NASA, Güneş depremlerinin sırrını çözdü

Güneş patlaması, yıldızın dış atmosferinde meydana gelen bir patlamalara deniyor (NASA Goddard)
Güneş patlaması, yıldızın dış atmosferinde meydana gelen bir patlamalara deniyor (NASA Goddard)
TT

NASA, Güneş depremlerinin sırrını çözdü

Güneş patlaması, yıldızın dış atmosferinde meydana gelen bir patlamalara deniyor (NASA Goddard)
Güneş patlaması, yıldızın dış atmosferinde meydana gelen bir patlamalara deniyor (NASA Goddard)

ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA), Güneş depremlerine yeni bir açıklama getirdi. Ajansa göre Güneş sarsıntılarının sırrı, yüzeyin altında yatıyor.
Bilim insanları uzun zamandır bu olayların manyetik kuvvetlerden veya ısınmış dış atmosferden kaynaklandığına inanıyordu. Ancak şimdi, NASA'nın Solar Dynamics Gözlemevi (SDO) bu düşünceyi yalanlayan bir bulgu elde etti.

Güneş depremleri nedir?
Güneş sarsıntıları, Güneş patlamaları esnasında yıldız üzerinde meydana gelen sismik faaliyetlere deniyor. Bunlar Dünya üzerindeki depremlerle benzerlik gösteriyor.
NASA'ya göre bu tür olaylar sırasında Güneş yüzeyi boyunca enerji dalgaları salınıyor ve sarsıntılar patlamayı takip eden dakikalarda gerçekleşiyor.
Güneş patlamaları yıldızın dış atmosferinde meydana geliyor ve enerjiyle ışığı serbest bırakıyor.
Bilim insanları, Güneş sarsıntısı dalgalarının, yıldızın yüzeyinden iç kısmına doğru hareket ettiğini düşünüyordu ama bu düşünce SDO'nun yeni bulgularıyla çelişiyor.

NASA'nın buldukları:
NASA, ilk olarak yıllar önce orta dereceli bir parlama gözlemledi ve ardından sıradışı, keskin dalgalanmalar yaratan bir Güneş sarsıntısı yaşandı.
Bunun ardından gökbilimciler, bu dalgaları takip ederek sarsıntıların kaynağını araştırdı. SDO'nun heliosismik ve manyetik görüntüleyicisi, Güneş yüzeyindeki hareketliliği ölçtü.
Ölçümlerin sonucunda dalgaların Güneş yüzeyinin yüzeyinden derinlerine doğru hareket etmediği, bunun yerine yıldızın derinliklerinden geldiği tespit edildi.
Zira dalgaların kaynağı, daha önce düşünüldüğü gibi yüzeyde değil, yüzeyin yaklaşık bin 127 km. altında yatıyordu.
Araştırmacılar şimdi, bu dalgaların derinlerdeki bir kaynaktan geldiğini ve bir şekilde üst atmosferdeki Güneş patlamasıyla tetiklendiğini düşünüyor.
Ancak bu sarsıntılarına neden olan mekanizma henüz kesin olarak belirlenemedi. NASA, söz konusu mekanizmaya dair yeni ipuçları bulmak için diğer Güneş sarsıntılarını gözlemlemeye devam edecek.

Independent Türkçe, NASA, Financial Express



Çığır açıcı gen tedavisi, işitme kaybını tek dozla düzeltti

Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
TT

Çığır açıcı gen tedavisi, işitme kaybını tek dozla düzeltti

Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Yeni bir araştırmaya göre, çığır açan bir gen tedavisi tek bir enjeksiyonla insanlardaki işitme kaybını birkaç hafta içinde tersine çevirebiliyor.

İsveç'in Karolinska Enstitüsü'nden araştırmacılar son teknoloji tedavinin, doğuştan sağırlığı veya ileri derecede işitme bozukluğu olan çocuk ve yetişkinlerin işitme yetisini iyileştirdiğini ve klinik bir deneyde 7 yaşındaki bir çocuğun duyma becerisini neredeyse tamamen geri kazandığını açıkladı.

Hakemli dergi Nature Medicine'da detaylandırılan klinik çalışma, OTOF geninin sağlıklı bir kopyasının iç kulağa enjekte edilmesiyle 10 katılımcının tümünün işitmesinin gelişme gösterdiğini ortaya koydu.

Küçük ölçekli deney, OTOF adı verilen bir gendeki mutasyonlar sonucu genetik sağırlık veya ileri seviye işitme bozukluğundan muzdarip kişileri içeriyordu.

Bu mutasyonlar, ses sinyallerinin kulaktan beyne iletilmesinde kilit rol oynayan otoferlin proteininin eksikliğine neden oluyor.

Araştırmacılar tedavinin en çok çocuklarda işe yaradığını belirtse de yetişkinlere de fayda sağlayabileceğini söylüyor.

Deneyde adeno ilişkili virüsün sentetik ve zararsız bir versiyonu kullanılarak düzgün işleyen bir OTOF geni tek bir enjeksiyonla iç kulağa verildi.

Tedavinin etkileri hastaların çoğunda belirgin biçimde görülürken, işitme yetisi sadece bir ay sonra hızla iyileşti.

Araştırmacılar 6 ay sonra tüm katılımcılarda işitmede önemli ölçüde iyileşme kaydedildiğini ve algılanabilir ortalama ses seviyesinin 106 desibelden 52 desibele düştüğünü belirtiyor.

Çalışmada tedaviye en iyi yanıt verenlerin 5 ila 8 yaşındakiler olduğu tespit edildi.

7 yaşındaki bir kız çocuğu işitme yetisini neredeyse tamamen hızla geri kazandı ve 4 ay sonra annesiyle günlük konuşmalar yapabilmeye başladı.

Karolinska Enstitüsü'nden çalışmanın ortak yazarı Maoli Duan, "Bu yöntem ilk kez ergenler ve yetişkinlerde test edildi" diyor.

Katılımcıların çoğunda işitme duyusunun büyük ölçüde iyileşmesi, yaşam kaliteleri üzerinde derin bir etki yaratabilir. Şimdi bu etkinin ne kadar kalıcı olduğunu görmek için bu hastaları takip edeceğiz.

Araştırmacılar ayrıca tedavinin güvenli olduğunu ve iyi tolere edildiğini de saptadı. Katılımcılar 6-12 aylık takip süresinde herhangi bir ciddi yan etki bildirmedi.

En yaygın reaksiyon, bir tür akyuvar olan bağışıklık sistemi nötrofillerinin sayısındaki azalmaydı.

"OTOF sadece başlangıç" diyen Dr. Duan, araştırmacıların GJB2 ve TMC1 gibi diğer yaygın sağırlık genleri üzerinde de çalıştığını ekliyor.

Bunların tedavisi daha karmaşık ancak bugüne kadarki hayvan deneyleri umut verici sonuçlar ortaya koyuyor. Farklı genetik sağırlık türlerinden muzdarip hastaların bir gün tedavi görebileceğine güvenimiz tam.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news