B12 vitamini eksikliğini nasıl anlarız?

B12 vitamini eksikliğini nasıl anlarız?
TT

B12 vitamini eksikliğini nasıl anlarız?

B12 vitamini eksikliğini nasıl anlarız?

B12 eksikliği tedavi edilmediği takdirde tehlikeli sağlık sorunlarına yol açabilir. B12 vitamini eksikliğinde çeşitli belirtiler ortaya çıkar. Bu belirtiler, daha da kötüleşmeden durumu düzeltmemize yardımcı olabilir.
Birleşik Krallık Ulusal Sağlık Hizmetleri Kurumu (NNHS), kalp çarpıntısının B12 vitamini eksikliğinin bir belirtisi olabileceğini söyledi. Bu eksiklik folik asit eksikliği anemisi olarak da bilinmekte. İngiliz “Ekspres” sitesine göre, semptomlar hasta olan kişide yavaş yavaş ortaya çıkar.
NHS, B12 eksikliği belirtileri arasında, yorgunluk, uyuşukluk, bayılma, kulak çınlaması, iştahsızlık ve kilo kaybı olduğunu belirtirken, bazı kişilerde baş ağrısı, nefes darlığı ve solgun cilt görünümünün de olabileceğine dikkat çekti.
Ayrıca Sağlık Servisi, dikkat edilmesi gereken bir takım belirtiler hakkında uyarıda bulundu. Bu belirtiler arasında, ciltte soluk sarı renk, dilde iltihap ve kızarıklık, ağız ülseri ve parestezi, yürüyüş ve hareketlerde değişiklikler, bulanık görme, aşırı sinir, depresyon, duygu, düşünce ve davranış biçiminde değişiklikler, hafıza, anlayış ve muhakeme gibi zihinsel yeteneklerde azalma olduğuna dikkat çekti.
B12 eksikliği tat alma duyusunda azalma, kas zayıflığı ve ishal gibi diğer semptomları da içeriyor.
NHS tarafından yapılan bir açıklamada, “B12 eksikliği tedavi edilmediği sürece kalıcı hasar ihtimali artar.” denildi.
Vücuttaki B12 seviyesindeki düşüklüğün en yaygın sebebi; otoimmün bir hastalık olan Pernisiyoz anemidir. Hastalık, bağışıklık sisteminin midedeki organın iç yüzünü kaplayan hücrelerin işlevselliğini etkilemesinden kaynaklanır.
Bu hücreler, sağlıklı bir bireyde midede B12 vitaminine bağlanan ve vitamin emilimi için önemli olan “intrinsik faktör” denilen bir protein üretir. “İntrinsik” faktör olmadan -ne yerseniz yiyin- vücut B12 vitaminin emilimini gerçekleştiremez.
B12 vitamini daha çok et, balık ve süt ürünlerinde bulunur. Bu sebeple vejetaryenlerde eksikliğine daha çok rastlanır. Ayrıca proton pompa inhibitörleri (PPI’ler) gibi bazı ilaçlar B12 vitamini eksikliğini şiddetlendirir. Bu ilaçlar mide asidi üretimini engellediği için yenen gıdalardan B12 vitamini salınımı sağlanması gereklidir.
Vitamin enjeksiyonları ve ya vitamin tabletlerine ilişkin hastalığın tedavisi, hekimin teşhisine göre yapılır.
Doktorlar B12 vitamini eksikliği bulunan kişilere, folik asit kaynağı olmaları nedeniyle, brokoli, kuşkonmaz, bezelye, nohut ve esmer pirinç gibi yiyecekleri tüketmelerini tavsiye ediyor.



