitli görevleri yerine getiriyor. (Şarku’l Avsat)

İbrahim el Kureşi

Kutsal mekânlarda, inanç yolculukları sırasında hacılara en iyi hizmeti sunmak için yapay zekâ teknolojileriyle ilgili birçok girişim var. Bunlar arasında akıllı saatler, modern teknolojiyle donatılmış kameralar aracılığıyla ‘vücut dilini’ analiz ederek hacıların memnuniyetini ölçen cihazlar, interaktif ekranlar ve sorulara yanıt veren ‘robotlar’ da yer alıyor.

Tur şirketlerinden biri tarafından bu yılki Hac sezonunda ilk kez uygulanan ‘akıllı saat’ uygulaması, hacıların herhangi bir yerden yardım talep etmesini sağlayan elektronik bir devreye bağlı bir yanıt düğmesi sağlarken, interaktif ekranlar hacıların geri bildirim ve şikayetlerini iletmelerini sağlıyor. Robotlar genel sorulara yanıt verirken, son teknoloji ürünü kameralar aracılığıyla vücut dili analizi kullanılarak hacının memnuniyeti ölçülüyor.

İkram ed-Dayf’ın CEO yardımcısı Dr. Adil el-Cuheni, hacılara hizmette yapay zekâ kullanımının şirket olarak üzerinde çalıştıkları önceliklerden biri olduğunu söyledi. İlk aşamada bu yılki Hac'da Tunus'tan gelen 260'tan fazla hacı adayına dağıtılan akıllı saatlerin, kaybolma olgusunu azaltmak için tam coğrafi konumu bilmenin yanı sıra acil bir durumda nerede olurlarsa olsunlar yardım istemek için hızlı bir yanıt düğmesi sağlama özelliğine sahip olduğunu belirtti.

Şarku’l Avsat'a özel bir röportaj veren el-Cuheni, akıllı saatin hacıların yaşamsal belirtilerinin tespit edilmesini sağlayan bir elektronik devreye bağlı olduğunu ve herhangi bir sağlık sorunu ortaya çıktığında, doğrudan hacıların adının ve coğrafi konumunun tanımlandığı ekranda bir alarmın belirdiğini, böylece destek ekiplerinin dakikalar içinde kendisine gittiğini ve hızlı yanıt düğmesinden talep etmese bile ona bakım sağladığını açıkladı.

Misafir hizmetleri departmanında mevcut olan çoklu rollere ek olarak hacılara hizmet vermek için kullanılan interaktif ekranlar (Şarku’l Avsat)Misafir hizmetleri departmanında mevcut olan çoklu rollere ek olarak hacılara hizmet vermek için kullanılan interaktif ekranlar (Şarku’l Avsat)

Saatteki modern teknolojinin hacıların güzergahının gerçek zamanlı olarak izlenmesine olanak tanıdığını ve Cemerat'a giden rotadan sapanların tespit edilmesini sağladığını belirtti.

El-Cuheni, saatin pil ömrünün kesintisiz 10 saat olduğunu ve pil bittiğinde saatin hacı adayının bulunduğu son konumda göründüğünü açıkladı. Saatin, şirketin ekranında her hacının hayati göstergeleri hakkında ayrıntılı bir rapor sunduğunu, basınç, nabız ve sıcaklık ölçümlerini ve durumun normal olup olmadığını veya hacıya bakım sağlamak için yanlarında bulunan destek kuruluşları tarafından müdahale edilmesi gerekip gerekmediğini gösterdiğini belirtti.

Rehlat W Menafe Dijital Dönüşüm Direktörü Bera Haşifati, beden dili analizi yoluyla hacıların memnuniyetini ölçme girişiminin, yapay zekâ kameraları aracılığıyla konuklara sunulan hizmetlerin kalitesini iyileştirme ve memnuniyetlerini değerlendirme çalışmaları bağlamında geldiğini söyledi.

Bir dizi alanda bulunan robotların misyonunun ise bir misafir hizmetleri çalışanı olarak hareket etmek olduğunu belirten Haşifati, interaktif ekranların rolünün, hacıların Mina'daki ikametgahlarından, geri bildirimlerinin dikkate alınacağı izleme ekibi aracılığıyla soru sormalarını veya şikayetlerini iletmelerini sağlamak olduğunu açıkladı.

Rehlat W Menafe CEO'su Muhammed el-Huzami, Hac'da yapay zekâ kullanımının lojistik hizmetleri geliştirmenin yanı sıra gerçek zamanlı veri analizi ve ortaya çıkan zorluklara hızlı bir şekilde yanıt vererek herkes için sorunsuz ve güvenli bir Hac deneyimi sağlamak için bir fırsat olduğunu söyledi. El-Huzami, dünya çapında 3 kıtada 10 ülkeden yaklaşık 100 bin hacıya hizmet verdiklerini belirtti.