Trump’tan veda konuşması: “Dünya Çin karşısında birleşti ve ‘yeni bir savaş’ başlatmadı”

Trump’ın Florida'ya başkan olarak yaptığı son gezisinde yanına nükleer çantayı alması tartışmalara neden oldu

Trump'ın 12 Ocak'ta Teksas'tan ayrılırken çekilen bir fotoğrafı (AP)
Trump'ın 12 Ocak'ta Teksas'tan ayrılırken çekilen bir fotoğrafı (AP)
TT

Trump’tan veda konuşması: “Dünya Çin karşısında birleşti ve ‘yeni bir savaş’ başlatmadı”

Trump'ın 12 Ocak'ta Teksas'tan ayrılırken çekilen bir fotoğrafı (AP)
Trump'ın 12 Ocak'ta Teksas'tan ayrılırken çekilen bir fotoğrafı (AP)

ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray'dan ayrılmadan önce yaptığı konuşmada, dünyanın Çin karşısında ‘birleştiğini’ ve görev süresi boyunca yeni bir savaş başlatmadığını söyledi. Trump veda konuşmasında, “İttifaklarımızı yeniden canlandırdık ve dünya uluslarını Çin karşısında daha önce hiç olmadığı şekilde bir araya getirdik. Özellikle onlarca yıl sonra yeni bir savaşa girmeyen ilk başkan olmaktan gurur duyuyorum” ifadelerini kullandı. Bununla birlikte yeni yönetimin ABD’yi ‘güvenlik ve refah içinde tutacağına’ olan umudunu dile getiren Trump, Amerikalıları yeni yönetimin başarılı olması için ‘dua etmeye’ çağırdı.
Trump, görev süresinin son saatlerinde, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınına karşı uygulanan politikalar çerçevesinde bazı ülkelere uygulanan seyahat yasaklarının kaldırılması ve uzun bir af listesi dahil olmak üzere bir dizi başkanlık kararı çıkarmaya çalıştı.
Basında yer alan haberlere göre Trump, Beyaz Saray'dan Florida'ya seyahat etmeden 24 saatten daha kısa bir süre önce, en yakın müttefikleri ve üst düzey yardımcılarıyla birlikte 100 kadar isim için af çıkarmaya hazırlandı. Trump tüm hafta sonu, üst düzey danışmanlarıyla listeyi hazırlamaya ve kongredeki müttefikleriyle listenin duyulacağı en uygun zaman konusunda fikir alışverişinde bulunmaya çalıştı. Öte yandan basın haberlerinde Trump’ın Senato tarafından yapılacak oturumda kendisine özel af verilmemesi ihtimaline karşı savunma ekibini güçlendirmeye çalıştığı da belirtildi.
Trump'ın kendisi için özel af çıkarmasını destekleyen müttefiklerinden bazıları, Trump’ın kendisine özel af çıkarma riskini almaması gerektiğini savunan Senato'daki Cumhuriyetçileri kızdırmayı göze alıyorlar. Zira Cumhuriyetçiler, Trump’ın kendisi için özel af çıkarmasının, kendisine yöneltilen ‘şiddeti körükleme ve Kongre Binası'na yapılan baskının sorumlusu olma’ suçlamalarını üstü örtülü olarak kabul ettiği anlamına geleceğini düşünüyorlar.
Af listesinde ruhsatsız silah taşıdığını itiraf eden Lil Wayne ve yolsuzluktan hüküm giymiş eski New York Eyalet Kongresi Meclis Başkanı Sheldon Silver yer alırken listenin, Meksika sınırına duvar inşa etmek için başlatılan bir bağış kampanyasında toplanan binlerce doları çalmakla suçlanan eski Beyaz Saray Baş Strateji Uzmanı Steve Bannon gibi tartışmalı isimleri içermesi bekleniyor. Bazı taraflara göre af listesinde, casusluk yapmakla suçlanan WikiLeaks’ın kurucusu Julian Assange, ABD'nin istihbarat bilgilerini sızdıran Amerikan Ulusal Güvenlik Kurumu’nun (NSA) eski çalışanı Edward Snowden ve şiddet içermeyen suçlar işleyen bazı tutuklular da yer alabilir.
Trump daha önce eski kampanya yöneticisi Paul Manafort, General Michael Flynn, eski danışmanı Roger Stone ve damadı Jared Kushner'in sahte vergi iadesi yapmakla suçlanan babası Charles Kushner dahil olmak üzere 90 kişiyi affetmişti. Ayrıca, kampanya fonlarını kötüye kullanmaktan suçlu bulunan iki eski Cumhuriyetçi Kongre üyesi de Trump tarafından affedildi.

Trump, ikinci kez başkan olma fırsatına engel olunduğuna inanıyor
Beyaz Saray’daki kaynaklar, Başkan Trump’ın Beyaz Saray’daki son günlerini, kötü bir ruh halinde ve ikinci kez başkan olma fırsatına engel olduklarına inandığı kişilere karşı duyduğu öfkeyle geçirdiğine işaret ettiler. Bununla birlikte Trump, Beyaz Saray'ın Mavi Odası'nda son dört yılda elde ettiği başarıların listelendiği videolu bir veda mesajı kaydetti. Dün tüm gününü en yakın yardımcılarıyla geçiren Trump, Oval Ofis'te hatıra fotoğrafları çektirdi. Ayrıca Beyaz Saray’dan ayrılış törenini gözden geçiren Trump, halefi Joe Biden'ın göreve başlama töreni için alınan güvenlik önlemleriyle ilgili bilgi aldı. Bu arada Trump birçok telefon görüşmesi yaptı. Basında yer alan haberlere göre Trump, bu sabah (Çarşamba) St. Andrews Askeri Üssü'nde çok sayıda misafirin ve gazetecinin katılacağı bir askeri veda törenine katılmak üzere.
ABD başkanına her gittiği yerde eşlik eden nükleer çantanın yeni başkana teslim edilmesi konusunda tartışmalar başladı. Nükleer çanta, genellikle devir teslim töreninde görevi bırakan başkandan yeni başkana teslim edilir. 'Nükleer futbol topu (nuclear football)' olarak bilinen başkanın ‘acil durum çantası’ her zaman başkana eşlik eden bir askeri personel tarafından taşınır. Çantada bir başkanın nükleer saldırı emri vermesine olanak sağlayan ekipmanlar yer alıyor.
Beyaz Saray’a yakın kaynaklar, biri Başkan Trump’ta, diğeri Başkan Yardımcısı Mike Pence’de ve üçüncüsü yedek olmak üzere 3 çanta olduğunu söylüyorlar. Bununla birlikte Trump’ın çantalardan birini Florida'ya giderken yanında götürmesi, akıllarda çantanın Biden’a nasıl teslim edileceği ile ilgili soru işaretleri belirmesine neden oldu. Beyaz Saray’daki kaynaklar, Biden’ın başkanlık yeminini ettikten sonra, ilk çantanın törende Biden'a eşlik eden bir askeri personele teslim edileceğini düşünüyorlar. Bu arada yedek çanta, Washington dışında güvenli bir yerde bulunurken diğer çantanın Trump'a eşlik eden askeri personel tarafından Washington'a getirilmesi bekleniyor.



‘Tek bir tık bir ülkeyi yıkmaya yeter’... İsrailli bir yetkiliden ‘nadir’ uyarı

Siber korsanlığı simgeleyen bir görsel (Reuters)
Siber korsanlığı simgeleyen bir görsel (Reuters)
TT

‘Tek bir tık bir ülkeyi yıkmaya yeter’... İsrailli bir yetkiliden ‘nadir’ uyarı

Siber korsanlığı simgeleyen bir görsel (Reuters)
Siber korsanlığı simgeleyen bir görsel (Reuters)

İsrail Ulusal Siber Güvenlik Müdürlüğü Başkanı Yossi Karadi, nadir görülen bir uyarıda bulunarak, siber tehditlerin ülkeleri anında çökme noktasına getirebileceğini söyledi. Şarku’l Avsat’ın Yediot Ahronot’tan aktardığına göre Karadi, elektrik, su, trafik ışıkları ve hastane ağlarına yapılan siber saldırıların artık savaş aracı haline geldiğini ve bu saldırıların çoğunlukla saldırganın kimliğini gizlemek için vekil gruplar üzerinden gerçekleştirildiğini belirtti. Karadi dün Tel Aviv Üniversitesi’nde düzenlenen Siber Güvenlik Haftası konferansında yaptığı konuşmada, son altı ayda İsrail’in yürüttüğü savunma faaliyetlerinden bir kısmını paylaştı ve ‘ilk siber savaş’ olarak nitelendirdiği durumun endişe verici bir tablosunu çizdi.

Karadi, “Giderek savaşların dijital alanda başlayıp biteceği bir çağa doğru ilerliyoruz” dedi ve ‘dijital kuşatma’ terimini tanıttı. Karadi, bu senaryoda enerji santrallerinin duracağı, trafik ışıklarının çalışmayacağı, iletişim sistemlerinin çökeceği ve su kaynaklarının kirlenebileceğini vurgulayarak, “Bu hayali bir gelecek senaryosu değil, oldukça gerçekçi bir eğilim” ifadesini kullandı.

Karadi, dijital kuşatma kavramının sadece çekici bir ifade olmadığını, 15 yıl süren bir gelişimin sonucu olduğunu belirtti. Geçmişte devletler arasındaki siber savaşların çoğunlukla sessiz casusluk veya yalnızca askeri tesisleri hedef alan operasyonlar olduğunu söyleyen Karadi, son yıllarda durumun değiştiğini ve yeni düşmanın yalnızca sır çalmayı değil, sivil yaşamı kesintiye uğratmayı amaçladığını ifade etti.

Yediot Ahronot’a göre, siber savaşların başlangıç noktası olarak kabul edilen olay, 2010 yılında Stuxnet virüsünün ortaya çıkmasıydı. Yabancı raporlara göre virüs, İran’ın Natanz Nükleer Tesisi’ndeki santrifüjleri hedef almak için İsrail ve ABD tarafından kullanılmıştı ve yalnızca belirli endüstriyel kontrol birimlerini etkileyerek sivil bilgisayarlar veya alakasız altyapıya zarar vermekten kaçınıyordu.

Karadi, dönüm noktasının ise geçen on yılın ortalarında Doğu Avrupa’da yaşandığını belirtti. Rus hacker grubu Sandworm, teorik olarak mümkün görülmeyen bir adım atarak Ukrayna elektrik şebekesini hackledi ve yüz binlerce evi dondurucu soğukta karanlığa gömdü. Bu olaydan sonra siber operasyonlar, yalnızca askeri hedeflere yönelik silahlar olmaktan çıkarak, sivil nüfusu hem psikolojik hem fiziksel olarak etkileme aracına dönüştü. Ayrıca, 2017’de Kuzey Kore’ye atfedilen WannaCry fidye yazılımı saldırısının, siber silahların nasıl kontrolden çıkabileceğini gösterdiği ve dünya genelinde hastaneler ile acil servisleri rastgele etkileyerek felce uğrattığı ifade edildi.

Bir Amerikan siber güvenlik şirketi, Sandworm siber hack grubunun faaliyetlerini tespit etti. (Reuters)Bir Amerikan siber güvenlik şirketi, Sandworm siber hack grubunun faaliyetlerini tespit etti. (Reuters)

Tehlikeli bir artış

Karadi, İran’ın siber terör doktrinini benimsemiş olmasının tehlikeli bir örneğini paylaştı: 2020 yılında İsrail su şebekesindeki klor seviyesini değiştirmeye yönelik girişim, başarılı olsaydı kitlesel zehirlenmeye yol açabilirdi.

Karadi, o tarihten bu yana İran’ın siber saldırılarının İsrail’de sivil altyapıyı hedef aldığını, hastaneler, alarm sistemleri ve elektrik şebekesine yönelik tekrar eden girişimlerin bu kapsamda olduğunu belirtti.

Hastanelere yönelik saldırıların yeni bir boyut kazandığını vurgulayan Karadi, yakın zamanda Shamir Tıp Merkezi’ne yapılan siber saldırıyı örnek gösterdi. Saldırının arkasında, sıradan bir suç örgütü gibi görünen ‘Qilin’ adlı bir grup bulunuyordu. Karadi, bu durumun devletlerin, sorumluluğu gizlemek için vekil siber gruplar aracılığıyla saldırılar düzenlemesi trendini gösterdiğini ve bunun yalnızca İsrail’e özgü olmadığını aktardı. ABD ve Avrupa istihbarat raporları da benzer eğilimleri doğruluyor.

Çin’de de ‘Volt Typhoon’ gibi grupların, kâr amacı gütmeden ABD’nin kritik altyapısına sızmalar yaparak olası bir gelecekteki saldırıya hazırlık yaptıkları tespit edilmiş durumda.

Karadi, İran saldırılarında karma bir taktik gözlendiğini söyledi: Weizmann Enstitüsü’ne bir füze atılırken, aynı zamanda güvenlik kameralarına sızılarak çarpma anı gerçek zamanlı olarak kaydedildi ve psikolojik etkisi artırıldı. Aynı zamanda çalışanlara tehdit mesajları ve sızdırılmış kişisel bilgiler gönderildi.

Bu yöntem, Ukrayna savaşında görülen siber saldırılarla benzerlik taşıyor; Rus hackerlar, internet servis sağlayıcılarını hedef alarak bilgi akışını engelliyor ve korku yayıyordu.

Konuşmasını yapay zekâ çağının getirdiği fırsatlar ve risklerle tamamlayan Karadi, “Dijital sistemlere tamamen bağımlılık ve yapay zekâdaki hızlı gelişim, büyük fırsatlar sunuyor, ancak saldırganlara da sınırsız hareket alanı sağlıyor” uyarısında bulundu.

Yediot Ahronot gazetesi, Karadi’nin mesajını özetleyerek, “Gelecek savaşta klavye, roketten daha az öldürücü olmayacak” ifadeleriyle duyurdu.


İran'ın başkentinde aylardır ilk kez yağmur yağdı

Bugün Tahran'daki Valiasr Meydanı'nda İran bayrağı şeklinde dev bir reklam panosunun önünden geçen bir kadın (EPA)
Bugün Tahran'daki Valiasr Meydanı'nda İran bayrağı şeklinde dev bir reklam panosunun önünden geçen bir kadın (EPA)
TT

İran'ın başkentinde aylardır ilk kez yağmur yağdı

Bugün Tahran'daki Valiasr Meydanı'nda İran bayrağı şeklinde dev bir reklam panosunun önünden geçen bir kadın (EPA)
Bugün Tahran'daki Valiasr Meydanı'nda İran bayrağı şeklinde dev bir reklam panosunun önünden geçen bir kadın (EPA)

İran'ın başkentinde aylardır ilk kez bugün yağmur yağdı ve bu durum, yüzyılı aşkın süredir en kurak sonbaharını yaşayan ülke için rahatlama getirdi.

Şarku’l Avsat’ın AP’den aktardı habere göre kuraklık, Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın, başkent çevresindeki barajları dolduracak kadar şiddetli yağmur yağmazsa, İran'ın aralık ayı sonuna kadar hükümetini Tahran dışına taşıması gerekebileceği uyarısında bulunmasına yol açmıştı.

Meteorologlar bu sonbaharı ülke genelinde 50 yıldan fazla süredir yaşanan en kurak sonbahar olarak tanımladı; bu durum, 1979 İslam Devrimi'nden bile öncesine denk geliyor ve tarım için büyük miktarda suyu verimsiz bir şekilde tüketen sistemi daha da zorluyor. Ajans, su krizinin ülkede siyasi bir mesele haline geldiğini, özellikle de İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun, iki ülke arasında geçen haziran ayında 12 gün süren bir savaş yaşanmasına rağmen, İran'a bu konuda defalarca yardım teklifinde bulunmasının ardından bu durumun daha da belirginleştiğini belirtti.

20 Mayıs 2025'te Tahran dışındaki Lar Barajı'nın uydu görüntüsü (Planet Labs - AP)20 Mayıs 2025'te Tahran dışındaki Lar Barajı'nın uydu görüntüsü (Planet Labs - AP)

Netanyahu, 2018'de yayınlanan bir tanıtım videosunda İran halkına şahsen seslenerek, "milyonlarca insanın hayatını tehdit eden ciddi su kıtlığı" sorununu ele almak üzere Farsça bir internet sitesinin açılışını duyurdu. İranlıların su ihtiyaçlarına yardımcı olmayı amaçlayan yeni bir İsrail girişimi olan "İran Halkı İçin Yaşam"ı şahsen desteklemeye hazır olduğunu belirtti. Batı Kudüs'teki ofisinde çekilen video, Netanyahu'nun bir tuz arıtma tesisinden geldiğini iddia ettiği kaptan kendine bir bardak su doldurmasıyla başlıyor. Ardından İranlıların karşı karşıya olduğu vahim su krizinden bahsediyor.

Netanyahu, 12 günlük savaşın ardından geçen ağustos ayında İranlılara mesajını yineleyerek şunları söyledi: “Liderleriniz 12 günlük savaşı bize zorla dayattılar ve ezici bir yenilgiye uğradılar. Her zaman yalan söylüyorlar.” Sözlerine şöyle devam etti: “İran'da her şey çöküyor. Bu kavurucu yazda, çocuklarınız için temiz, soğuk su bile yok. Bu, İran halkına karşı gösterilen en büyük ikiyüzlülük ve saygısızlıktır. Bu durumu hak etmiyorsunuz.”


İran'ın sınır bölgesinde düzenlenen bir saldırıda 3 Devrim Muhafızı öldürüldü

Tahran'da bir güvenlik görevlisi (Arşiv- Reuters)
Tahran'da bir güvenlik görevlisi (Arşiv- Reuters)
TT

İran'ın sınır bölgesinde düzenlenen bir saldırıda 3 Devrim Muhafızı öldürüldü

Tahran'da bir güvenlik görevlisi (Arşiv- Reuters)
Tahran'da bir güvenlik görevlisi (Arşiv- Reuters)

İran'ın Tesnim haber ajansının haberine göre İran'ın güneydoğusundaki sınır bölgesinde "terörist gruplar" tarafından düzenlenen bir saldırıda üç Devrim Muhafızı öldürüldü.