İsrail hükümeti, ‘kapsamlı İran saldırısıyla mücadelede’ bugün mini toplantıda bir araya gelecek

Tel Aviv'de, İsrail, ABD ve BAE’nin Doğu Afrika'daki büyükelçiliklerinin hedef alındığı bir komplonun engellendiğinden bahsediliyor

Polis, geçtiğimiz Cuma günü Yeni Delhi'deki İsrail Büyükelçiliği yakınlarında meydana gelen patlama alanında (AP)
Polis, geçtiğimiz Cuma günü Yeni Delhi'deki İsrail Büyükelçiliği yakınlarında meydana gelen patlama alanında (AP)
TT

İsrail hükümeti, ‘kapsamlı İran saldırısıyla mücadelede’ bugün mini toplantıda bir araya gelecek

Polis, geçtiğimiz Cuma günü Yeni Delhi'deki İsrail Büyükelçiliği yakınlarında meydana gelen patlama alanında (AP)
Polis, geçtiğimiz Cuma günü Yeni Delhi'deki İsrail Büyükelçiliği yakınlarında meydana gelen patlama alanında (AP)

İran kökenli Avrupalılar da dahil olmak üzere yakalanan bir grup İranlının, ABD, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve İsrail’in bir Afrika ülkesindeki büyükelçilikleri hakkında bilgi toplamak için faaliyet gösterdikleri ortaya çıkmıştı. Bu olayın ardından İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ise, kendi deyimiyle ‘kapsamlı bir İran terör saldırısını’ ele almak için kabine üyelerine (siyasi ve güvenlik işlerinden sorumlu kabine üyeleri ve onlarla birlikte güvenlik teşkilatı başkanları) olağanüstü toplantı çağrısında bulundu.
Netanyahu’nun ofisine yakın bir kaynak, Devrim Muhafızları’na bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani, nükleer bilimci Muhsin Fahrizade ve El Kaide’nin iki numaralı ismi Muhammed el-Masri suikastları ve Natanz reaktöründeki patlamalar gibi bir dizi operasyonun ardından İran'ın intikam almaya karar verdiğine dair birçok gösterge olduğunu söyledi. Nitekim İran’ın bu intikamı çeşitli büyükelçiler ve Yahudi kurumlarından almak isteyeceği öngörülüyor.
İsrailli kaynakların bildirdiğine göre Tel Aviv, dost istihbarat ağlarıyla iş birliği içerisinde, İran'ın İsrail, BAE ve ABD diplomatik misyonlarına karşı misilleme operasyonu düzenleme hazırlıklarını engellemeyi başardı. İsrail devlet televizyonu Kan 11’de yer alan habere göre, bu planlı saldırı kapsamında Doğu Afrika ülkesindeki bir İsrail büyükelçiliğinin hedef alınmak istendiği bildirildi. Batılı kaynaklara atıfta bulunan kanal, İran’ın İsrail, ABD ve BAE büyükelçilikleri hakkında istihbarat bilgileri toplamak için Doğu Afrika'daki kimliği belirsiz bir ülkeye ajan gönderdiğini, bu şekilde bunlardan birine saldırma olasılığını incelediğini bildirdi. Bu ajanlardan bazılarının Avrupalı-İranlı olmak üzere çifte uyruklu olduklarını, bu sürecin engellenmesi kapsamında, söz konusu Afrika ülkesinden bazı vatandaşlar da dahil olmak üzere bazı ajanların tutuklandığını da ekledi.
Geçtiğimiz Cuma günü Hindistan'ın başkenti Yeni Delhi'deki İsrail Büyükelçiliği’nin birkaç yüz metre yakınlarında el yapımı patlayıcı kullanılarak saldırı gerçekleştirilmişti. Söz konusu saldırı başta İran ile ilişkilendirilmiş olsa da İsrailli ve Hint güvenlik yetkilileri, bombanın son derece ilkel ve basit yapıda olduğunu, bu nedenle aşırılık yanlılarının bireysel bir girişimi veya İranlı taraflarca yürütülen, İran destekli Hintli grupların kullanıldığı bir ‘İsrail güvenliği testi’ olabileceğini öne sürmüştü. Hint medyasında yer alan habere göre, yetkililerin bulduğu ve İsrail Büyükelçisi’ne hitap edilen mektupta ise söz konusu patlamanın bir ‘başlangıç’ olduğu, ‘yaklaşan patlamaların yalnızca bir kısmı sayıldığı’ ifade edilmişti.
İsrailli kaynakların bildirdiğine göre, İsrail güvenlik kabinesi bugünkü toplantısında ‘İran sorunuyla ilgili tüm gelişmeleri’ ele alacak. Kaynaklar, yeni ABD başkanı Joe Biden göreve geldiğinden bu yana İsrail'de ilk kez bu derece kapsamlı bir güvenlik değerlendirmesi yapılacağını belirtti. İran’ın uranyum zenginleştirme seviyesini yükseltmesi, ABD’nin bu konudaki uyarıları, İran'ın nükleer anlaşmayı ihlale devam ettiği takdirde nükleer silah malzemeleri elde etmeye oldukça yakın olabileceği, yeni ABD yönetiminin hızlı bir şekilde nükleer anlaşmaya dönme olasılığı, Hindistan'daki İsrail Büyükelçiliği yakınlarındaki saldırı ve İran’ın diğer misilleme girişimlerinin İsrail kabinesinin ele alacağı konular arasında olduğu ifade edildi.
Netanyahu’nun ordunun 900 milyon dolarlık ek bütçe talebini tartışmak üzere dün akşam düzenlediği toplantıya Savunma Bakanı Benny Gantz ve Genelkurmay Başkanı Aviv Kochavi’nin yanı sıra güvenlik ve maliye bakanlıklarındaki yetkililer de katıldı. Çekinceleri olduğunu dile getiren Maliye Bakanlığından bir yetkili, bu bütçe talebinin ancak diğer sektörlerdeki devlet bütçelerinin kesilmesi durumunda mümkün olacağını vurguladı. Güvenlik Bakanlığı yetkilileri ise emlak vergisi fonunda biriken birkaç milyar şekel rezervin kullanılması önerisinde bulundu. Nitekim bu fonların deprem ve savaş durumunda rehabilitasyon ve tazminat için kullanılması öngörülüyor.



