Mısır, Trablus'taki büyükelçiliğini yeniden açacak

Serrac’ın akıbeti ve geri dönüş tarihi hususunda belirsizlik

UMH’ye bağlı Dışişleri Bakanı Muhammed Seyyale’nin, Trablus’u ziyaret eden Mısır heyetiyle görüştü.
UMH’ye bağlı Dışişleri Bakanı Muhammed Seyyale’nin, Trablus’u ziyaret eden Mısır heyetiyle görüştü.
TT

Mısır, Trablus'taki büyükelçiliğini yeniden açacak

UMH’ye bağlı Dışişleri Bakanı Muhammed Seyyale’nin, Trablus’u ziyaret eden Mısır heyetiyle görüştü.
UMH’ye bağlı Dışişleri Bakanı Muhammed Seyyale’nin, Trablus’u ziyaret eden Mısır heyetiyle görüştü.

Ulusal Mutabakat Hükümeti Başkanı Fayiz es-Serrac’ın akıbeti konusunda belirsizlik sürerken, 15 Şubat’ta Mısır’ın, Libya’nın başkenti Trablus’taki büyükelçiliğini yaklaşık 7 yıl süren bir kapanışın ardından kısmen yeniden açmak üzere olduğu ortaya çıktı.
Mısır’ın Libya’nın batı bölgesine yönelik artan açılımı bağlamında Mısır’dan bir güvenlik ve diplomatik heyet, Mısır büyükelçiliğinin yeniden açılmasına hazırlık olarak 15 Şubat’ta birkaç günlük bir ziyaret için Trablus’a geldi. Ziyaret, iki aydan kısa bir süre içerisinde ikinci ziyaret oldu.
Mısır’daki resmi ‘Şarku’l Avsat’ haber ajansına göre bilgi sahibi bir Mısırlı kaynak, heyetin Trablus’a gelişinin ‘Mısır’ın Libya’daki diplomatik varlığının gelecek dönemde yeniden başlaması için teknik hazırlıklar çerçevesinde olduğunu’ belirtti. Kaynak, “Ziyaret, bu varlığa hazırlık sürecinde özel lojistik prosedürler ve düzenlemeler ve Trablus’taki Mısır büyükelçiliği ve Bingazi’deki Mısır konsolosluğunun faaliyete yeniden başlama zamanlamasına ilişkin çalışmalar ile ilgilidir” dedi.
UMH’ye Bağlı Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Muhammed el-Kablavi, diplomatlardan ve güvenlik personellerinden oluşan heyetin ‘konsolosluk işleri için çalışmalara başlayacağını’ açıkladı. Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri’nin Ofis Müdürü Büyükelçi Muhammed Servet’in başkanlığındaki Mısır Dışişleri Heyeti Trablus’ta bir araya geldiği UMH’ye bağlı Dışişleri Bakanı Muhammed Seyyale, yaptığı açıklamada “Toplantıda, Mısır büyükelçiliğinin yeniden açılması için düzenlemeler ve iki kardeş ülke arasındaki ilişkileri harekete geçirmeye yönelik çeşitli konular ele alındı” dedi.
Heyet üyeleri de ziyaretin ‘Mısır büyükelçiliğinin yeniden açılması için pratik adımların başlatılmasıyla’ ilgili olduğunu söylerken, özellikle de her iki ülkedeki vatandaşlara konsolosluk hizmetleri sağlanması alanında iki kardeş ülke arasındaki mevcut ilişkilerin güçlendirilmesine katkıda bulunacağını vurguladı. Seyyale, büyükelçiliğin yeniden açılması için Mısır heyetine gerekli tüm kolaylıkları sağlama konusundaki kararlılığını dile getirdi. Libyalı yetkili ayrıca, Libya tarafındaki uzmanlara verdiği talimatların, faaliyete başlamak için tüm ihtiyaçlar hususunda kardeşleriyle tam iş birliği yapmaya odaklandığını belirtti.
Mısır heyeti ayrıca, yeni yürütme otoritesinin seçilmesinden dolayı tebriklerini dile getirdi. Kahire’nin, Libya’nın güvenliği ve istikrarına desteğini belirten heyet, yeni hükümete de 24 Aralık’ta yapılması planlanan seçimlerin düzenlendiği tarihe kadar, bu aşamanın gereklerini yerine getirmede başarılar diledi.
Mısır’ın Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre Sameh Şukri ise, geçen hafta Kahire’deki son toplantıları sırasında Seyyale’ye, ‘iki ülke arasındaki ikili iş birliği mekanizmalarını harekete geçirmek ve ilişkileri ilerletmeye katkıda bulunmak’ için Trablus’taki Kahire büyükelçiliğinin yakın bir zamanda açılacağı hakkında bilgi vermişti.
Öte yandan Serrac’ın, yurt dışında belirtmediği bir bölgeye ziyareti öncesinde yetkilerini sürpriz bir şekilde yardımcısı Ahmed Muaytik’e devretmesi hususunda belirsizlik 15 Şubat’ta da devam etti.
2015 yılında sonunda göreve başladığından bu yana Serrac, ilk kez böyle bir karar aldı. Muaytik, bu karar hakkında yorum yapmadı. UMH de kararı görmezden gelirken, Serrac’ın bulunduğu bölgeyi açıklamayı da reddetti. Serrac’a yakın taraflar, kendisinin İtalya’da bir hastanede ameliyat olduğunu belirtirken, yönetimi Başkanlık Konseyi’nin yeni başkanı Muhammed el-Menfi’ye devretme vaktinin yaklaşmasıyla birlikte tekrar geri dönecek mi ya da yurtdışında mı kalacağına ilişkin sorular cevapsız kaldı.
Serrac, beklenenlerin aksine Menfi ya da hükümeti kurmakla görevli yetkili Abdulhamid Dibeybe ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirmezken, son Cenevre görüşmelerinde iki yetkilinin seçilmesinden dolayı memnuniyetini dile getirdiği bir açıklama yapmakla yetindi.  



