Oxford aşısı Güney Afrika’da çıkan türe karşı daha az etkili

North Cotswold Hastanesinde AstraZeneca aşısı olan bir İngiliz (AP)
North Cotswold Hastanesinde AstraZeneca aşısı olan bir İngiliz (AP)
TT

Oxford aşısı Güney Afrika’da çıkan türe karşı daha az etkili

North Cotswold Hastanesinde AstraZeneca aşısı olan bir İngiliz (AP)
North Cotswold Hastanesinde AstraZeneca aşısı olan bir İngiliz (AP)

Oxford Üniversitesi’nden araştırmacı Sarah Gilbert dün (Pazar), Oxford ile iş birliği içinde AstraZeneca laboratuvarı tarafından geliştirilen İngiliz aşısının, koronavirüsün Güney Afrika’da mutasyona uğramış versiyonuna karşı etkili olmadığını, ancak aynı zamanda hastalığın tehlikeli formlarına karşı etkili olabileceğini belirtti. Bu konuda bir araştırma yürüten Johannesburg’daki Witwatersrand Üniversitesi aşının “Kovid-19’un hafif ve orta derecede enfeksiyonuna karşı minimum düzeyde koruma sağladığını” açıkladı.
Financial Times gazetesinin haberine göre, AstraZeneca sözcüsü, iki bin kişilik bir çalışmanın, İngiliz aşısının “Güney Afrika’da ortaya çıkan mutasyona uğramış türden kaynaklanan hastalığın orta dereceli formlarına karşı sınırlı etkinliğe” sahip olduğunu gösterdiğini belirtti. Ancak, yakın zamanda yayınlanacak olan çalışmada bunu kesin olarak doğrulamak için henüz yeterli veri olmamasına rağmen, aşının hastalığın ciddi formlarına karşı etkili olabileceğini ifade etti.
AstraZeneca, henüz incelemeye tabi tutulmayan verilerin, “Güney Afrika’da gözlemlenen virüsteki mutasyonların, virüsün aşılanan gruplar arasında bulaşmasına engel olmadığına yönelik teorik gözlemi doğruluyor gibi göründüğünü” belirtti. Açıklamada şu ifadelere de yer verildi:
“Bu çalışmada, orta veya şiddetli hastalıktan, hastaneye yatış veya ölüme yönelik korunmayı değerlendirmek mümkün değildi, çünkü (çalışmada) hedeflenen kişiler düşük düzeyde riske maruz kalmışlardı.”
Aşının geliştirilmesine yönelik çalışmaları yöneten Gilbert, BBC’ye yaptığı açıklamada, AstraZeneca-Oxford aşısının Güney Afrika’da ortaya çıkan mutasyona uğramış türüne yönelik olarak toplam vaka sayısını azaltmayabileceğini, ancak hastalığın tehlikeli formlarına, hastaneye yatış ve ölüme karşı koruma sağkayabilceğini” belirtti. Gilbert, İngiltere’de giderek daha fazla yayılmakta olan yeni türe karşı aşının yaşlılardaki etkinliğinin belirlenmesinin “biraz zaman” alabileceğini sözlerine ekledi.
Gilbert, araştırmacıların şu anda mutasyona uğramış türlere karşı aşıyı geliştirmek için çalıştıklarına dikkat çekerek, Güney Afrika’da ortaya çıkan türe karşı bir dozun hazırlandığını ve araştırmacıların aşının sonbaharda hazır olması için çalıştıklarını belirtti.
İngiltere’de aşılamada sorumlu bakan Nadhim Zahawi ise, pazar sabahı Sky News’e verdiği demeçte, Oxford-AstraZeneca aşısının, virüsün Güney Afrika’da gözlemlenen türünden kaynaklanan “tehlikeli hastalık formlarına ve hastaneye yatışlara karşı etkili” olduğunu söyledi. Bakan söz konusu türün yayılması ile mücadele için, hükümetin büyük aşılama programına “mümkün olan en kısa sürede” devam etmeyi ve bu tür ile enfekte olan vakalarının tespit edildiği alanlarda “yerel incelemeler” yapmayı planladığını belirtti.
112 bin ölümle Avrupa’da salgından en çok etkilenen ülke olan İngiltere, İngiltere’de ortaya çıkan ve daha bulaşıcı olan yeni koronavirüs türü sebebiyle kaydedilen yüksek sayıdaki enfeksiyonla mücadele etme amacıyla ocak ayında yürürlüğe konulan sıkı kapanma uygulamalarından çıkmak için aşılara güveniyor. Aşının ilk dozları bugüne kadar 12 milyondan fazla kişiye verildi. Avrupa Birliği ve diğer ülkeler, AstraZeneca aşısının kullanımını onayladı. Ancak bazı ülkeler, yaşlılarda kullanımına yönelik yeterli veri bulunmaması nedeniyle aşının sadece 65 yaşın altındaki kişilerde kullanmayı tercih etti.



İran, Husiler ve İsrail: Washington karşısındaki üçlü ittifak

ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
TT

İran, Husiler ve İsrail: Washington karşısındaki üçlü ittifak

ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump (AFP)

Hüda Rauf

İran ile ABD arasındaki müzakereler, her iki müzakereci ve arabulucu tarafın iyimser ve olumlu açıklamalarıyla ilerleyen üç turdan sonra durdu. Dördüncü turun ertelenmesi, ABD-İran arasında geçici veya kalıcı bir anlaşmaya varılma şansı konusunda soru işaretlerine yol açtı.

