Ürdün ekonomi sektörlerini tekrar açıyor

Ürdün Kralı 2. Abdullah dün koronavirüs aşısı oldu. (Petra)
Ürdün Kralı 2. Abdullah dün koronavirüs aşısı oldu. (Petra)
TT

Ürdün ekonomi sektörlerini tekrar açıyor

Ürdün Kralı 2. Abdullah dün koronavirüs aşısı oldu. (Petra)
Ürdün Kralı 2. Abdullah dün koronavirüs aşısı oldu. (Petra)

Ürdün hükümeti, cuma günleri uygulanan kapsamlı sokağa çıkma yasağının kaldırıldığını ve bugünden başlayarak ekonomi sektörlerinin kademeli olarak yeniden açılacağını duyurdu. Ayrıca okullarda ikinci dönemden itibaren yüz yüze eğitime geri dönüleceği bilgisi paylaşıldı.
Ürdün Sağlık Bakanı Nezir Ubeydat çarşamba akşamı bakanların katılımıyla düzenlenen basın toplantısında ülkedeki vaka ve ölüm sayılarında tanık olunan önlemli düşüşe dikkat çekti.  Epidemiyolojik durumun son yedi haftada dikkate değer bir iyileşme gösterdiğini belirttiği açıklamasında “Ulusal aşılama programının başlamasıyla birlikte epidemiyolojik eğrinin net bir şekilde iyileşmesine şahit olacağız” ifadelerini kullandı.
Ekonomik sektörler, hükümetin yeni kararlarını memnuniyetle karşıladı. Amman Ticaret Odası Başkanı Halil Hac Tevfik yaptığı açıklamada alınan kararların birçok tesisin kapatılması ve çok sayıda işçinin işten çıkarılması nedeniyle yaşanılan büyük ekonomik zorlukların hafifletilmesine katkıda bulunacağını belirtti. Ürdün sanayi Bakanı Maha Ali de hükümetin bu ayın ortasından başlayarak mart ayı başlarına kadar tüm ekonomik sektörleri kademeli olarak yeniden açmak için bir zaman çizelgesi belirlediğini ancak bu adımların onaylanan sağlık protokolleri çerçevesine atılacağını kaydetti.
Ürdün Başbakanı Beşir Hani el-Hasavne çarşamba günkü güven oylamasından önce, hükümetin açıklamasına ilişkin Temsilciler Meclisi’ndeki tartışmalara verdiği yanıtta vatandaşların ve kapalı sektörlerin hareketine getirilen kısıtlamaların hafifletildiğini duyurmuştu. El-Hasavne bu kararların, vatandaşların ve ulusal ekonominin korunması için Ürdün Kralı 2. Abdullah'ın hükümete ekonomi sektörlerinin ve okulların açılmasına yönelik verdiği direktiflere uyularak alındığını belirtti.
Ürdün Kralı'nın Twitter hesabından yaptığı açıklamaya göre Ürdün Kralı 2. Abdullah, Prens El Hassan bin Talal ve Veliaht Prens Hüseyin, Haşimi Kraliyet Divanı’na bağlı Kraliyet Tıbbi Hizmetler Kliniği’nde koronavirüs aşısı oldular.
Diğer yandan Sağlık Bakanı Nazir Obeidat, bugüne kadar koronavirüsün yeni türü ile enfekte olanların sayısının 25’e yükseldiğini duyurdu. Bakan dün Ürdün Haber Ajansı Petra’ya verdiği demeçte vakaların çoğunun yurt dışından geldiği bilgisini paylaştı.
Söz konusu açıklama, Sağlık Bakanlığı’nın günlük olarak yayınladığı istatistiklere göre dün Krallık’ta 16 yeni ölüm ve bin 75 yeni vakanın kaydedilmesi ile salgının başlangıcından bu yana kaydedilen toplam bulaşın 31 bin 43’e, can kaybının 4 bin 107’ye, aktif vaka sayısının ise 13 bin 134’e yükseldiği bir zamanda geldi.
Enformasyon Bakanı Ali el-Ayid cuma günleri uygulanan kapsamlı sokağa çıkma yasağı kararının kaldırılacağını, kısmi gece yasağının ie yürürlükte kalacağını belirtti.
Hükümet Sözcüsü, şubat ayı başlangıcından itibaren ikinci eğitim döneminde kademeli ve dönüşümlü olarak alınan okula dönme kararı hakkında yaptığı açıklamada sürecin Eğitim Bakanlığı tarafından duyurulacak sağlık koşulları ve protokollere uygun olarak yürütüleceğini belirtti.
Havaalanlarında, kara girişlerinde ve deniz limanlarında uygulanan seyahat prosedürleri hakkında yapılan açıklamada el-Ayid Hava Yolu ile ülkeye gelenler için “Visit Jordan” platformundaki çalışmaların durdurulduğu bildirildi. Ayrıca ülkeye giriş tarihinden önce, 72 saat geçmemiş negatif PCR testi belgelerinin getirilmesinin yeterli olacağını kaydedildi. Bunların yanı sıra havalimanına varışta PCR testi yapılacağı, 5 yaş altı çocukların bu testlerden muaf olacağı ve test sonuçları negatif çıkanları ev karantinasına tabi tutulmayacağı bildirildi. Testleri pozitif çıkanların ise karantinaya tabi tutulacağı kaydedildi.
El-Ayid Kral Hüseyin Köprüsü ve el-Mudavara Sınırı’ndan ülkeye gelenlerin sayısının günde 150 yerine 300 kişiye çıkarılacağı, ayrıca ayın sonundan itibaren tam kapasite çalışabilmeleri için havalimanlarındaki uçuş sayılarına getirilen kısıtlamaların da kaldırılacağı duyuruldu.