Mısır Türkiye’den neden SİHA alıyor?

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Mısırlı mevkidaşı Sisi, Kasım ayında Riyad’da düzenlenen Arap Birliği-İslam İşbirliği Teşkilatı Zirvesi’nin oturum aralarında görüştü (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Mısırlı mevkidaşı Sisi, Kasım ayında Riyad’da düzenlenen Arap Birliği-İslam İşbirliği Teşkilatı Zirvesi’nin oturum aralarında görüştü (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Mısır Türkiye’den neden SİHA alıyor?

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Mısırlı mevkidaşı Sisi, Kasım ayında Riyad’da düzenlenen Arap Birliği-İslam İşbirliği Teşkilatı Zirvesi’nin oturum aralarında görüştü (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Mısırlı mevkidaşı Sisi, Kasım ayında Riyad’da düzenlenen Arap Birliği-İslam İşbirliği Teşkilatı Zirvesi’nin oturum aralarında görüştü (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 14 Şubat’ta Kahire’ye yapması beklenen ziyaretten hemen önce, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, iki ülke arasındaki normalleşme süreci kapsamında, Mısır’ın Türkiye’den silahlı insansız hava aracı (SİHA) alacağını açıkladı.

Bu adım, Mısır’ı Türkiye’den SİHA almaya iten nedenlere ilişkin soru işaretlerini gündeme getirdi.

Uzmanlar anlaşmayı, ilişkilerin yeniden canlanmasının ardından ‘iki ülke arasında artan yakınlaşmanın göstergesi’ olarak değerlendirdi.

Fidan Pazar günü yaptığı açıklamada şunları söyledi;

Normalleşme süreci büyük ölçüde tamamlandı. İki ülke arasındaki ilişkiler bölgenin güvenliği ve ticareti açısından önemlidir. Akdeniz’in güvenliği için Mısır’la ciddi ilişkiler kurmamız gerekir. Mısır’a SİHA verme konusunda onlarla anlaştık.