Donald Trump'ın göreve gelmesinden bu yana tüm göstergeler, hem İran hem de Amerikan tarafının bir anlaşma imzalamaya hazır ve niyetli olduğuna işaret etse de, şimdilik görüşmelerin üçüncü turda durmasının -ama bu geçici ve yakında dördüncü turla devam edecek gibi görünüyor- her bir tarafın istediği şeyin teknik ayrıntılarından ibaret olmayan başka nedenleri de vardı. Nitekim Washington'daki bazı taraflar İran'ın nükleer programının tamamen ortadan kaldırılmasından bahsederken, diğerleri ise sıfır zenginleştirmeden bahsediyor ve İran her ikisini de reddediyor.

Trump yönetiminin İran ile müzakerelerdeki temsilcisi Steve Witkoff, Tahran'ın uranyumu yüzde 3.67 oranında zenginleştirme hakkı olduğunu söylese de, ertesi gün İran'ın uranyum zenginleştirmemesi gerektiğini açıkladı. Ardından Dışişleri Bakanı Marco Rubio, İran'ın uranyum zenginleştiren tek nükleer olmayan ülke olmak istediğini söyledi.

Öte yandan İran'ın yüzde 3.67 oranında uranyum zenginleştirme imkânına sahip olması durumunda bu oranın barışçıl amaçlarla uyumlu olmadığı belirtiliyor. Zira birkaç hafta içinde yüzde 20, sonra yüzde 60 ve en sonunda da yüzde 90 zenginleştirme oranına ulaşabilir ki bu da silah üretmek için gereken oran.

Her iki taraftan gelen belirsiz açıklamalara rağmen İran ve Washington'un çok yakında bir anlaşmaya varma noktasında olduğu kesin. Ancak görüşmelerdeki duraklamanın bölgesel bir başka gelişmeyle bağlantılı olduğu anlaşılıyor. İran'da Recai Limanı’nda ağır kayıplara yol açan ve etkileri halen devam eden bir patlama meydana gelirken, Husilerin İsrail hedeflerine yönelik saldırısı gerçekleşti. Husilere ait bir insansız hava aracı İsrail'deki enerji merkezini çevreleyen köprünün yakınına düşerek geniş çaplı bir hasara yol açtı. İsrail güvenlik birimlerinin yaptığı değerlendirmelerde, Husilerin Ben Gurion Havalimanı'na yeni tip bir füze fırlattığı belirtiliyor. Saldırı üzerine İsrail, İran’ı hedef alma ve eleştirme bahanesi bulma fırsatını kaçırmayarak, Tahran’ı Husi saldırısının arkasında olmakla suçladı.

İran'ın yıllardır Husilere askeri, mali ve lojistik destek sağladığı biliniyor. Ancak İsrail, bu olayı İran'ı eleştirmek ve Washington ile yürüttüğü müzakereler kapsamında ona baskı yapmak için kullandı. Öte yandan İran da Husi saldırılarını, Washington'u Kızıldeniz'deki saldırıları durdurmaları için Husileri etkileme gücüne sahip olduğuna ikna etmek amacıyla kullanıyor ve bu, İran'ın bilinen meseleleri birbirine bağlama politikasıyla örtüşüyor.

Daha sonra üçüncü tur görüşmelerin ardından müzakereler durdu, ama dördüncü tur görüşmeler yakın. Trump da Husiler ile Kızıldeniz'de ABD gemilerine yönelik saldırıların durdurulması ve ABD’nin Yemen'deki Husilere yönelik saldırılarının durması konusunda anlaşmaya vardıklarını duyurdu.

Bilhassa saldırılardan zarar gören Mısır ve Suudi Arabistan gibi Kızıldeniz'e kıyısı olan bölge ülkeleri olduğu için, iki taraf arasındaki saldırıların durması, bölgede sükunetin sağlanması ve gerginliğin azalması için olumlu bir gösterge. Suudi Arabistan, Yemen'de gerginliğin azaltılması ve Yemen krizinin barışçıl bir şekilde çözülmesi amacıyla bu anlaşmaya mutlaka destek verecektir. Ancak anlaşma diğer yandan, Trump'ın övünebileceği herhangi bir başarı elde etmek isteyen Washington'a baskı yaparak, İran ve İsrail'in çıkarları doğrultusunda birbirlerini nasıl kullandıklarını da ortaya koydu.

Kaldı ki Washington ile Husiler arasındaki anlaşmaya ilişkin soru işaretleri de gündemde; anlaşma Trump'ın bölge ziyareti bitene kadar geçici mi olacak, yoksa devam mı edecek? Yemenli isyancılar sadece İsrail gemilerine saldırmaya devam ederse ne olacak? Bu durum İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarının durmasına yol açacak mı? Tüm bunlar önümüzdeki ziyaretten sonra cevapları daha da netleşebilecek sorular.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre İran, İsrail ve Husiler, mevcut süreçte çıkarlarını korumak için Amerikan rolünü kullanmayı, ondan faydalanmayı başardılar. Ancak gelişmeler henüz şekillenme aşamasında ve bunların kısa sürede çökecek geçici düzenlemelerle mi yoksa daha uzun süre devam edecek düzenlemelerle mi sonuçlanacağı belirsiz.