Ürdün Ukrayna ‘bataklığına’ mı düştü?

Ürdün’ü ABD tavrının örtüsü altında daha fazla kenara çekilmeye iten başka acil noktalar da var (AFP)
Ürdün’ü ABD tavrının örtüsü altında daha fazla kenara çekilmeye iten başka acil noktalar da var (AFP)
TT

Ürdün Ukrayna ‘bataklığına’ mı düştü?

Ürdün’ü ABD tavrının örtüsü altında daha fazla kenara çekilmeye iten başka acil noktalar da var (AFP)
Ürdün’ü ABD tavrının örtüsü altında daha fazla kenara çekilmeye iten başka acil noktalar da var (AFP)

Tarık Dilvani
Ürdün’ün Ukrayna’yı silahlandırmak ve desteklemek için ABD konferansına katıldığının açıklanması, ülke kamuoyunda birçok eleştiriyle karşılaştı. Aynı şekilde aktivistler, Ürdün’ün bu savaştaki herhangi bir rolünü reddederek, sosyal medyada “Bu bizim savaşımız değil” sloganını paylaştı.
Uluslararası medya organlarına göre Arap ülkelerinin çoğu varlık göstermezken ABD’nin geçtiğimiz günlerde düzenlediği uluslararası konferansa Katar, Tunus ve Fas’ın yanı sıra Ürdün de katıldı. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığına göre gözlemciler, bu durumu tarafsız olmak yerine Rus kampına karşı açık bir eğilimin somutlaştırılması olarak nitelendirdi.
Ancak Ürdün Kraliyet Divanı Medya Direktörü Fahd el-Haytan, Independent Arabia’ya yaptığı açıklamaya, birçok uluslararası medya kuruluşu tarafından yayınlananların aksine ülkesinin, bu konferansa ve herhangi bir düzeyde katıldığını yalanladı.
Gözlemciler, özellikle 2021 yılında iki ülke arasında imzalanan ortak savunma anlaşmasının ardından Ürdün’ün ABD kampına bağlı olduğunu dile getirdi. Bununla birlikte en belirgin soru şu; Ürdün’ün savaş taraflarından herhangi birinin tarafında olmakta ne çıkarı var? Amman, üretiminde eksik olduğu silahlar konusunda Ukrayna’ya neler sunacak? Ayrıca Amman, bu alanda havan topları, mayın temizleme araçları ve bazı zırhlı araçlar gibi orta dereceli silahlarla sınırlı, mütevazı bir tecrübeye sahip.

Savunma sanayi haritası
Ancak Kral 2. Abdullah Tasarım ve Geliştirme Bürosu (KADDB) Genel Müdürü Tümgeneral Muhammed Fargal, başka bir görüşe sahip. Öyle ki Fargal, Ürdün’ün savunma sanayileri haritasına girdiğine, şu anda 35 ülkeye silah ihraç ettiğine ve imalat sanayi döneminden savunma sanayiine geçtiğine dikkati çekti.
Askeri sanayiler için bir merkez kurma fikri, Ürdün Silahlı Kuvvetleri çatısı altında yıllar önce başladı. Ancak bugün, yeni nesil dört, altı ve sekiz tekerlekli zırhlı araçların, personel taşıyıcıların, kargaşa cihazlarının ve interkom sistemlerinin geliştirilmesine ek olarak kendinden tahrikli topçu çözümlerinin geliştirilmesini içerecek şekilde gelişti.