Trump'ın “tarihi” ziyareti ve Riyad'da Körfez-ABD zirvesi

TT

Trump'ın “tarihi” ziyareti ve Riyad'da Körfez-ABD zirvesi

Trump'ın “tarihi” ziyareti ve Riyad'da Körfez-ABD zirvesi

ABD Başkanı Donald Trump Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Katar'ı kapsayan ziyaret turunu ‘tarihi’ olarak nitelendirdi. Trump, 13-16 Mayıs tarihleri arasında gerçekleşecek resmi ziyaretlerinin başlangıcında Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'a gitmek üzere yol çıkmadan önce Beyaz Saray'da bir basın toplantısı düzenledi.

Bugün Riyad'a ulaşan Trump, ilk başkanlık döneminde başlattığı yurtdışı ziyaretlerini 2017 yılının aynı ayında Suudi Arabistan'a gerçekleştirdiği ziyareti yine tarihi bir ziyaretle tekrarlamış oldu. Trump, önceki ziyareti sırasında Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdülaziz ile görüşmüştü. Ziyaret sırasında iki ülke arasında bir dizi önemli anlaşma imzalandı.

Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, Başkan Trump'ın Suudi Arabistan, Katar ve BAE'yi kapsayan ziyarete büyük önem verdiğini belirtti.

Leavitt, cuma günü düzenlediği basın toplantısında “Başkan Trump Ortadoğu ülkeleriyle ilişkilerini güçlendirmek istiyor” dedi.

