Mumya üzerindeki taramalar ortaya çıkardı: Antik Mısır firavunu acımasızca infaz edilmiş

Firavun Seqenenre Tao II'nin mumyası ilk olarak 1880'lerde keşfedilmişti (Sahar Saleem)
Firavun Seqenenre Tao II'nin mumyası ilk olarak 1880'lerde keşfedilmişti (Sahar Saleem)
TT

Mumya üzerindeki taramalar ortaya çıkardı: Antik Mısır firavunu acımasızca infaz edilmiş

Firavun Seqenenre Tao II'nin mumyası ilk olarak 1880'lerde keşfedilmişti (Sahar Saleem)
Firavun Seqenenre Tao II'nin mumyası ilk olarak 1880'lerde keşfedilmişti (Sahar Saleem)

Bilim insanları MÖ. 16. yüzyılda Mısır'da hüküm süren Firavun Seqenenre Tao II'nin ölümünün gizemlerini nihayet aydınlattı. Ünlü firavunun savaşta acımasızca infaz edildiği ortaya çıktı.
Frontiers in Medicine isimli hakemli dergide yayımlanan yeni araştırmada firavunun mumyası bilgisayarlı tomografi (BT) aracılığıyla incelendi.
BT taramaları, firavunun alnında yaklaşık 7 cm'lik bir yara, kafatasında derin bir bıçak yarası ve sağ gözü üzerinde de yaklaşık üç cm'lik bir kesik de dahil olmak üzere bir dizi ölümcül kafa yaralanmasını ortaya çıkardı.
Mumya üzerinde savunma sırasında meydana gelebilecek herhangi bir yara bulamayan bilim insanları, rakip Hyksos hanedanından savaşçıların hükümdarı infaz etmeden önce yakalayıp bağladıkları sonucuna vardı.
Araştırmanın başyazarı ve Kahire Üniversitesi'nden radyolog Sahar Saleem, "Bulgular firavunun askerlerinin Mısır'ı kurtarmak için hayatını riske attığını ve gerçekten cephede bulunduğunu gösteriyor" diye konuştu.

Her şey su aygırlarının gürültüsüyle başladı
Seqenenre Tao II, MÖ. 1558 ve 1553 arasında Mısır'ın Hiksos kavmi tarafından işgali sırasında Güney Mısır'a hükmediyordu.
Tarihi kayıtlara göre Hiksosların kralı, Thebes'te bir havuzda bulunan su aygırlarının gürültüsü yüzünden uyuyamadığını söylediği ve havuzun yok edilmesini talep ettiği bir ihtarnameyi firavuna gönderdi. Seqenenre ise bu ihtarı "ağır bir hakaret" olarak gördü.
Arkeologlar bundan sonra tam olarak ne olduğundan emin değil ama Seqenenre'nin olaydan sonra danışmanlarını topladığı ve sonunda ölümüne yol açan kanlı savaşı başlattığı düşünülüyor.

Firavun acımasızca öldürüldü
Araştırmaya göre Seqenenre'yi esir alan kişiler onu infaz etmeden önce muhtemelen ellerini arkasından bağlayarak savunmasız bıraktı. Araştırmacılar, firavunun ellerinin hala kenetlenmiş biçimde olduğunu ifade etti.
Firavunun elleri bağlandıktan sonra birden fazla kişinin saldırısına uğradığı ve hançer, iki ucu keskin savaş baltası ve mızrak gibi aletlerle birçok darbe aldığı belirtildi.
Uzmanlar, firavunun başında ve yüzündeki ciddi yaralardan herhangi birinin ölüme neden olabileceğini, kan kaybına ve kafa içi travmaya yol açabileceğini aktardı.
Seqenenre'nin alnındaki yaranın konumunu değerlendiren araştırmacılar, o yarayı açan saldırganın yüksek bir pozisyonda olduğunu tahmin ediyor. Buna göre söz konusu saldırgan ata biniyor olabilir veya firavun diz çökmüş olabilir.
Firavunun birden fazla kişinin saldırısına uğradığını düşünen Saleem, "Esirin bağlandığı normal bir infazda tek bir infazcının farklı aletlerle farklı pozisyonlardan vurması normal olmaz" dedi ve ekledi:
Seqenenre'nin ölümü daha ziyade bir infaz merasimiydi.
 
