İsrail hükümeti, ‘kapsamlı İran saldırısıyla mücadelede’ bugün mini toplantıda bir araya gelecek

Tel Aviv'de, İsrail, ABD ve BAE’nin Doğu Afrika'daki büyükelçiliklerinin hedef alındığı bir komplonun engellendiğinden bahsediliyor

Polis, geçtiğimiz Cuma günü Yeni Delhi'deki İsrail Büyükelçiliği yakınlarında meydana gelen patlama alanında (AP)
Polis, geçtiğimiz Cuma günü Yeni Delhi'deki İsrail Büyükelçiliği yakınlarında meydana gelen patlama alanında (AP)
TT

İsrail hükümeti, ‘kapsamlı İran saldırısıyla mücadelede’ bugün mini toplantıda bir araya gelecek

Polis, geçtiğimiz Cuma günü Yeni Delhi'deki İsrail Büyükelçiliği yakınlarında meydana gelen patlama alanında (AP)
Polis, geçtiğimiz Cuma günü Yeni Delhi'deki İsrail Büyükelçiliği yakınlarında meydana gelen patlama alanında (AP)

İran kökenli Avrupalılar da dahil olmak üzere yakalanan bir grup İranlının, ABD, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve İsrail’in bir Afrika ülkesindeki büyükelçilikleri hakkında bilgi toplamak için faaliyet gösterdikleri ortaya çıkmıştı. Bu olayın ardından İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ise, kendi deyimiyle ‘kapsamlı bir İran terör saldırısını’ ele almak için kabine üyelerine (siyasi ve güvenlik işlerinden sorumlu kabine üyeleri ve onlarla birlikte güvenlik teşkilatı başkanları) olağanüstü toplantı çağrısında bulundu.
Netanyahu’nun ofisine yakın bir kaynak, Devrim Muhafızları’na bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani, nükleer bilimci Muhsin Fahrizade ve El Kaide’nin iki numaralı ismi Muhammed el-Masri suikastları ve Natanz reaktöründeki patlamalar gibi bir dizi operasyonun ardından İran'ın intikam almaya karar verdiğine dair birçok gösterge olduğunu söyledi. Nitekim İran’ın bu intikamı çeşitli büyükelçiler ve Yahudi kurumlarından almak isteyeceği öngörülüyor.
İsrailli kaynakların bildirdiğine göre Tel Aviv, dost istihbarat ağlarıyla iş birliği içerisinde, İran'ın İsrail, BAE ve ABD diplomatik misyonlarına karşı misilleme operasyonu düzenleme hazırlıklarını engellemeyi başardı. İsrail devlet televizyonu Kan 11’de yer alan habere göre, bu planlı saldırı kapsamında Doğu Afrika ülkesindeki bir İsrail büyükelçiliğinin hedef alınmak istendiği bildirildi. Batılı kaynaklara atıfta bulunan kanal, İran’ın İsrail, ABD ve BAE büyükelçilikleri hakkında istihbarat bilgileri toplamak için Doğu Afrika'daki kimliği belirsiz bir ülkeye ajan gönderdiğini, bu şekilde bunlardan birine saldırma olasılığını incelediğini bildirdi. Bu ajanlardan bazılarının Avrupalı-İranlı olmak üzere çifte uyruklu olduklarını, bu sürecin engellenmesi kapsamında, söz konusu Afrika ülkesinden bazı vatandaşlar da dahil olmak üzere bazı ajanların tutuklandığını da ekledi.
Geçtiğimiz Cuma günü Hindistan'ın başkenti Yeni Delhi'deki İsrail Büyükelçiliği’nin birkaç yüz metre yakınlarında el yapımı patlayıcı kullanılarak saldırı gerçekleştirilmişti. Söz konusu saldırı başta İran ile ilişkilendirilmiş olsa da İsrailli ve Hint güvenlik yetkilileri, bombanın son derece ilkel ve basit yapıda olduğunu, bu nedenle aşırılık yanlılarının bireysel bir girişimi veya İranlı taraflarca yürütülen, İran destekli Hintli grupların kullanıldığı bir ‘İsrail güvenliği testi’ olabileceğini öne sürmüştü. Hint medyasında yer alan habere göre, yetkililerin bulduğu ve İsrail Büyükelçisi’ne hitap edilen mektupta ise söz konusu patlamanın bir ‘başlangıç’ olduğu, ‘yaklaşan patlamaların yalnızca bir kısmı sayıldığı’ ifade edilmişti.
İsrailli kaynakların bildirdiğine göre, İsrail güvenlik kabinesi bugünkü toplantısında ‘İran sorunuyla ilgili tüm gelişmeleri’ ele alacak. Kaynaklar, yeni ABD başkanı Joe Biden göreve geldiğinden bu yana İsrail'de ilk kez bu derece kapsamlı bir güvenlik değerlendirmesi yapılacağını belirtti. İran’ın uranyum zenginleştirme seviyesini yükseltmesi, ABD’nin bu konudaki uyarıları, İran'ın nükleer anlaşmayı ihlale devam ettiği takdirde nükleer silah malzemeleri elde etmeye oldukça yakın olabileceği, yeni ABD yönetiminin hızlı bir şekilde nükleer anlaşmaya dönme olasılığı, Hindistan'daki İsrail Büyükelçiliği yakınlarındaki saldırı ve İran’ın diğer misilleme girişimlerinin İsrail kabinesinin ele alacağı konular arasında olduğu ifade edildi.
Netanyahu’nun ordunun 900 milyon dolarlık ek bütçe talebini tartışmak üzere dün akşam düzenlediği toplantıya Savunma Bakanı Benny Gantz ve Genelkurmay Başkanı Aviv Kochavi’nin yanı sıra güvenlik ve maliye bakanlıklarındaki yetkililer de katıldı. Çekinceleri olduğunu dile getiren Maliye Bakanlığından bir yetkili, bu bütçe talebinin ancak diğer sektörlerdeki devlet bütçelerinin kesilmesi durumunda mümkün olacağını vurguladı. Güvenlik Bakanlığı yetkilileri ise emlak vergisi fonunda biriken birkaç milyar şekel rezervin kullanılması önerisinde bulundu. Nitekim bu fonların deprem ve savaş durumunda rehabilitasyon ve tazminat için kullanılması öngörülüyor.



