2021'de gerçekleşecek 5 uzay görevi

Artemis Ay görevini resmeden bir çizim (AP)
Artemis Ay görevini resmeden bir çizim (AP)
TT

2021'de gerçekleşecek 5 uzay görevi

Artemis Ay görevini resmeden bir çizim (AP)
Artemis Ay görevini resmeden bir çizim (AP)

Koronavirüs pandemisine rağmen 2020 uzay görevleri açısından bir dönüm noktası oldu. Örneğin Elon Musk'ın uzay şirketi SpaceX, özel sektöre ait bir araçla insanları uzaya gönderen ilk şirket unvanını aldı. Bunun hemen ardından NASA, Mars'ta hayat arayacak Perseverance isimli uzay aracını fırlattı.
2021'in de uzay görevleri açısından en az 2020 kadar hareketli bir yıl olması bekleniyor. İşte 2021'de gerçekleşecek 5 uzay görevi:
James Webb Uzay Teleskobu
Ünlü Hubble Uzay Teleskobu'nun yerini alacak olan bu NASA teleskobu aslında 2007'de fırlatılacaktı ama birçok kez ertelendi.
Hubble'dan daha hassas olduğu belirtilen teleskop, göreve başladığında evrendeki ilk galaksilerin oluşumunu gözlemleyecek. Teleskobun 31 Ekim 2021'de fırlatılması planlanıyor.

Mars görevleri
Halihazırda fırlatılmış olan üç uzay aracı 2021'de Mars'a varacak. 9 Şubat'ta BAE'nin Umut sondası, atmosferi ve hava durumunu incelemek üzere gezegenin yörüngesine girecek.
Birkaç gün sonra, Çin'in Tianwen-1 yörünge aracı, gezegende bir iniş alanı aramaya gelecek.
Yine şubat ayında NASA da partiye katılacak ve 18 Şubat'ta Perseverance keşif aracı, mikrobiyal yaşam belirtilerini araştırmak üzere Kızıl Gezegen'e iniş yapacak.

Artemis 1
NASA geçen yıl, yeni bir görevle insanları Ay'a geri götüreceğini ve hatta orada kalıcı olmaları için üs kuracağını açıklamıştı.
İşte bu programın ilk aşaması, Ay yörüngesine insansız bir araç göndermek üzere kasım ayında başlıyor.
Ancak görevin ertelenmesi de ihtimal dahilinde. Zira programın maliyeti, Biden yönetimi tarafından ayrıntılı incelenecek.

Çin'in uzay istasyonu
Uzun süredir planlanan bu projenin ilk modülü 2021'in ilk yarısında hizmete girecek.
İnşaatın yaklaşık iki yıl sürmesi bekleniyor. İstasyon Dünya'nın 380 km yukarısında hizmete başladığında 18 taykonot orada görev alacak.

"Dart görevi"
Temmuz 2021'de NASA, Çift Asteroid Yönlendirme Testi'ni başlatacak.
Bu proje kapsamında uzay ajansı, 2022'de asteroit Didymos'u ziyaret için bir sonda fırlatacak. Sonunda bu sonda, asteroidin uydusu Dimorphos'a çarpacak.
Böylece bilim insanları, çarpışmayı ve bunun göktaşının yörüngesi üzerindeki etkisini inceleyecek.
 
Independent Türkçe, The Guardian



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT