Cenevre’de imzalanan ateşkes anlaşmasının Libya’daki “paralı” askerlerin ve yabancı güçlerin sınır dışı edilmesi için belirlediği üç aylık süre bugün sona ererken, ABD raporları “Rus paralı askerlerin” Sirte şehri çevresine hendekler kazdığına dair uyarıda bulundu. Birleşmiş Milletler (BM) Libya Destek Misyonu (UNSMIL) yeni yürütme otoritesi için adaylıkların alınmaya başlandığını duyurdu. Fas'ın Buznika kentinde siyasi pozisyonlar hakkında tartışmaları sürdürmek için Tobruk Temsilciler Meclisi (doğu) ile Trablus merkezli Libya Devlet Yüksek Konseyi arasında yeni bir müzakere turu başladı.
UNSMIL, Libya Siyasi Diyalog Forumu (LPDF) üyelerinden 1-5 Şubat tarihleri arasında İsviçre’de yapılacak toplantıda yeni hükümetin liderlik pozisyonları için adaylıklarını koyanları oylamasını istedi. UNSMIL Başbakanlık ve üç üyeli Başkanlık Konseyi de dahil olmak üzere yeni hükümetteki pozisyonlara aday olunması için dün başlayıp önümüzdeki perşembe günü sona erecek şekilde belirli bir süre verdi.
UNSMIL iki gün önce yayınladığı bir bildiride üç Libya bölgesinden adayların nihai listelerini toplayacak üç üyeli bir komitenin oluşturulacağını duyurdu. UNSMIL Başkanlık Konseyi üyeliğine adaylığını koymak isteyen kişinin Seçici Kurul’a bağlı üye sayısına bakılmaksızın mensup olduğu Seçici Kurul üyelerinden iki referans almasına yönelik bir şart koştu.
Aynı şekilde UNSMIL Başbakanlık pozisyonu adaylarına da LPDF üyelerinden en az iki referans almaları şartını koştu (iki referansın birinin Seçici Kurul’dan-belirli bir bölgeden gelmesi şartı olmadan).
UNSMIL, Birlik Yürütme Otoritesi’ne aday olmak isteyenlerin kendilerine özel olarak tahsis edilen bir e-posta adresi üzerinden kimlik belgelerinin (pasaport) yanı sıra adaylık ve özgeçmiş forumlarının birer kopyasını göndermeleri gerektiğini bildirdi.
UNSMIL “LPDF’nin hiçbir üyesinin adaylara birden fazla referans verme hakkına sahip olmadığını” belirterek, bu pozisyonlar için adaylık sürecinin belirli bir süre devam edeceğini açıkladı.
Libya Ulusal Ordusu (LUO) Ahlaki Rehberlik İdaresi Başkanı Tuğgeneral Halid El Mahcub’un yaptığı duyuruya göre 5+5 Askeri Komitesi ve Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) güçleri, geçtiğimiz çarşamba günü Fransa, İngiltere, ABD, İtalya, Türkiye, Avrupa Birliği (AB) ve Afrika Birliği (AfB) temsilcilerinin yanı sıra Berlin Konferansı kararlarını izleyen ülkelerin takip komitelerinin katılımıyla yapılan kapalı bir toplantıda bütün “paralı” askerlerin ve yabancı güçlerin derhal ülkeyi terk etmesini istedi. LUO ayrıca, Libya’ya silah ambargosunun uygulanmasını, yükümlülüklerinin yerine getirilip uyulmasını ve gerek ülke gerek kişi olsun anlaşmanın uygulanmasını engelleyen kişilerin cezalandırılmasını talep etti.
Mahcub iki gün önce yaptığı açıklamada, toplantıda, istikrarın tekrar sağlanmasının, Libya’nın batısı ve doğusu arasında kalan sahil yolunun açılmasının, anlaşmaya taraf olan ülkelerin ve UNSMIL'nin bu anlaşmanın şartlarının uygulanmasına riayet etmesinin ve Berlin Konferansı'ndan çıkan tüm sonuçları uygulamak üzere yedinci madde uyarınca bağlayıcı bir karar çıkarmak için anlaşmanın BM Güvenlik Konseyi'ne havale edilmesinin gerekliliğine vurgu yapıldığını belirtti.
Wagner endişesi
ABD merkezli CNN ağı Rusya destekli Wagner Grubu’nun Libya üzerinden devasa bir hendek kazması karşısında “ABD’li yetkililerin endişelerine” işaret etti. Bu durum Cenevre Anlaşması uyarınca yabancı savaşçıların bugün ülkeden çekilmeyeceğine dair şüpheler uyandırıyor.
UMH güçlerine bağlı Burkan el-Gadab Operasyonu’nun aktardığına göre haberde “ABD’li yetkililer, Kremlin müttefikinin savaşın yıkıp geçtiği ülkedeki uzun vadeli hedeflerinden endişe duyuyor. Sirte çevresinde, güneyde sivillerin yaşadığı kıyı bölgelerinden Wagner kontrolündeki Cufra kalesine doğru onlarca kilometre uzunluğundaki hendek uydu görüntülerinde görülebilir. Bu hendekler bir dizi ağır silahlarla desteklenmiş durumda” ifadeleri yer alıyor.
Diğer taraftan ABD’nin Libya Büyükelçisi Richard Norland iki gün önce yerel belediyelerin üyeleri ve belediye başkanları ile telefonda görüştüğünü söyledi. Norland görüşmede, LPDF’deki son gelişmelerin ve Libya’nın güneyindeki ekonomik durumun kötüleşmesi ışığında dışlandığını ve uzaklaştırıldığını hisseden güney belediyelerinin karşılaştığı zorlukların ele alındığını belirtti.
Ülkesinin ekonomiyi ve güneydeki yaşam kalitesini iyileştirme çabalarını desteklemeye bağlı kalacağını tekrar vurgulayan Norland’ın açıklamalarına göre belediye başkanları, UNSMIL Temsilci Vekili Stephanie Williams tarafından sunulan siyasi süreci desteklediklerini ifade ettiler.
Taraflar arasında yeni tur başladı
Diğer taraftan Fas’ın Buznika kentinde dün başkent Trablus merkezli Libya Devlet Yüksek Konseyi (batı) ile Tobruk Temsilciler Meclisi (doğu) heyetlerinin arasında 13+13 şeklinde yeni bir tur başladı. Tur, Suheyrat Anlaşması'nın 15’inci maddesinde öngörülen yedi üst düzey kurumun yöneticilerinin seçilmesine ilişkin görüşmelerin kalan kısmını tamamlamak için yapılıyor.
Diyalog turu, Fas hükümetinden herhangi bir temsilci katılmadan iki Libya heyeti ile sınırlı olarak kapalı bir oturumla başladı. Katılımcılar gazetecilere ve medya çalışanlarına herhangi bir açıklama yapmayı reddettiler ve sadece birkaç fotoğrafın çekilmesine izin verdiler.
Şarku’l Avsat’a demeç veren bir kaynak “Bu turdaki diyalog, Libya Merkez Bankası, İdari Kontrol Birimi, Sayıştay ve Yolsuzlukla Mücadele Ulusal Heyeti olmak üzere dört üst düzey kuruma odaklanacak. Buznika’daki katılımcılar önceki toplantılarda elde edilen uzlaşmalara bağlılıklarını vurguladılar. Bu toplantı, Cenevre’de yapılması planlanan bir toplantı öncesinde bu üst düzey pozisyonlar hakkında daha fazla istişarede bulunmayı hedefliyor” dedi.
Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)