Bishara Bahbah... Hamas-Trump anlaşmasının arkasındaki gölge isim

Bishara Bahbah, ABD Başkanı Donald Trump ve Başkan Yardımcısı J.D. Vance ile birlikte (Bahbah'ın X hesabı)
Bishara Bahbah, ABD Başkanı Donald Trump ve Başkan Yardımcısı J.D. Vance ile birlikte (Bahbah'ın X hesabı)
TT

Bishara Bahbah... Hamas-Trump anlaşmasının arkasındaki gölge isim

Bishara Bahbah, ABD Başkanı Donald Trump ve Başkan Yardımcısı J.D. Vance ile birlikte (Bahbah'ın X hesabı)
Bishara Bahbah, ABD Başkanı Donald Trump ve Başkan Yardımcısı J.D. Vance ile birlikte (Bahbah'ın X hesabı)

Sessiz arabuluculuğuyla ABD vatandaşı İsrailli asker Edan Alexander'ın Hamas tarafından serbest bırakılmasına katkıda bulunan Bishara Bahbah, ABD Başkanı Donald Trump ve yönetimindeki üst düzey yetkililer üzerinde perde arkasında önemli bir etkiye sahip.

Bu, ailesi 1948 Arap Nekbe'si sırasında Ürdün'e kaçmak zorunda kalan ve iki yıl sonra 1958'de doğduğu Eski Kudüs'e dönmeye karar veren Kudüslü Bahbah'ın çabalarından kaynaklanıyor.

Bahbah, Utah'taki Brigham Young Üniversitesi'nde eğitim gördü ve ardından burslu olarak Harvard Üniversitesi'nde siyaset bilimi ve ekonomi alanlarında yüksek lisans eğitimine devam etti. Ortadoğu çalışmaları ve uluslararası ilişkiler alanında 1981 yılında yüksek lisans derecesi alan Bahbah, bölgesel güvenlik konularında 1983 yılında doktorasını tamamladı.

dvfgbhty
Bishara Bahbah Aralık 2024'te Ürdün Kralı 2. Abdullah ile birlikte (Bahbah'ın X hesabı)

Bahbah daha sonra Harvard Üniversitesi'nde profesör olarak Ortadoğu meseleleri üzerine çalıştı ve üniversitenin Ortadoğu Enstitüsü'nde müdür yardımcısı olarak görev yaptı. 1991-1993 yılları arasında silah kontrolü ve bölgesel güvenlik konulu çok taraflı barış görüşmelerinde Filistin delegasyonunun bir üyesiydi.