Beyaz Saray Sözcüsü, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Başkan Trump, sekiz yıl sonra ABD ve Ortadoğu ülkelerinin iş birliğine dayalı ilişkilere sahip olduğu, radikalizmin yenilgiye uğratıldığı ve yerini kültürel alışveriş ve ticarete bıraktığı müreffeh ve başarılı bir Ortadoğu vizyonunu yeniden teyit etmek üzere bölgeyi bir kez daha ziyaret edecek.”

Trump’ın toplantılarla dolu bir programı var

Beyaz Saray'ın aktardığı ABD Başkanı'nın ziyaret programına göre Trump, iş adamları ve yatırımcılarla ikili görüşmelerin yanı sıra Suudi Arabistan-ABD Yatırım Forumu'na katılacak.

ujı
Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'daki bir köprüde Suudi Arabistan ve ABD bayrakları dalgalanıyor (Reuters)

Trump yarın Riyad’da düzenlenecek beşinci Körfez İşbirliği Teşkilatı (KİK)-ABD zirvesi için KİK üyesi ülkelerin liderleriyle bir araya gelecek.

ABD Dışişleri Bakanlığı Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada ziyaretin, Suudi Arabistan’ın Ukrayna'daki savaşla ilgili müzakerelere ev sahipliği yapmasının yanı sıra Sudan ve Yemen'in istikrara kavuşturulmasında oynadığı rolü göz ardı edilmeyeceğini vurguladı.

ABD Dışişleri Bakanlığı Bölge Sözcüsü Samuel Warburg, ülkesinin, Suudi Arabistan’ın çatışmalara yönelik siyasi çözümleri destekleme girişimlerini, küresel enerji piyasalarını güvence altına almaya yönelik devam eden çabalarını ve bölgesel ve uluslararası diplomatik araçlar yoluyla bölgesel istikrara yaptığı katkıları takdir ettiğini söyledi.

Masada yer alan dosyalar

ABD Başkanının ziyareti sırasında ele alınması beklenen dosyalarla ilgili olarak bunların bölgesel güvenlik, savunma iş birliği, teknoloji ve yenilenebilir enerji yatırımlarıyla ilgili stratejik dosyaları içereceğini belirten Warburg, Kızıldeniz'deki seyrüsefer güvenliğine yönelik tehditlerin yanı sıra Gazze, Lübnan, Yemen, Sudan, Libya, Lübnan, Irak'taki gelişmeler ve İran'ın istikrarı bozucu davranışlarıyla mücadele konularında koordinasyonu arttıracaklarını vurguladı.

Warburg, sözlerine şöyle devam etti:

“Başkan Trump'ın Suudi Arabistan'a yapacağı ziyaret, Riyad ve Washington arasındaki ikili ilişkiler açısından savunma, güvenlik, yatırım ve enerji gibi alanlarda iki ülke arasındaki stratejik ortaklığın güçlendirilmesi için önemli bir fırsat teşkil ediyor.”

fgrty
Suudi Arabistan Veliaht Prensi’nin ABD ziyareti sırasında ABD Başkanı ile çekilen bir fotoğrafı (SPA)

ABD’nin bölgesel ve uluslararası zorluklarla yüzleşmek ve ortak çıkarlara dayalı daha fazla çeşitlendirilmiş ve sürdürülebilir ekonomik ilişkiler kurmak için bu iş birliğini derinleştirme çabasına işaret eden Warburg, bu ziyaretin aynı zamanda Washington'un Ortadoğu'daki önemli ortaklarıyla ittifaklarını güçlendirme konusundaki sarsılmaz kararlılığını da gösterdiğini söyledi. Görüşmelerin yatırım ve savunma konularını içermesinin muhtemel olduğunu ifade eden Warburg, “ABD, Suudi Arabistan ile özellikle yenilenebilir enerji ve teknoloji alanlarında ekonomik ortaklıkları güçlendirmenin yanı sıra bölgesel tehditler karşısında ortak çıkarları korumak için savunma iş birliğini genişletmeyi hedefliyor” diye ekledi.

Tüm bu görüşmeler, bölgedeki müttefik ve ortakların savunma kabiliyetlerini güçlendirmelerini ve ekonomilerini geliştirmelerini sağlamaya yönelik daha geniş bir yaklaşım çerçevesinde gerçekleştiriliyor.