Erdoğan’ın Kahire ziyareti, iki ülke arasındaki diplomatik ilişkilerin on yıl süren bir kopuşun ardından geçen yıl büyükelçilik seviyesine yükseltilmesinden bu yana ilk ziyaret olacak.

Erdoğan, Kahire’ye son ziyaretini Kasım 2012’de gerçekleştirmiş ve ziyaret sırasında merhum Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi ile görüşmüştü.

Fidan açıklamasında, Erdoğan’ın Mısırlı mevkidaşı Abdulfettah Es-Sisi ile ticaret, enerji ve güvenlik dahil ikili ve bölgesel konuları görüşeceğini de bildirdi.

Mısır-Türkiye ilişkileri, Ankara’nın 30 Haziran 2013 devriminin ardından Mısır’da yasaklanan Müslüman Kardeşler (İhvan) grubuna verdiği destek nedeniyle, tam on yıl süren kesinti ve gerginlikten sonra, geçtiğimiz aylarda artan bir normalleşme eğilimine tanık oldu.

İki ülke, geçtiğimiz Temmuz ayında diplomatik ilişkileri büyükelçilik düzeyine çıkardıklarını açıkladı ve iki ülke cumhurbaşkanları geçtiğimiz yıl uluslararası etkinliklerin oturum aralarında iki kez bir araya geldi.

İki ülkenin bakanları ve önde gelen yetkilileri de birçok kez bir araya geldi.

Türkiye’nin SİHA anlaşması, iki ülke arasındaki ilişkilerin özellikle askeri alanda normalleşmesinin yeni bir işareti olarak görülüyor.

Mısırlı askeri uzman emekli Tümgeneral Samir Farag, özellikle son zamanlarda SİHA’ların önemine dikkat çekti.

Şarku’l Avsat’a görüş bildiren Farag, “Modern savaşlarda, önemi Rusya-Ukrayna savaşı sırasında ortaya çıkan insansız hava araçları da dahil olmak üzere yeni yöntemler ve silahlar var” dedi.

Farag, Türkiye’nin Bayraktar’ının yanı sıra İran, Çin, Rus ve ABD menşeili olmak üzere çeşitli askeri SİHA’lar olduğuna vurgu yaparak, “Her tipin kendine has potansiyeli, kabiliyeti ve diğerinden farklı yükü var” dedi.

Uluslararası Siyasi Çalışmalar Enstitüsü’nün (ISPI) 2021 tarihli raporunda, “Bundan önceki beş yıl içinde İsrail hariç Ortadoğu bölgesinde SİHA’lara yapılan harcamanın miktarı 1,5 milyar dolardı. Önümüzdeki on yılda SİHA pazarına yapılan yatırımların 100 milyar dolara ulaşması bekleniyor” denildi.

Türkiye’nin SİHA’ları büyük ün kazandı ve Suriye, Libya, Azerbaycan ve Ukrayna’daki savaşta görülen rollerinin ardından uluslararası talep arttı.

Addis Ababa’nın Nil Nehri’nin ana kolu üzerine inşa ettiği, Kahire’nin sudan payını etkileyeceğinden korktuğu Nahda Barajı (Rönesans Barajı) nedeniyle Mısır’la ilişkileri gerginleşen Etiyopya da dahil olmak üzere birçok Afrika ülkesi bu SİHA’lardan satın aldı.

Farag açıklamasında, “Mısır’ın silah kaynaklarını çeşitlendirme konusundaki istekliliğinin bir parçası olarak, Türkiye’nin kendisine SİHA sağlama teklifini kabul etti” ifadelerini kullandı.

Ayrıca, Mısır’ın SİHA ürettiğini ancak, Türk menşeili SİHA’nın bunlardan farklı olduğunu ve ülkenin çeşitli yeteneklere sahip modern silahlara sahip olmasının önemli olduğunu belirtti.

