Nesli tükenmekte olan kara ayaklı gelincik başarıyla klonlandı

Kara ayaklı gelincik Elizabeth Ann (Reuters)
Kara ayaklı gelincik Elizabeth Ann (Reuters)
TT

Nesli tükenmekte olan kara ayaklı gelincik başarıyla klonlandı

Kara ayaklı gelincik Elizabeth Ann (Reuters)
Kara ayaklı gelincik Elizabeth Ann (Reuters)

Amerikalı bilim adamları, nesli tükenmekte olan kara ayaklı gelinciği onlarca yıl önce ölen bir hayvandan alınan genlerle klonlamayı başardı. Bu, ABD'de nesli tükenme riski olan bir türün ilk klonlanmasıdır.
ABD Balık ve Vahşi Yaşam Servisi Pete Gober yaptığı açıklamada, 10 Aralık'ta Elizabeth Ann isimli bir kara ayaklı gelinciğin 30 yıl önce ölen Willa adlı bir başka kara ayaklı gelinciğin dondurulmuş hücrelerinden klonlandığını ifade etti.
Reuters haber ajansının aktardığına göre vakfın Dağ ve Çöl Bölge Direktörü Noreen Walsh, “Bu araştırma başlangıç niteliğinde olmakla birlikte; Kuzey Amerika'da nesli tükenmekte olan bir türün ilk klonlanması ve kara ayaklı gelinciklerin korunmasına devam eden çabalar için umut verici bir yol sağlıyor” açıklamalarında bulundu.
Bu tür, Kuzey Amerika'ya özgü tek gelinciktir ve neslinin tükendiği sanılıyordu, ancak Wyoming'deki bir çiftçi 1981'de arazisinde bu türden az sayıda keşfettiğinde neslinin tükenmediği ortaya çıktı.
Elizabeth Ann, 1980'lerde ölen ve nesli tükenen Willa'nın genetik bir kopyasıdır.
Wyoming yetkilileri, Willa'nın genlerini korumak ve doku örneklerini 1988'de San Diego'daki donmuş hayvanat bahçesine göndermek konusunda ihtiyatlı davrandılar. Yıllar sonra, bu örnekler klonlama projesi için uygun hücre ortamları oluşturdu.



Mars'ta bir zamanlar kar ve yağmur yağıyormuş

Bilim insanları Mars'ın yağışları mümkün kılacak bir iklime nasıl sahip olduğunu anlamaya çalışıyor (NASA)
Bilim insanları Mars'ın yağışları mümkün kılacak bir iklime nasıl sahip olduğunu anlamaya çalışıyor (NASA)
TT

Mars'ta bir zamanlar kar ve yağmur yağıyormuş

Bilim insanları Mars'ın yağışları mümkün kılacak bir iklime nasıl sahip olduğunu anlamaya çalışıyor (NASA)
Bilim insanları Mars'ın yağışları mümkün kılacak bir iklime nasıl sahip olduğunu anlamaya çalışıyor (NASA)

Mars'ta bir zamanlar yağmur ve kar yağdığına dair bulgular ortaya çıktı. 

Bilim insanları Mars'ta bir zamanlar büyük miktarda su bulunduğunu ve çarpıcı yüzey şekillerinin bu şekilde oluştuğunu gösteren kanıtlar keşfediyor. 

Özellikle 4,1 milyar ila 3,7 milyar yıl önce Kızıl Gezegen'de su olduğu üzerinde büyük ölçüde fikir birliği sağlanmış durumda.

Ancak bu suyun nereden geldiği ayrı bir tartışma konusu. Bazı bilim insanları gezegenin her zaman soğuk ve kuru olduğunu, suyu da buz tabakalarının sağladığını savunuyor.

Öte yandan diğer uzmanlar, gezegenin yağışları mümkün kılacak kadar ılıman bir iklime sahip olabileceği ihtimali üzerinde duruyor.

Bilim insanları bu soruya cevap vermek adına gezegenin bugünkü jeolojik yapısının nasıl meydana geldiğini anlamalarını sağlayacak bir bilgisayar modeli kullandı. 

Dünya'da yağışla şekillendiği bilinen bölgelerin Mars'ın bazı kısımlarına benzerliğinden yola çıkan ekip, yerbilimleri için geliştirilmiş bir modelden yararlandı.

Araştırmacılar yağışa dair en güçlü kanıtların bulunduğu ekvator bölgesine odaklanarak Mars arazisinin bir simülasyonunu oluşturdu. Ardından suyun birinde yağış, diğerinde buz tabaklarından geldiği iki ayrı senaryoyu yüzbinlerce yıl boyunca simüle ettiler.

Bulguları hakemli dergi Journal of Geophysical Research: Planets'ta 21 Nisan Pazartesi günü yayımlanan çalışmaya göre iki senaryoda ortaya çok farklı iki gezegen çıktı.

Suyun buzullardan geldiği simülasyonda vadilerin en üst kısımları, buz tabakalarının yakınında, çok yüksek rakımlarda oluştu. Yağış senaryosundaysa su kaynakları çok daha geniş bir alana yayıldı. 

Colorado Boulder Üniversitesi'ne doktorasını tamamlayan Amanda Steckel, liderliğini üstlendiği çalışmayı "Buz tabakalarından gelen su, yalnızca dar bir yükseklik şeridinde vadi oluşumunu başlatıyor" diye açıklıyor: 

Oysa yağışlar geniş bir alana dağılmışsa, her yerde vadi başları oluşabiliyor.

Bilim insanları daha sonra NASA'nın Mars Global Surveyor ve Mars Odyssey araçlarının verilerini, elde ettikleri bulgularla karşılaştırdı. Buz tabakası senaryosu, bugünkü Mars'tan çok farklı bir manzara ortaya çıkarırken, yağış modeli çok daha yakın bir sonuç verdi.

Ekip bu nedenle Kızıl Gezegen'de bir zamanlar kar ve yağmur yağdığından şüpheleniyor. Steckel, "Kesin bir sonuca varmak çok zor" diyerek ekliyor: 

Ancak bu vadilerin çok farklı yüksekliklerde başladığını görüyoruz. Bunu sadece buzla açıklamak zor.

Ancak araştırmacılar, gezegende bu yüzey şekillerini oluşturacak yağışın nasıl gerçekleştiğini henüz bilmiyor.

Bulgular Mars'ın geçmişteki iklimine dair tartışmaya son noktayı koymuyor. Ancak ekip, yeni çalışmanın Dünya'nın geçmişi hakkında da fikir verebileceğini söylüyor.

Makalenin bir diğer yazarı Brian Hynek "Akan suyun yol açtığı erozyon durduğunda Mars adeta zamanda dondu ve muhtemelen 3,5 milyar yıl önceki Dünya'ya çok benziyor" diyor.

Independent Türkçe, Debrief, Phys.org, Journal of Geophysical Research: Planets