Kalibaf, Hamaney'in özel mesajını Putin'e götürdü

Rusya Devlet Başkanı’nın İranlı yetkiliyi kabul etmek istememesi ziyaret öncesinde tartışmaya neden oldu.

İran Parlamentosu Başkanı Muhammed Bakır Kalibaf (sağda) ve Parlamento İşlerinden Sorumlu Başkan Yardımcısı. (Icana News Agency)
İran Parlamentosu Başkanı Muhammed Bakır Kalibaf (sağda) ve Parlamento İşlerinden Sorumlu Başkan Yardımcısı. (Icana News Agency)
TT

Kalibaf, Hamaney'in özel mesajını Putin'e götürdü

İran Parlamentosu Başkanı Muhammed Bakır Kalibaf (sağda) ve Parlamento İşlerinden Sorumlu Başkan Yardımcısı. (Icana News Agency)
İran Parlamentosu Başkanı Muhammed Bakır Kalibaf (sağda) ve Parlamento İşlerinden Sorumlu Başkan Yardımcısı. (Icana News Agency)

İran Parlamentosu Başkanı Muhammed Bakır Kalibaf’ın Mosokova ziyareti, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in İranlı yetkiliyi kabul etmeyi reddettiğine dair haberlerin ardından Tahran’da tartışma yarattı.
ISNA haber ajansının aktardığına göre Rusya Federasyonu Devlet Duması ve Senatosu’ndaki meslektaşlarının yanı sıra siyasi, güvenlik, ekonomi ve ticaret yetkilileriyle görüşmeler gerçekleştirecek olan Kalibaf, İran Dini Lideri Ali Hamaney’in Rusya Devlet Başkanı’na gönderdiği ve ‘tarihi’ olarak nitelendirilen bir mesaj götürdü.
Resmi İran devlet televizyonu dün, Kalibaf’ın Rusya Federasyonu Devlet Duması Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Leonid Slutskiy ve İran'ın Moskova Büyükelçisi Kazım Celali tarafından ağırlandığı anları yayınladı.
Bu, geçtiğimiz mayıs ayında parlamento başkanlığı görevine gelen Kalibaf’ın Moskova’yı ilk ziyareti oldu.
Mehrabad Uluslararası Havalimanı’nda dün düzenlediği basın toplantısında konuşan Kalibaf, ilk yurt dışı seyahatinin Moskova'ya oluşunun Hamaney'in Rusya ile stratejik ilişkiler kurma arzusundan kaynaklandığını bildirdi. Ancak söz konusu mesajın içeriğini açıklamadı.
Kalibaf’a yakın Twitter kullanıcılarının son günlerde kendisinin Moskova ziyaretine dair bilgileri yayınlamak için “rejimin vekili”  hashtagini açmasını Parlamento Başkanı'nın ‘propaganda’ girişimi olduğunu öne süren muhalifler eleştirilerde bulundular. Nitekim Kalibaf’ın adı, önümüzdeki haziran ayında düzenlenecek başkanlık seçimlerine aday olmaları beklenen Devrim Muhafızları generallerinin isim listesiyle ilişkilendiriliyor.
İran televizyonuna bağlı Genç Muhabirler Kulübü, Kalibaf Moskova'ya varmadan önce sosyal ağlarda, siyaset sahnesindeki “fırtınalara’ dikkat çektiler.
Kalibaf'ın stratejik danışmanı Mehdi Mahmudi ise Twitter hesabından yaptığı açıklamada Parlamento Başkanı’nın Hamaney’in elçisi konumunda olduğunu bildirdi. Bir diğer Twitter mesajında da marjinal sorunları gündeme getirmenin bu tarihi görevi etkilemeyeceğini” vurgulayan Mahmudi, “Bu ziyareti ertelemek zor değildi. Ancak mesajın şu zamanda iletilmesi gerekiyor” ifadelerini kullandı.
Parlamento Ekonomi Komitesi üyesi milletvekili Mücteba Tevanker, Twitter hesabında yaptığı açıklamada Kalibaf ile Putin arasında doğrudan bir görüşme yapılmasına ilişkin önceki açıklamalarından geri adım atarak “Kalibaf’ın Putin'in sağlık protokolünü reddettiğini” bildirdi. Devrim Muhafızları’na ait Tasnim haber ajansı ise milletvekilinin bir Twitter mesajını haber başlığı yaptı. Söz konusu mesajda Putin'in Kalibaf’ın ziyaretini reddetmesiyle ilgili teyit edilmiş bilgiler yer aldı.
ISNA’nın haberine göre, Rusya Devlet Başkanı, Hamaney'in mesajını Kalibaf'tan almak için özel bir temsilci atadı.
Reformist Al Sharq gazetesi dünkü “Kalibaf diplomat oluyor” başlıklı yazısında Parlamento Başkanı ile dalga geçmek için ‘kinayeye’ başvurdu.
Gazete, Kalibaf’ın Putin'in özel temsilci ile nükleer anlaşma ve petrol konusunda görüşme niyetinde olduğunu bildirdi.
Raja News haber sitesi ise radikallere ait bir medya platformunu mesajı sızdırmakla suçladı. Kalibaf’ın danışman ekibini de ziyaret sırasında ‘siyasi konum’ elde etmek için ‘hile yapmakla’ itham etti.