Sekizinci başkan ve 14’üncü ziyaret

ABD Dışişleri Bakanlığı verilerine göre Başkan Donald Trump, ABD başkanları Richard Nixon, Jimmy Carter, George H.W. Bush, Bill Clinton, George W. Bush, Barack Obama ve Joe Biden'ın ziyaretlerinin ardından son elli yılda Suudi Arabistan'ı ziyaret eden sekizinci ABD başkanı olurken, Trump'ın bugün başlayan ziyareti bir ABD başkanının Suudi Arabistan'a yaptığı on dördüncü ziyaret olacak.

rgtbhnj
Eski ABD Başkanı George Bush, 2008 yılında Suudi Arabistan'ı iki kez ziyaret etti (SPA)

Suudi Arabistan'ı iki kez ziyaret eden ABD başkanları George H.W. Bush ve oğlu George W. Bush'un yanı sıra resmi rakamlara göre iki dönemlik başkanlığı sırasında Suudi Arabistan'ı dört kez ziyaret eden eski Başkan Barack Obama gibi bazı ABD başkanları da Suudi Arabistan ziyaretlerini birden fazla kez tekrarladı. Başkan Trump da 2017 yılında, ilk başkanlık döneminde Suudi Arabistan'ı ziyaret etmişti. Şimdi ikinci döneminde dış gezilerine başlamak üzere Suudi Arabistan’ı yeniden ziyaret ediyor.

ABD Başkanı'nın Suudi Arabistan'a gelişi öncesinde Suudi Arabistan İletişim ve Bilgi Teknolojileri Bakanı Mühendis Abdullah es-Sevaha dün Beyaz Saray Yapay Zeka ve Dijital Para Birimleri Kıdemli Danışmanı David Sachs ile yapay zeka alanında iki ülke arasındaki stratejik ortaklığı güçlendirmenin yollarını görüştü.

Şarku’l Avsat’a konuşan ABD'li ve Suudi üst düzey yetkili, ziyaretle birlikte düzenlenecek olan ve ABD yönetiminden bazı yetkililerin de katılacağı Suudi Arabistan-ABD Yatırım Forumu'nda hayati alanlarda önemli anlaşmaların yapılacağını belirttiler.

“Siyasi açıdan belirleyici bir an”

Şarku’l Avsat'a konuşan gözlemciler, ABD Başkanı Donald Trump'ın ziyaretinin iki ülke arasındaki ilişkilerde bir dönüm noktasını temsil ettiğini, stratejik ortaklığı güçlendireceğini ve her iki tarafın çıkarlarını yerine getirmek için güvenlik, ekonomi ve yatırım alanlarına ivme kazandıracağını düşünüyor. Aynı gözlemciler, Filistin meselesi ve İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarını durdurmanın önemi, iki devletli bir çözüm için baskı yapılması ve Trump'ı Netanyahu'nun ABD'nin bölgedeki çıkarlarına ulaşmada gerçek bir engel olduğuna ikna etmenin Riyad ve Washington arasındaki başlıca tartışma dosyaları arasında yer alacağına inanıyorlar.

ABD'nin eski Riyad Büyükelçisi Michael Alan Ratney, Başkan Trump'ın mayıs ayı ortalarında Riyad'a yapacağı ziyaretin ABD-Suudi Arabistan ortaklığının gücünün açık bir göstergesi ve Washington'ın Riyad ile stratejik ittifakına duyduğu güvenin somut bir örneği olduğu değerlendirmesinde bulundu.

Şarku’l Avsat'a yaptığı özel açıklamada Ratney, Başkan Trump'ın ikinci döneminin ilk durağı olarak Suudi Arabistan'ı seçmesinin sadece iki ülke arasındaki ilişkilerin stratejik boyutunu değil, aynı zamanda Veliaht Prens Muhammed bin Selman ile olan şahsi bağlarının derinliğini de yansıttığını söyledi.