Henüz ayrıntıları Ankara tarafından açıklanmayan anlaşmaya ilişkin, Mısır’dan resmi bir yanıt gelmedi.

Mısır ordusu, Aralık ayında Kahire’de düzenlenen EDEX Savunma Sanayii Fuarı’nda, keşif drone’ları da dahil İHA filosunu sergiledi.

Fuarda ayrıca, İHA ve SİHA’ları tespit etmek ve taktik seviyeye kadar karşı koymak için sistemlerin tasarımını ve üretimini içeren bir sistem de tanıtıldı.

Mısır Temsilciler Meclisi Savunma ve Ulusal Güvenlik Komitesi Başkanı Tümgeneral Ahmed el-Avadi konuya ilişkin Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada şunları söyledi;

Sisi’nin cumhurbaşkanı olmasından bu yana silah kaynaklarını çeşitlendirme konusunda istekli olan Mısır, İsrail’le yapılan barış anlaşması çerçevesinde ABD yardımlarından elde ettikleriyle sınırlı kalmadı, Fransa, Rusya ve birçok ülkeden silah almaya başladı. Bu politika, Mısır ordusunu güçlendirmeyi ve devletin kararlarına siyasi kısıtlamalar getirmeden ulusal güvenliği korumayı amaçlıyor.

Avadi, Mısır ordusunun modern silahlarla desteklenmesi için Türk SİHA’ları almanın önemine de dikkat çekti.

Son yıllarda, Almanya, Rusya ve ABD ile yapılan diğer anlaşmaların yanı sıra, 2021’de 30 Fransız Rafale savaş uçağının satın alınması da dahil olmak üzere, Mısır ordusunun gerçekleştirdiği birçok silah anlaşmasına tanık olundu.

Türkiye konusunda uzman olan Mısırlı araştırmacı Kerem Said, “Mısır-Türkiye ilişkileri askeri ve ekonomik alanda, iki ülke arasındaki uzaklaşma döneminde bile durmadı” dedi.

Şarku’l Avsat’a konuşan Said şu ifadeleri kullandı;

On yıldan uzun süredir devam eden siyasi anlaşmazlığa rağmen, her iki ülke de ilişkilerin tamamen kopma noktasına gelmemesinden yanaydı. Türkiye’nin SİHA anlaşması, Sisi ile Erdoğan’ın Katar’da düzenlenen Dünya Kupası’nın oturum aralarında yaptığı görüşme ve daha sonraki toplantılarda buzdağının kırılmasıyla iki ülke arasındaki ilişkilerde dikkate değer bir yakınlaşmanın göstergesidir.

Kahire ile Ankara arasında eşi benzeri görülmemiş düzeyde ekonomik ilişkilere dikkat çeken Said, “Askeri ve güvenlik işbirliğini geliştirmek ve zorlukların üstesinden gelmek için verimli, destekleyici bir ortam var” dedi.

Said, Mısır’ın herhangi bir yabancı varlığı reddettiği Libya konusunda işlerin daha büyük bir anlaşmaya doğru gittiğini söyleyerek, değerlendirmesine şöyle devam etti;

İki ülke arasında deniz sınırları konusunda da herhangi bir hukuki ihtilaf bulunmuyor ve Akdeniz’deki gizli zenginliklerden yararlanma konusunda anlaşma var. Bu konudaki anlaşmazlık Yunanistan ve Kıbrıs’ladır (Güney Kıbrıs Rum Yönetimi) ve Kahire bu sorunu yatıştırmada arabulucu rolü oynayabilir.

Said ayrıca, “Erdoğan’ın yaklaşan ziyaretini duyurmak ve SİHA anlaşmasından bahsetmek, daha fazla yakınlaşmaya ve zorlukların üstesinden gelmeye yönelik eğilimi doğruluyor” diye ekledi.