Sudan, İran’ın Kızıldeniz’de deniz üssü kurma talebini reddetti

İran, Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’deki ticari gemilere saldırı düzenlemesine yardım ediyor (AFP)
İran, Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’deki ticari gemilere saldırı düzenlemesine yardım ediyor (AFP)
TT

Sudan, İran’ın Kızıldeniz’de deniz üssü kurma talebini reddetti

İran, Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’deki ticari gemilere saldırı düzenlemesine yardım ediyor (AFP)
İran, Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’deki ticari gemilere saldırı düzenlemesine yardım ediyor (AFP)

Sudanlı üst düzey istihbarat yetkilisi Ahmed Hasan Muhammed, ülkesinin İran’ın Kızıldeniz kıyısında bir deniz üssü kurma talebini reddettiğini söyledi.

İran’ın bu talebi kabul edilseydi, söz konusu üs, Tahran’ın dünyanın en yoğun nakliye hatlarından birinde deniz trafiğini izlemesine olanak tanıyacaktı.

Şarku’l Avsat’ın Wall Street Journal gazetesinden aktardığına göre Muhammed konuya ilişkin açıklamasında şunları söyledi;

“İran, Sudan ordusuna isyancılara karşı mücadelede kullanılmak üzere silahlı insansız hava araçları (SİHA) sağladı. Tahran, üssü inşa etme izni karşılığında, Sudan’a helikopter taşıyan bir savaş gemisi de dahil olmak üzere gelişmiş silahlar teklif etti. İranlılar üssü istihbarat toplamak için kullanmak istediklerini söyledi. Oraya savaş gemileri de yerleştirmek istediler. Ancak Hartum, İran’ın bu teklifini reddetti.”

Muhammed gazeteye yaptığı açıklamada, “Sudan İran’dan SİHA satın aldı. Çünkü insan kaybını azaltmak ve uluslararası insancıl hukuka saygı göstermek için daha isabetli silahlara ihtiyacımız vardı” diye ekledi.

Kızıldeniz’deki bir deniz üssü, Yemen’deki Husilerin ticari gemilere saldırı başlatmasına yardımcı olurken, Tahran’ın dünyanın en yoğun nakliye hatlarından biri üzerindeki hakimiyetini artırmasına olanak tanıyabilir.

İran destekli Husiler, Kızıldeniz’deki saldırıları Gazze’de savaşan İsrail ve müttefiklerini cezalandırma amacıyla gerçekleştirdiklerini ifade ediyor.

sddeb
Yemen televizyonu tarafından yayınlanan bir görüntüde, Husi saldırısından sonra batan bir İngiliz kargo gemisi görülüyor (EPA)

Sudan’ın, devrilen eski Devlet Başkanı Ömer El Beşir döneminde, İran ve Filistin’deki müttefiki Hamas ile yakın ilişkileri vardı.

Beşir'in 2019 darbesiyle devrilmesinin ardından, ülkenin askeri cuntasının başı olan Orgeneral Abdulfettah el Burhan, uluslararası yaptırımları sona erdirmek amacıyla ABD ile yakınlaşma başlattı.

Ayrıca İsrail ile ilişkileri normalleştirmek için harekete geçti.

İran’ın deniz üssünü inşa etme talebi, bölge ülkelerinin Sudan’da 10 aydır devam eden iç savaştan faydalanarak, Ortadoğu ile Sahra Altı Afrika ülkeleri arasında stratejik bir kavşak noktası olan ülkede yer edinmeye çalıştıklarını gösteriyor.

Burhan liderliğindeki Sudan ordusu, Nisan ortasından bu yana Orgeneral Muhamed Hamdan Daklu (Hamideti) liderliğindeki paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri ile savaşıyor.

Çatışma on binlerce insanın ölümüne, milyonlarca Sudanlının yerinden edilmesine ve dünyanın en kötü insani krizlerinden birine neden oldu.

Çatışmaları takip eden bölge yetkilileri ve analistlere göre, Sudan’ın İran’dan aldığı SİHA’lar, Hızlı Destek Kuvvetleri nedeniyle ordunun uğradığı kayıpların ardından, Burhan’ın bir miktar başarı elde etmesine yardımcı oldu.

Son haftalarda hükümet, Hartum ve Omdurman’daki önemli bölgelerin kontrolünü yeniden ele geçirdi.

ABD Başkanı Joe Biden yönetimi, hem Sudan ordusunu, hem de Hızlı Destek Kuvvetleri’ni savaş suçu işlemekle suçladı.

Washington ayrıca Hızlı Destek Kuvvetleri’ni, Sudan’ın batısındaki Darfur bölgesinde cinayet, tecavüz ve etnik temizlik de dahil olmak üzere insanlığa karşı suçlar işlemekle itham etti.

Birleşmiş Milletler (BM) yetkilileri, Sudan ordusunu, sivillerin yerleşimleri havadan hedef almak ve Sudanlı sivilleri çaresizce ihtiyaç duydukları insani yardımdan mahrum bırakmakla eleştirdi.

BM kuruluşları ayrıca Hızlı Destek Kuvvetleri’ni, Darfur’da etnik amaçlı saldırılar da dahil olmak üzere zulüm yapmakla suçladı.

Çatışmanın tarafları olan Sudan ordusu ve Hızlı Destek Kuvvetleri, ABD ve BM’nin suçlamalarını reddetti.

ABD Şubat ayında yaptığı açıklamada, İran’ın Sudan ordusuna silah sevkiyatıyla ilgili endişelerini dile getirdi.

ABD’nin Hartum Büyükelçisi John Godfrey, İran’ın Hartum’a yardım ettiğine ilişkin haberlerin ‘son derece rahatsız edici’ olduğunu söyledi.