2021'de gerçekleşecek 5 uzay görevi

Artemis Ay görevini resmeden bir çizim (AP)
Artemis Ay görevini resmeden bir çizim (AP)
TT

2021'de gerçekleşecek 5 uzay görevi

Artemis Ay görevini resmeden bir çizim (AP)
Artemis Ay görevini resmeden bir çizim (AP)

Koronavirüs pandemisine rağmen 2020 uzay görevleri açısından bir dönüm noktası oldu. Örneğin Elon Musk'ın uzay şirketi SpaceX, özel sektöre ait bir araçla insanları uzaya gönderen ilk şirket unvanını aldı. Bunun hemen ardından NASA, Mars'ta hayat arayacak Perseverance isimli uzay aracını fırlattı.
2021'in de uzay görevleri açısından en az 2020 kadar hareketli bir yıl olması bekleniyor. İşte 2021'de gerçekleşecek 5 uzay görevi:
James Webb Uzay Teleskobu
Ünlü Hubble Uzay Teleskobu'nun yerini alacak olan bu NASA teleskobu aslında 2007'de fırlatılacaktı ama birçok kez ertelendi.
Hubble'dan daha hassas olduğu belirtilen teleskop, göreve başladığında evrendeki ilk galaksilerin oluşumunu gözlemleyecek. Teleskobun 31 Ekim 2021'de fırlatılması planlanıyor.

Mars görevleri
Halihazırda fırlatılmış olan üç uzay aracı 2021'de Mars'a varacak. 9 Şubat'ta BAE'nin Umut sondası, atmosferi ve hava durumunu incelemek üzere gezegenin yörüngesine girecek.
Birkaç gün sonra, Çin'in Tianwen-1 yörünge aracı, gezegende bir iniş alanı aramaya gelecek.
Yine şubat ayında NASA da partiye katılacak ve 18 Şubat'ta Perseverance keşif aracı, mikrobiyal yaşam belirtilerini araştırmak üzere Kızıl Gezegen'e iniş yapacak.

Artemis 1
NASA geçen yıl, yeni bir görevle insanları Ay'a geri götüreceğini ve hatta orada kalıcı olmaları için üs kuracağını açıklamıştı.
İşte bu programın ilk aşaması, Ay yörüngesine insansız bir araç göndermek üzere kasım ayında başlıyor.
Ancak görevin ertelenmesi de ihtimal dahilinde. Zira programın maliyeti, Biden yönetimi tarafından ayrıntılı incelenecek.

Çin'in uzay istasyonu
Uzun süredir planlanan bu projenin ilk modülü 2021'in ilk yarısında hizmete girecek.
İnşaatın yaklaşık iki yıl sürmesi bekleniyor. İstasyon Dünya'nın 380 km yukarısında hizmete başladığında 18 taykonot orada görev alacak.

"Dart görevi"
Temmuz 2021'de NASA, Çift Asteroid Yönlendirme Testi'ni başlatacak.
Bu proje kapsamında uzay ajansı, 2022'de asteroit Didymos'u ziyaret için bir sonda fırlatacak. Sonunda bu sonda, asteroidin uydusu Dimorphos'a çarpacak.
Böylece bilim insanları, çarpışmayı ve bunun göktaşının yörüngesi üzerindeki etkisini inceleyecek.
 
Independent Türkçe, The Guardian



İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
TT

İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Çin'in güneybatısında keşfedilen 300 bin yıllık nadir ahşap aletler, bölgedeki ilk insanların büyük ölçüde kök ve yumrular gibi yeraltı bitkileriyle beslendiğini gösteriyor.

Hakemli dergi Science'da perşembe günü yayımlanan bulgular, Doğu Asya'daki erken insan atalarının gelişmiş bilişsel becerilerine, yaşantılarına, beslenme biçimlerine ve çevrelerine ışık tutuyor.

Yunnan eyaletinin Jiangchuan bölgesinde yer alan göl kıyısındaki Gantangqing arkeolojik kazı alanında, oksijenden yoksun kil tortularda ahşap aletlerin korunması sayesinde bu nadir buluntu elde edildi.

Araştırmacılar tortularda yaklaşık bin organik kalıntı da buldu.

Ortaya çıkarılan kalıntıları gelişmiş teknikler kullanarak tarihlendiren bilim insanları, aletlerin 250 bin ila 350 bin yıllık olduğunu tespit etti.

Bilim insanları, çeşitli biçim ve işlevlere sahip "son derece nadir" ahşap aletlerin yaklaşık 300 bin yıllık katmanlardan çıkarıldığını söylüyor.

Bugüne kadar bu döneme ait, biri Avrupa'da diğeri Afrika'da olmak üzere ahşap alet içeren sadece iki keşif yapılmıştı.
 

Görsel kaldırıldı.

Gantangqing'deki ahşap aletler (Liu ve ekip arkadaşları/Science)


Yeni keşfedilen çubuklardan ikisi, İtalya'nın Poggetti Vecchi bölgesinde bulunan 171 bin yıllık aletlere benzerlik gösteriyor.

Kanca biçimli benzersiz 4 aletin daha ortaya çıkarıldığını belirten bilim insanları, bunların muhtemelen kökleri kesmek için kullanıldığını söylüyor.

Ayrıca araştırmacıların ahşap aletlerin üzerinde kasıtlı cilalama ve kazıma izleri, kenarlarındaysa toprak kalıntıları saptaması, bunların kök ve yumrular gibi yeraltı bitkilerini kazmak için kullanıldığına işaret ediyor.

Bilim insanları, "Ahşap aletler arasında kazma çubukları ve küçük, eksiksiz, elle tutulan sivri uçlu aletler var" diye yazıyor.

Bilim insanları bu bulgulara dayanarak insanların Doğu Asya'daki atalarının muhtemelen bitki temelli bir beslenme biçimi izlediğinden şüphelenirken, bölgede çam fıstığı, fındık, kivi meyvesi ve su yumrularına dair kanıtlar tespit edildi.

Buna karşılık Avrupa ve Afrika'da saptanan ahşap aletler av aletleri, mızraklar ve mızrak uçlarıydı.

Çalışmanın ortak yazarı arkeolog Bo Li şöyle diyor:

Bu keşif, erken insan adaptasyonuna ilişkin önceki varsayımlara meydan okuyor. Çağdaş Avrupa yerleşimleri (Almanya'daki Schöningen gibi) büyük memelileri avlamaya odaklanırken, Gantangqing subtropik bölgelerde bitki temelli, eşsiz bir hayatta kalma stratejisini ortaya koyuyor.

Dr. Li, "Ahşap aletlerin çeşitliliği ve karmaşıklığı da arkeolojik kayıtlardaki önemli bir boşluğu dolduruyor, çünkü 100 bin yıldan daha eski ahşap aletler Afrika ve Batı Avrasya dışında son derece nadir görülüyor" ifadelerini kullanıyor.

Keşif, ahşap aletleri kullanan erken insanların dünya genelinde çok daha geniş bir alana yayıldığını gösteriyor.

Ayrıca farklı ortamlarda yaşayan tarih öncesi kültürlerin yerel olarak işlerine yarayacak aletler geliştirdiğine de işaret ediyor.


Independent Türkçe, independent.co.uk/news