Independent Türkçe, Smitsonian Mag



Bilim insanları beklenmedik bir besinin bilişsel sorunları azaltabileceğini buldu

Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
TT

Bilim insanları beklenmedik bir besinin bilişsel sorunları azaltabileceğini buldu

Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)

Tom Watling 

Beslenme yoluyla daha fazla bakır tüketen yetişkinlerin hafıza, dikkat ve dil gibi bilişsel testlerde daha iyi performans gösterme eğiliminde olduğu, bir araştırmada bulundu.

60 yaş ve üzeri 2 bin 400'den fazla Amerikalının katıldığı çalışmada, günde yaklaşık 1,4 mg bakır tüketenler, 0,8 mg'den daha az tüketenlere kıyasla bir dizi bilişsel değerlendirmede daha yüksek puan aldı.

Çok düşük miktarda gerekmesine rağmen bakır, sinir hücrelerinde enerji üretimine katkı sağlayarak, temel nörotransmitterlerin oluşumunu destekleyerek ve vücudun doğal antioksidan savunmasını güçlendirerek beyin sağlığında kritik bir rol oynuyor.

Kabuklu deniz ürünleri, tahıllar, fasulye ve kuruyemişler iyi bakır kaynakları fakat uzmanlar dengeli bir diyetin yeterli miktarda bakır sağlaması gerektiğini söylüyor.

Öte yandan yüksek miktarlar gastrointestinal sorunlara yol açabildiğinden bilim insanları, bakırın yaşlanan beyin üzerindeki etkilerinin genel olarak koruyucu mu yoksa zararlı mı olduğu konusunda tartışmaya devam ediyor.

Bakırın faydaları üzerine yapılan son araştırmayı yürüten ekip, katılımcılardan iki ayrı günde yedikleri her şeyi hatırlamasını istedi. Daha sonra bu rakamların ortalamasını alarak her bir kişinin günlük bakır tüketimini hesapladılar.

Bilişsel yetenekleri test eden, iyi bilinen 4 görev arasında hızlı sembol eşleştirmenin yanı sıra anında ve gecikmeli kelime hatırlama vardı ve tüm ölçümleri birleştiren genel bir "küresel" puan kullanıldı.

Sonuçlar net bir örüntü ortaya koydu: Bakır tüketimi arttıkça bilişsel performans iyileşti ve teste bağlı olarak günlük yaklaşık 1,2 ila 1,6 mg'da zirve yaptı.

Bu seviyelerin üzerine çıkıldığında daha fazla fayda sağlanmadı.

Bakır tüketiminde en üst çeyrektekiler, en alt çeyrekte yer alanlara göre eşleştirme testinde yaklaşık 4 sembol daha fazla bildi ve gecikmeli kelime hatırlama testinde yarım kelime kadar daha fazla hatırladı.

Daha önce felç geçirmiş kişilerin daha da fazla fayda sağladığı görüldü: Özellikle bu grupta yüksek düzeyde bakır tüketen kişilerin genel bilişsel puanlarında belirgin bir artış oldu.

Araştırmacılar bunun, bakır tüketiminin bilişsel işlevi geliştirdiğini söylemeye yetecek kadar kanıtı sunmadığını belirtse de bağlantının "biyolojik açıdan makul" olduğunu savunuyor.

Raporda şu ifadelere yer veriliyor: 

Beslenmeyle alınan bakır beyin sağlığı açısından kritik önemde ve antioksidan savunma, nörotransmitter sentezi ve enerji metabolizmasında oyndağu rolle bilişsel işlev üzerinde koruyucu etkiler sağlayabilir.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news