İran’dan, Umman Körfezi kıyılarında hücum tatbikatı

İran ordusu Kara Kuvvetleri’ne ait helikopterler dün Umman Körfezi sahilindeki tatbikata katıldığı sırada (AP)
İran ordusu Kara Kuvvetleri’ne ait helikopterler dün Umman Körfezi sahilindeki tatbikata katıldığı sırada (AP)
TT

İran’dan, Umman Körfezi kıyılarında hücum tatbikatı

İran ordusu Kara Kuvvetleri’ne ait helikopterler dün Umman Körfezi sahilindeki tatbikata katıldığı sırada (AP)
İran ordusu Kara Kuvvetleri’ne ait helikopterler dün Umman Körfezi sahilindeki tatbikata katıldığı sırada (AP)

İran ordusuna bağlı özel kuvvetler ve paraşütlü askerler Umman Körfezi kıyıları boyunca ve Hürmüz Boğazı girişinin yakınlarında ‘hücum’ eğitimlerine başladı. Bu eğitimler, Tahran ve Washington arasındaki gerilimin tırmandığı ve ABD’nin seçilmiş Başkanı Joe Biden’ın göreve gelmesinin arifesinde İran’ın bu yıl düzenleyeceği bir dizi yıllık eğitimlerin ilki olma özelliğine sahip.
İran resmi televizyonunda yayınlanan görüntülerde, paraşütle atlayan askerlerin Umman Körfezi üzerindeki Casek Limanı yakınlarında temsili düşman hatlarının arkasına indiği ve füze mermisiyle saldırmak için hazırlık yaptığı görülüyor. AP’nin haberine göre, yıllık eğitimlere savaş uçakları, helikopterler ve askeri kargo uçaklarının yanı sıra komando ve hava indirme birlikleri de eğitimlere katıldı. İran Ordusu Komutanı Abdurrahim Musevi eğitimleri denetledi.
İran'ın yarı resmi haber ajansı ISNA, 65’inci Tugay’a bağlı Özel Kuvvetler’in dalgıçların da katılımıyla denizin derinliklerindeki hedeflere indirme operasyonu da dahil birleşik operasyonlar gerçekleştirdiğini aktardı.          
Kara Kuvvetleri Komutanı Keyumers Haydari, “Tatbikatın temel hedefi, Kara Kuvvetleri'ne bağlı birliklerin havadan, karadan ve denizden düşmana karşı genel hareket kabiliyeti ve hücum gücünü değerlendirmektir” dedi. İran devlet televizyonu, paraşütçülerin, zırhlı araçların ve eğitim sırasında kullanılan çoklu füze fırlatma sisteminin görüntülerini servis etti.
İran resmi haber ajansı IRNA’nın aktardığına göre, İran Savunma Bakanı Emir Hatemi, Meclis Ulusal Güvenlik ve Dış Politikalar Komisyonu’na hitaben yaptığı konuşmada, “Düşmanın en ufak hatası, Silahlı Kuvvetlerden ağır bir karşılık bulur” ifadesini kullandı.
İran son dönemde, ABD’nin seçilmiş Başkanı Joe Biden’a nükleer anlaşma konusunda baskı uygulama çabası kapsamında askeri tatbikatlara ağırlık veriyor. ABD Başkanı Donald Trump, İran’ın balistik füze programını ve bölgedeki rolünü de kapsayan bir anlaşma imzalamak için anlaşmadan çekilmişti. Biden, İran nükleer programın kısıtlanmasına imkan sağlaması halinde ABD’nin anlaşmaya dönebileceğini belirtmişti.
Reuters’ın haberine göre, İran Devrim Muhafızları Komutanı Hüseyin Selami, devlet televizyonuna yaptığı açıklamada, “Son savaş tatbikatları ile İran halkının düşmana bağımsızlığını ve toprak bütünlüğünü savunmaya hazır olduğunu gösterdi. Parmağımız halkımız adına tetikte” dedi.
İran ordusu ve paralel güç Devrim Muhafızları, bu ay içerisinde daha önce Hin Okyanusu’nun kuzeyinde yaklaşık bin 800 kilometre mesafedeki hedefleri vurduğu belirtilen uzun menzilli balistik gemisavar füzeleri kullanırken, İran’ın orta kesimindeki çöl bölgesinde kamikaze droneları ve karadan karaya balistik füzeleri denemiş ve Arap Körfezi’nde de kısa menzilli deniz füzeleri fırlatmıştı.
ABD buna karşılık olarak önce USS Nimitz uçak gemisini çekme kararı vermiş daha sonra ise İran’ın muhtemel tehditlerini caydırmak amacıyla kararı iptal etmişti.
Bu bağlamda, Pentagon bu hafta uçuşlarına devam etmesi için B-52 stratejik ağır bombardıman uçaklarını bölgeye gönderdi.
İki tarafın gövde gösterileri, İran’ın nükleer faaliyetlerini takip eden nükleer anlaşmanın taraflarının, Tahran’ın nükleer silah geliştirmeye yoluna girmesinden endişe ettiği bir dönemde geldi.



Hüseyin Emir Abdullahiyan: Süleymani'nin dostu, İsrail'in düşmanı

Merhum İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, arka planda Kasım Süleymani (AFP)
TT

Hüseyin Emir Abdullahiyan: Süleymani'nin dostu, İsrail'in düşmanı

Merhum İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, arka planda Kasım Süleymani (AFP)

İran'ın kuzeybatısında pazartesi günü meydana gelen helikopter kazasında Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile birlikte hayatını kaybettiği açıklanan İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Tahran'ın İsrail ve Batı karşıtı politikalarının ateşli bir savunucusuydu.