Bahbah, İsrail ile ‘çelik gibi bir ilişkisi’ olan ABD'de siyasetle ve Filistin davasıyla ilişkisinde kendine özgü bir yol çizdi.

Parti değişimleri

ABD'deki siyasi kariyerinin başında Demokrat Parti'yi desteklemesine rağmen, bu ilişkinin en son bölümünde Başkan Donald Trump'ı başkanlık seçim kampanyalarında desteklemeyi seçti. Diğer Arap Amerikalılarla birlikte ‘Trump için Arap Amerikalılar’ grubunu kurdu ve Cumhuriyetçi başkanın Demokrat rakibi eski Başkan Yardımcısı Kamala Harris'e karşı zafer kazanmasına katkıda bulundu. Sonuç Başkan Trump için oldukça olumlu oldu.

Bahbah geçtiğimiz günlerde Demokrat Parti'den ve eski Başkan Barack Obama'nın Ortadoğu politikalarından duyduğu memnuniyetsizlik nedeniyle 2016 seçimlerinde Trump'a oy verdiğini açıkladı.

#NewProfilePic pic.twitter.com/BEZen0w0ug

— Dr. Bishara A. Bahbah (@BahbahBishara) November 9, 2024

 

Ancak Trump'ın ABD Büyükelçiliği’ni Kudüs'e taşıması ve İsrail'in Golan Tepeleri üzerindeki egemenliğini tanımasının ardından Bahbah, 2020 seçimlerinde Joe Biden'a oy vermeye karar verdi.

Ancak 2024'te Cumhuriyetçi kampanyayı desteklemek ve Biden'ın 7 Ekim 2023 saldırılarından bu yana İsrail yanlısı olarak nitelendirdiği politika ve yönetimine tepki olarak ‘Trump için Arap Amerikalılar’ grubunu kurmaya karar verdi.

Arabuluculuk ekseni

Bununla birlikte Bahbah'ın, ABD'nin Filistinliler ve İsraillilerle ilişkisine dair vizyonu ve anlayışı belirsizliğini korurken, Bahbah'ın Trump yönetimi ile Hamas liderleri arasında arabuluculuk yaptığı süreçte, Hamas'ın pazartesi günü herhangi bir İsrail iadesi olmaksızın Edan Alexander'ı serbest bırakması da dahil olmak üzere yeni bir katkısı ortaya çıktı. Bahbah'ın Trump'a verdiği destek, Trump'ın Filistinlileri Gazze Şeridi'nden çıkarmaktan ve orada Ortadoğu’nun Rivierası’nı inşa etmekten bahsettiği Şubat 2024'ten sonra bir yük haline geldi.

“İsrail'i memnun etmek için insanlar topraklarından sürülemez. Bu kabul edilemez ve biz bunu asla kabul etmeyeceğiz” diyen Bahbah, bunun üzerine kurduğu grubun adını ‘Barış için Arap Amerikalılar’ olarak değiştirmeye karar verdiğini açıkladı.

Şarku’l Avsat’ın Axios'tan aktardığına göre Hamas, Alexander'ın serbest bırakılmasına yol açan ‘gizli görüşmeler’ için ‘beklenmedik bir arabulucu’ olan Bahbah ile temasa geçti.

İsrailli bir yetkili, iki taraf arasında ‘son iki hafta içinde Bahbah'a gönderilen mesajlar aracılığıyla yaklaşık 20 mesaj alışverişi yapıldığını ve Bahbah'ın Hamas'ın baş müzakerecisi Halil el-Hayye ile de konuştuğunu’ söyledi. Yetkili, ABD'nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un ‘Katarlı yetkililer ve Bahbah'ın yardımıyla Hamas'ı Alexander'ın serbest bırakılmasının Trump nezdinde büyük önem taşıyacağı konusunda ikna etmeyi başardığını’ belirtti.

dfvgbhty
ABD vatandaşı İsrailli asker Edan Alexander (Beyaz Saray'ın resmi X hesabı)

Filistinli bir yetkiliye göre Trump yönetimi Hamas'a, Edan Alexander'ın serbest bırakılması halinde ABD'nin on esirin serbest bırakılması karşılığında önceki tekliflerden daha uzun bir süre olan 70-90 günlük bir ateşkes için bastıracağını, ateşkes döneminde nihai bir anlaşma için müzakerelere başlanacağını ve ABD, Katar ve Mısır'ın görüşmeler devam ettiği sürece savaşa geri dönülmeyeceğini garanti edeceğini bildirdi.