Endonezya, İran ve Panama bandıralı iki petrol tankerine yasadışı petrol taşıdıkları için el koydu

Endonezya sularında el konulan İran bandıralı MT Horse ve Panama bandıralı MT Freya tankerleri (Bloomberg)

Endonezya Sahil Güvenlik Kurumu (BAKAMLA), biri İran diğeri Panama bandıralı olmak üzere iki petrol tankerine yasadışı petrol taşıdıkları şüphesiyle el koyduklarını duyurdu.
BAKAMLA Protokol ve Halkla İlişkiler Başkanı Wisnu Pramandita dün (Pazar) yaptığı açıklamada sahil güvenliğin, İran bandıralı MT Horse ve Panama bandıralı MT Freya tankerlerinin transponderlerini (uydu alıcı-vericisi) durdurduğunu tespit ettiğini belirtti. Pramandita’ya göre BAKAMLA ekipleri, iki tankeri inceledikten sonra gemiden gemiye yasadışı yakıt taşıdıkları ve gemilerin kimliklerini gizlemek için kasıtlı olarak sistemlerini kapatıldığı sonucuna vardı.
Eeski ABD Başkanı Donald Trump’ın yönetimi sırasında ABD yaptırımları uygulanmaya başlanmasının ardından birçok gemi, petrol zengini İran’dan petrol kaçakçılığı yapmaya başladı. Bazı tankerlere Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) tarafından el konulurken -birçoğu hala geçişlerini sürdürüyor- bazıları da Hürmüz Boğazı ve Basra Körfezi’nde seyrüsefer özgürlüğünü korumak için yabancı çok uluslu güçler tarafından izleniyor.
Bloomberg haber ajansına göre Pramandita, iki tankere eşlik edilerek gerekli soruşturmaları yapmak üzere Endonezya’nın Riau bölgesinde bulunan Batam Adası’na götürüldüklerini söyledi.
Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO), gemilerin güvenlik ve şeffaflık için transponder kullanmasını şart koşuyor. Mürettebatlar, korsanlık veya benzeri tehlikeler söz konusu olduğunda cihazları kapatabiliyor. Ancak, transponderler genelde yasa dışı faaliyetler sırasında bir geminin konumunu gizlemek için kapatılıyor.
Olay hakkında yorum yapmayan İran, tankerlerindeki izleme sistemlerini devre dışı bırakarak petrol satışlarının varış noktasını gizlemekle suçlanıyor. Bu durum Tahran’ın ABD yaptırımları ile mücadele etmeye çalışırken ne kadar ham petrol ihracatı yaptığını tahmin etmeyi zorlaştırıyor.
Reuters haber ajansına göre İran, MT Horse gemisini geçtiğimiz yıl 2,1 milyon varil benzin almak için Venezuela’ya gönderdi.
Söz konusu olay İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Said Hatipzade’nin ülkesinin İran’da üç haftadan beri el konulmuş halde bekleyen Güney Kore bandıralı petrol tankeri hakkında arabuluculuğu kabul etmeyeceğini açıkladığı sırada geldi.
İran’ın yarı resmi haber ajansı ISNA’ya göre Hatipzade “Güney Kore bandıralı petrol tankeri konusunda arabuluculuğu kabul etmiyoruz çünkü teknik konularda siyasi arabuluculuk bizim için kabul edilemez. Güney Korelilere bu durumu bildirdik” dedi.
Hatipzade, İran’ın Güney Kore bandıralı petrol tankerine el koyma hedefinin Seul’u, Güney Kore’de dondurulmuş bulunan İran fonlarının serbest bırakılmasını sağlamaya zorlamak olduğuna ilişkin iddiaları yalanladı.
DMO 4 Ocak’ta söz konusu tankere, çevreyi kirlettiği gerekçesiyle el koymuştu.
Suudi Arabistan’dan Birleşik Arap Emirlikleri’ne (BAE) doğru açılan geminin, beşi Güney Koreli olmak üzere 20 kişilik bir mürettebatı vardı.
Bu ayın başlarında Güney Koreli üst düzey bir diplomat, Tahran’daki görüşmelerin ardından petrol tankerinin serbest bırakılması için Katar’dan arabuluculuk yapmasını talep etti.
Haberler İran’ın gemiye el koymasındaki amacının, ABD yaptırımları uyarınca Güney Kore bankalarındaki dondurulmuş varlıklarının serbest bırakılmasını  sağlamak için Güney Kore’ye baskı yapmak olduğuna işaret ediyor.