Neden tarafsızlık mevcut değil?
Çatışmayı durdurma ve ateşkes çağrısı yapan diplomatik tavırlara rağmen öyle görünüyor ki Ürdün, son dönemde Rusya ile özellikle Suriye konusunda sahip olduğu iyi ilişkiler ve anlayışlara rağmen ABD duruşuna yaklaşma ve kendisini Avrupa duruşuyla hizalama kararı verdi.
Ürdün’ü ABD tavrının örtüsü altında daha fazla kenara çekilmeye ve siyasi ve ekonomik yaklaşımlarla tarafsızlığını terk etmeye iten başka acil noktalar da var. ABD, Ürdün’ün güçlü bir stratejik müttefiki ve Krallığın ilk ve en büyük mali bağışçısı konumunda. Birkaç hafta önce ABD Kongresi, Ürdün’e bu yıl için tahmini 1 milyar 650 milyon dolar bir yardım paketini onayladı.
ABD, 2018’de Ürdün ile beş yıla yayılan 6.375 milyar dolar değerinde bir mutabakat zaptı imzaladı. Ayrıca Amman, Washington ile 2023- 2028 yılları için yeni bir yardım programı anlaşması konusunda müzakere ediyor. Son kırk yılda Washington, Ürdün’e 20 milyar dolardan fazla yardım sağladı.

Rusya’nın rolüne dair güven azalıyor
Yakın zamana kadar Amman, ilki Filistin meselesi ve Kudüs konusunda Ürdün’ün tutumunu desteklemek ve ikincisi Suriye tarafında yaşananların yansımalarıyla ilgili olmak üzere iki konuda önemli ve etkili bir Rus rolüne bel bağlamıştı.
Aynı şekilde Amman, Rusya’nın Ukrayna savaşının karmaşıklığıyla meşgul olmasından ve Suriye sınırındaki koşulları kontrol etmekten uzaklaşmasından endişe duyuyor. Daha önce olduğu gibi bu durum, Suriye tarafından Ürdün’e yönelik uyuşturucu kaçakçılığı operasyonlarının tırmanmasından sonra Ürdün açısından sürekli bir baş ağrısını temsil ediyor.
Gerçek şu ki Ürdün’ün son beş yılda Rusya ile yaptığı yoğun temaslar boşa çıktı. Amman, bu temaslarla birlikte Ürdün dış politikasında fark yaratabilecek bir seçeneği de kaybetmiş oldu.

Uzlaşı ve ittifak
Yazar ve siyai analist Zeyd Nawaisa, Independent Arabia’ya yaptığı açıklamada, ABD’nin Rusya’nın Ukrayna’daki askeri operasyonunun yansımalarını ve Kiev’in savunma ihtiyaçlarını görüşmek üzere Almanya’daki bir ABD askeri üssünde yaptığı konferansın, ‘Washington’un Ukrayna’yı desteklemek, Rus operasyonunu engellemek ve savaşın askeri, siyasi ve ekonomik olarak Moskova’ya maliyetini artırmak için artan çabaları bağlamında’ anlaşılabilir olduğunu vurguladı.
Nawaisa, “Ürdün’ün çağrısına gelince, Amman ve Washington arasındaki özel ilişkinin doğası, terörizm gibi birçok konudaki ittifak derecesinin tutarlılığı ve dünya barışının sağlanmasının önemi bağlamında anlaşılabilir. Ancak bu, Amman’ın Rusya- Ukrayna savaşı konusundaki resmi tutumunda herhangi bir değişiklik anlamına gelmiyor. İlk günden itibaren siyasi diyaloğa başvurma, uluslararası hukuka ve meşruiyete aykırı olduğu için başkalarının topraklarını işgali reddetme çağrısında bulundu” dedi. Analist, “Ürdün’ün konferansa katılımı, yalnızca durumu inceleme ve sembolik katılım çerçevesinde geliyor” şeklinde konuştu.
Zeyd Nawaisa, Amman’ın birçok konuda ABD’nin en önemli müttefiklerinden biri olarak görülmesine rağmen Moskova ve Başkan Putin ile de önemli ve iyi ilişkileri olduğunu vurguladı. Nawaisa ayrıca, ‘Amman’ın, Avrupa’daki gecikmenin boyutunu ve Moskova ile iletişim hatlarını takip etmesi dolayısıyla, ABD arzusu doğrultusunda mutlak bir tarafgirliğe yönelmesi pek olası değildir” dedi.