Reisi, 60 yaşındaki Abdullahiyan’ı Ağustos 2021'de atadı.

2013'ten 2021'e kadar bu görevi yürüten Muhammed Cevad Zarif'in yerine geçmek gibi zor bir görevi vardı; Zarif, önde gelen aktif bir diplomat, akıcı bir İngilizce konuşan, uluslararası çevrelerde tanınan bir yüz ve İran'ın dış politikasını yöneten deneyimli bir isimdi.

İran devlet televizyonu Emir Abdullahiyan'ı, Tahran tarafından yönetilen ve Lübnan Hizbullah'ı, Filistinli Hamas ile İslami Cihad hareketleri ve Iraklı silahlı gruplar gibi İran'ın ezeli düşmanı İsrail karşıtı grupların yer aldığı "Direniş Ekseni'nden üst düzey bir diplomat" olarak tanıttı.

Emir Abdullahiyan atandığı gün yaptığı açıklamada, bu grupların "İran'ın müttefikleri" olduğunu ve "onları güçlendirmenin hükümetin gündeminde olduğunu" söyledi.

Kapsamlı geziler

Ekim 2023'te İsrail ile Hamas arasında Gazze'de savaşın başlamasından beri bölgeye yaptığı ziyaretleri yoğunlaştırdı. Tahran, İsrail'e karşı Filistin hareketini ve savaşın çıkmasına yol açan 7 Ekim 2023 operasyonuna desteğini gizlemedi, ancak aynı zamanda bu operasyonun içinde yer almadığını da vurguladı.

Emir Abdullahiyan, Kasım Süleymani'nin izinden gidiyor gibi görünüyordu (Getty)Emir Abdullahiyan, Kasım Süleymani'nin izinden gidiyor gibi görünüyordu (Getty)

Geçtiğimiz nisan ayında, Tahran'ın Yahudi devletini sorumlu tuttuğu ve Şam'daki İran konsolosluk binasını yerle bir eden hava saldırısına karşılık olarak, İran'ın İsrail'e 300'den fazla insansız hava aracı ve füzeyle gerçekleştirdiği benzeri görülmemiş saldırıyı savundu.

İran'ın tepkisinin "meşru savunma ve uluslararası hukuk çerçevesinde" gerçekleştirildiğini söyledi.

Emir Abdullahiyan daha sonra İsrail'in İran'ın orta kesimindeki İsfahan eyaletine bir misilleme amaçlı saldırı düzenlediğine dair haberleri "çocuk oyuncağı" diyerek küçümsedi.

İzolasyonun Azaltılması

Mesleki kariyeri boyunca Devrim Muhafızları ile olan yakın ilişkileriyle tanınan Emir Abdullahiyan, Devrim Muhafızları'nın dış operasyonlarından sorumlu olan Kudüs Gücü'nün komutanı ve 2020 yılında Irak'ın başkentinde bir ABD saldırısı sonucu öldürülen Tümgeneral Kasım Süleymani'ye yakındı.

Emir Abdullahiyan kariyeri boyunca Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu. Abdullahiyan, Devrim Muhafızları'nın dış operasyonlarından sorumlu Kudüs Gücü'nün komutanı olan ve 2020 yılında Irak'ın başkentinde bir ABD saldırısı sonucu öldürülen Tümgeneral Kasım Süleymani'ye yakındı.

Emir Abdullahiyan, üç yıl boyunca İran'ın uluslararası sahnedeki izolasyonunu azaltmak ve ABD yaptırımlarının ülkesinin ekonomisi üzerindeki etkisini azaltmak için çalıştı.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre Çin'in himayesindeki bir anlaşma çerçevesinde Mart 2023'te Suudi Arabistan ile uzlaşmaya varılmasına yol açan süreçte kilit bir figür olmasa da İran'ın Arap komşularıyla ilişkilerin geliştirilmesinde rol oynadı.

1964 yılında Tahran'ın doğusundaki Damgan şehrinde doğan Abdullahiyan, 1991 yılında Tahran Üniversitesi'nde Uluslararası İlişkiler Bölümü'nden mezun oldu.

1997-2001 yılları arasında Irak'ta ve 2007-2010 yılları arasında ise Bahreyn'de görev yaptı.

2011'den bu yana Arap ve Afrika İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı olarak görev yaptı. Bu görevinde, Ali Ekber Salihi (Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'ın ikinci hükümetinde) ve Zarif (Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin ilk hükümetinde) gibi iki farklı bakanla çalıştı.

Merhum İran Dışişleri Bakanı, Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu (Sosyal paylaşım siteleri) Merhum İran Dışişleri Bakanı, Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu (Sosyal paylaşım siteleri)

Ancak 2016 yılında Zarif onu görevden aldı. Bu hareket muhafazakârlar tarafından, Ruhani ve bakanına yönelik büyük eleştiriler yapılmasına neden oldu.

ISNA'ya göre daha sonra Umman Büyükelçiliği görevini reddetti ve 2021 yılında Dışişleri Bakanlığı'na gelmeden önce, Meclis Başkanı'nın uluslararası işlerden sorumlu özel yardımcısı olarak çalışmaya başladı.

Emir Abdullahiyan, uluslararası yaptırımların kaldırılması karşılığında Tahran'ın nükleer faaliyetlerini kısıtlayan 2015 anlaşmasının çökmesinin ardından, Washington'un 2018'de eski Başkan Donald Trump tarafından anlaşmadan çekilmesi sonrasında, İran'ın nükleer programına ilişkin müzakerelerin yeniden başlatılması çabalarına dahil oldu.