Guatemala'daki "kan mağarası"nda vahşi Maya ritüelinin izleri ortaya çıktı

Yucatán Yarımadası'ndaki bir mağarada Mayalara ait çanak çömlek bulundu (Medina-Elizalde/Eurekalert)
Yucatán Yarımadası'ndaki bir mağarada Mayalara ait çanak çömlek bulundu (Medina-Elizalde/Eurekalert)
TT

Guatemala'daki "kan mağarası"nda vahşi Maya ritüelinin izleri ortaya çıktı

Yucatán Yarımadası'ndaki bir mağarada Mayalara ait çanak çömlek bulundu (Medina-Elizalde/Eurekalert)
Yucatán Yarımadası'ndaki bir mağarada Mayalara ait çanak çömlek bulundu (Medina-Elizalde/Eurekalert)

Arkeologlar Guatemala'daki bir mağarada, yağmur tanrısını yatıştırmak için insanların kurban edildiği vahşi bir Maya ritüelinden kalan parçalanmış kafataslarını ortaya çıkardı.

Cueva de Sangre ya da "kan mağarası" ilk kez 1990'larda Petén'deki arkeolojik kazı alanında yapılan bir araştırma sırasında keşfedilmişti.

Travmatik yaralanma izleri taşıyan kemikler zemine dağılmış halde bulunsa da yakın zamana kadar iyice incelenmemişlerdi.

Araştırmacılar, Maya halkının yaklaşık iki bin yıl önce mağarayı insan kurban etme ritüelleri için kullandığını gösteren kanıtlar sundu.

Aralarında Kaliforniya Eyalet Üniversitesi'nden Michele Bleuze'in de bulunduğu araştırmacılar, kemiklerin ritüel amaçlı parçalara ayrıldığına dair izler buldu.

Örneğin bir kafatası parçasının bir tarafında balta gibi bir aletle vurulduğunu gösteren bir iz var. Bir bebeğin kalça kemiğindeki benzer bir iz de muhtemelen ölüm anına yakın vakitte meydana gelmiş.

Araştırmacılar kemiklerin gömülmeyip yere saçılmış olmasının ve bazılarının tuhaf bir şekilde dizilmesinin, ritüelde kullanıldıklarına işaret ettiğini söylüyor.

Dahası arkeologlar, mağarada obsidyen bıçaklar ve kırmızı aşıboyası gibi ritüellerde kullanıldığı bilinen şeyler buldu.

Mağara alanı toplamda "yetişkin ve çocuklara ait 100'den fazla insan kemiği parçası" içeriyordu.

Araştırmacılar şöyle yazıyor:

Amerikan Yerlileri kozmolojisinde kutsal, canlı Dünya'nın önemi nedeniyle, insan kalıntılarının yeraltı boşluklarında biriktirilmesi Mezoamerika'da özel bir kültürel öneme sahipti.

Kemiklerdeki yaraların vahşi doğasını ve mağaradaki yüksek yoğunluğunu göz önüne alan araştırmacılar, Cueva de Sangre'nin yaklaşık MÖ 400 ila MS 250'de Mayaların ritüel amaçlı insan kurban etme alanı olduğu sonucuna vardı.

Bilim insanları "Mevcut iskelet unsurlarının türleri, travma, kemiklerin dizilişi ve kemiklerdeki değişiklikler, mağaradaki kalıntıların kurban niteliği taşıdığını güçlü bir şekilde destekliyor" diye yazıyor.

Mağaraya, bir su birikintisine açılan bir geçide inen küçük bir açıklıktan ulaşılabiliyor. Antik Mayalar için mağara muhtemelen sadece marttan mayısa kadar süren kurak mevsimde açıktı, sonrasında yağmurlar mağarayı erişilemez hale getirmiş olmalı.

Araştırmacılar, insan kurban edilen vahşi ritüellerin muhtemelen Maya yağmur tanrısı Chaac'ı yatıştırmak için yapıldığını ancak bu tür uygulamaların doğasını daha iyi anlamak için kemiklerin DNA analizinin yapılması gibi daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulduğunu söylüyor.

Gelecekteki araştırmaların, İspanyolların fethinden önce Orta Amerika'daki yaşama da daha fazla ışık tutabileceğini belirtiyorlar.

Independent Türkçe