Yeni araştırmaya göre insanlar, köpeklerle ilişkisini kadınlara borçlu

Bulgulara göre insanın yakın dostu, aslında kadınların dostuydu (Unsplash)
Bulgulara göre insanın yakın dostu, aslında kadınların dostuydu (Unsplash)
TT

Yeni araştırmaya göre insanlar, köpeklerle ilişkisini kadınlara borçlu

Bulgulara göre insanın yakın dostu, aslında kadınların dostuydu (Unsplash)
Bulgulara göre insanın yakın dostu, aslında kadınların dostuydu (Unsplash)

ABD’li antropologların bulgularına göre insanların köpeklerle ilişkisini kadınlar şekillendirdi.
Washington Eyalet Üniversitesi’nden araştırmacılar, insanlar ve köpekler arasında iki tarafa da yarar sağlayan ilişkinin gelişmesinde rol oynayan faktörleri ortaya çıkardı. Bu faktörler arasında sıcaklık, avlanma ve kadınlar yer alıyor.
Journal of Ethnobiology isimli akademik dergide yayımlanan araştırmanın yazarlarından Jaime Chambers, “Köpeklerin kadınlarla ilişkisinin, köpek-insan bağı üzerinde erkeklerle ilişkisinden daha etkili olduğunu keşfettik” dedi ve ekledi:
İnsanlar, kadınlarla özel bir ilişki kuran köpeklere insanmış gibi davranıyordu. Bu köpeklerin aile hayatına dahil edilmesi daha muhtemeldi, sevgi görüyorlardı ve genellikle insanlar onlara daha fazla saygı duyuyordu.
Araştırmacılar, Human Relations Area Files (İnsan İlişkileri Alanı Dosyaları) isimli veritabanındaki hacimli belge koleksiyonunu inceledi ve binlerce belgede köpeklerden söz edildiğini gördü.
Dünyanın dört bir yanından 844 etnografın yazdığı 114 farklı geleneksel kültüre ait belgeleri inceleyen araştırmacılar, bu kültürleri incelemenin insan-köpek ilişkisinin gelişimine dair fikir verdiğini belirtti.
Araştırmacılar böylece, köpeklerin insanlara, insanların da köpeklere faydasını gösteren belirli örnekleri kaydetti. Ortaya çıkan modele göre, kadınlar köpeklerle daha fazla ilgilendiğinde, köpeklerin kişilikleri gelişmiş ve insanların köpeklere faydası da artmıştı.
İnsan-köpek ilişkisini etkileyen bir diğer faktörün de çevre olduğu görüldü. Zira iklim ne kadar sıcaksa köpeklerin insanlara sağladığı fayda da azalma eğilimi gösteriyordu.
Makalenin yazarlarından, antropoloji profesörü Robert Quinlan, bunu şöyle açıkladı:
Köpeklerin vücut ısısı insanlardan daha yüksektir ve biraz egzersiz bile sıcak bir günde vücutlarının aşırı ısınmasına neden olabilir. Bu nedenle daha sıcak ortamlarda insanlara daha az fayda sağladıklarını gördük.
Araştırmacılar, makalede bahsedilen bir diğer faktörün, yani avcılığın da köpek-insan bağını güçlendirdiğini tespit etti. Bulgulara göre köpeklerle insanların birlikte avlandığı kültürlerde hayvanlar, insan partnerleri tarafından daha fazla değer görüyordu.
Söz konusu bulgular, insanların yetiştirmek için kasıtlı olarak kurt yavrularını seçtiğini iddia eden eski teoriden ziyade, köpeklerin ve insanların birbirini seçtiğini gösteren kanıtlar ortaya koydu.
Ancak Chambers, her iki durumda da köpeklerin bu ilişkiden fayda gördüğünü söyledi:
Köpekler insanların olduğu her yerde. Köpeklerin bir tür olarak başarılı olduğunu görmek için şuna bakabiliriz: Onlardan çok var. Demek ki gelişebilmişler. Bize bağlandılar ve dünyanın her yerinde bizi takip ettiler. Çok başarılı bir ilişki kurduk.
 
Independent Türkçe, Eurekalert



Bilim insanları beklenmedik bir besinin bilişsel sorunları azaltabileceğini buldu

Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
TT

Bilim insanları beklenmedik bir besinin bilişsel sorunları azaltabileceğini buldu

Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)

Tom Watling 

Beslenme yoluyla daha fazla bakır tüketen yetişkinlerin hafıza, dikkat ve dil gibi bilişsel testlerde daha iyi performans gösterme eğiliminde olduğu, bir araştırmada bulundu.

60 yaş ve üzeri 2 bin 400'den fazla Amerikalının katıldığı çalışmada, günde yaklaşık 1,4 mg bakır tüketenler, 0,8 mg'den daha az tüketenlere kıyasla bir dizi bilişsel değerlendirmede daha yüksek puan aldı.

Çok düşük miktarda gerekmesine rağmen bakır, sinir hücrelerinde enerji üretimine katkı sağlayarak, temel nörotransmitterlerin oluşumunu destekleyerek ve vücudun doğal antioksidan savunmasını güçlendirerek beyin sağlığında kritik bir rol oynuyor.

Kabuklu deniz ürünleri, tahıllar, fasulye ve kuruyemişler iyi bakır kaynakları fakat uzmanlar dengeli bir diyetin yeterli miktarda bakır sağlaması gerektiğini söylüyor.

Öte yandan yüksek miktarlar gastrointestinal sorunlara yol açabildiğinden bilim insanları, bakırın yaşlanan beyin üzerindeki etkilerinin genel olarak koruyucu mu yoksa zararlı mı olduğu konusunda tartışmaya devam ediyor.

Bakırın faydaları üzerine yapılan son araştırmayı yürüten ekip, katılımcılardan iki ayrı günde yedikleri her şeyi hatırlamasını istedi. Daha sonra bu rakamların ortalamasını alarak her bir kişinin günlük bakır tüketimini hesapladılar.

Bilişsel yetenekleri test eden, iyi bilinen 4 görev arasında hızlı sembol eşleştirmenin yanı sıra anında ve gecikmeli kelime hatırlama vardı ve tüm ölçümleri birleştiren genel bir "küresel" puan kullanıldı.

Sonuçlar net bir örüntü ortaya koydu: Bakır tüketimi arttıkça bilişsel performans iyileşti ve teste bağlı olarak günlük yaklaşık 1,2 ila 1,6 mg'da zirve yaptı.

Bu seviyelerin üzerine çıkıldığında daha fazla fayda sağlanmadı.

Bakır tüketiminde en üst çeyrektekiler, en alt çeyrekte yer alanlara göre eşleştirme testinde yaklaşık 4 sembol daha fazla bildi ve gecikmeli kelime hatırlama testinde yarım kelime kadar daha fazla hatırladı.

Daha önce felç geçirmiş kişilerin daha da fazla fayda sağladığı görüldü: Özellikle bu grupta yüksek düzeyde bakır tüketen kişilerin genel bilişsel puanlarında belirgin bir artış oldu.

Araştırmacılar bunun, bakır tüketiminin bilişsel işlevi geliştirdiğini söylemeye yetecek kadar kanıtı sunmadığını belirtse de bağlantının "biyolojik açıdan makul" olduğunu savunuyor.

Raporda şu ifadelere yer veriliyor: 

Beslenmeyle alınan bakır beyin sağlığı açısından kritik önemde ve antioksidan savunma, nörotransmitter sentezi ve enerji metabolizmasında oyndağu rolle bilişsel işlev üzerinde koruyucu etkiler sağlayabilir.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news