İsrail ile Hamas Katar işbirliğinde anlaştı elektrik krizi çözülecek

Gazze’deki Han Yunus Mülteci Kampı’nda kalan Filistinli bir aile, Cuma günü, Gazze Şeridi'ne vuran soğuk hava dalgasından korunup ısınmak için ateş yakıyor (EPA)
Gazze’deki Han Yunus Mülteci Kampı’nda kalan Filistinli bir aile, Cuma günü, Gazze Şeridi'ne vuran soğuk hava dalgasından korunup ısınmak için ateş yakıyor (EPA)
TT

İsrail ile Hamas Katar işbirliğinde anlaştı elektrik krizi çözülecek

Gazze’deki Han Yunus Mülteci Kampı’nda kalan Filistinli bir aile, Cuma günü, Gazze Şeridi'ne vuran soğuk hava dalgasından korunup ısınmak için ateş yakıyor (EPA)
Gazze’deki Han Yunus Mülteci Kampı’nda kalan Filistinli bir aile, Cuma günü, Gazze Şeridi'ne vuran soğuk hava dalgasından korunup ısınmak için ateş yakıyor (EPA)

İsrail merkezli Maariv gazetesine göre Katar’ın Filistin Büyükelçisi Muhammed el-Emadi, Cuma günü şaşırtıcı bir şekilde İsrail'in enerji şirketi Delek Drilling ile Katar hükümeti ve başka ülkeler arasında Gazze’de yeni bir elektrik projesi için bir anlaşmanın yapıldığını açıkladı. Bu adım, İsrail'in, Hamas yönetiminin varlığını kabul ettiği ve hatta bir ortak olarak gördüğü yorumlarını beraberinde getirdi.
Gazete, anlaşmanın ayrıntılarını şöyle açıkladı: “Katar ve Filistin Yönetimi, Gazze'deki elektrik santrali için İsrail Leviathan doğalgaz sahasından ortaklaşa doğalgaz satın alacak ve Katar, boru hattının İsrail tarafında denize uzatılmasını finanse edecek. Avrupa Birliği, İsrail ile sınır duvarından Gazze elektrik santraline boru hattının döşenmesi maliyetini ödeyecek. Bu arada Gazze Elektrik Kurumu, sattığı gazdan Gazze’deki tüketicilerine elektrik üretecek. Anlaşma ileri aşamalara ulaştı ve İsrail hükümeti tarafından onaylandı.”
Ayrıntılara göre Katar ve Filistin Yönetimi, Gazze’ye sadece 180 megavat elektrik üreten santrali faaliyete geçirmek için bugün 22 milyon dolar ödüyor. Santral 400 megavat üretecek, İsrail gazı tüm Gazze Şeridi'ni aydınlatacak ve elektrik sorunu tamamen çözülecek.
Bu projede, İsrail’in cebinden tek bir kuruş çıkmayacak, İsrail'in enerji şirketi Delek Drilling kârını vergi gelirlerinden elde edecek.
İsrail hükümeti anlaşmayı onaylamadan önce Avrupa Birliği'nin (AB) yanı sıra Katar ve Mısır ile uzun istişarelerde bulundu.
Gazzeliler, bazen günde 4 saat boyunca süren elektrik krizinin sona ermesini umuyor.
Gazze Elektrik Dağıtım Kurumu İletişim ve Medya Direktörü Muhammed Sabit elektrik krizi hakkında şu ifadeleri kullanıyor: “Gazze'deki elektrik krizinin tek çözümü, sektöre ek miktarlarda elektrik sağlayacak ve bu elektriği günün her saati vatandaşlara ulaştıracak stratejik projelerin hayata geçirilmesidir. En yakın çözüm, Gazze santraline yüksek maliyetli dizel yakıt yerine bir gaz hattı sağlamak, çünkü gaz boru hattı santralin işletme giderlerini toplam maliyetin yüzde 15'i kadar minimum seviyelere indirecek.”
Projenin hayata geçirilmesi için İsrail'in onayının gerektiğini belirten Sabit, “Anlaşmanın imzalanmasından sonra en önemli şey, 400 MW'a kadar üretim miktarı elde etmek için yeni jeneratörler getirerek santralin genişletilmesidir. Gazze Şeridi'nin kalıcı elektrik elde etmek için ortalama 400 Megavat’a ihtiyacı varken, enerji talebi kışın artarak 650 Megavat'a ulaşıyor.”
Bu kriz, 1990'ların sonunda bölgede Filistinlilerin ilk olarak “Gazze Marine” sahasını keşfetmesiyle ortaya çıktı. Ancak, İsrail'in Filistinlilerin gazdan yararlanma taleplerini reddetmesi nedeniyle henüz bu sahadan gaz çıkarılmadı. Gazze Şeridi’nin 36 kilometre batısında Akdeniz sularında yer alan saha, 2000 yılında British Gas şirketi tarafından geliştirildi.



Suriye-İsrail görüşmelerinde “büyük uçurum”

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, cumartesi günü Bakü'deki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın terasından etrafı izlerken (AP)
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, cumartesi günü Bakü'deki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın terasından etrafı izlerken (AP)
TT

Suriye-İsrail görüşmelerinde “büyük uçurum”

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, cumartesi günü Bakü'deki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın terasından etrafı izlerken (AP)
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, cumartesi günü Bakü'deki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın terasından etrafı izlerken (AP)

Şam ve Tel Aviv'den Bakü'de yapılacak Suriye-İsrail görüşmesi hakkında çelişkili haberler çıkarken, Şarku’l Avsat’a konuşan siyasi kaynaklar, iki ülke arasındaki ön görüşmelerin pozisyonlar arasında “büyük bir uçurum” olduğunu ve Şam'ın İsrail’in işgali altındaki Suriye toprakları Golan Tepeleri’nden tamamen çekilmesi talebinden vazgeçmediği sürece İsrail'in derin bir normalleşme konusunda istekli olmadığını ortaya koyduğunu söyledi.

Aynı kaynaklar, İsrail'in Suriye’nin normalleşmenin ‘bir miktar’ olması ve Beşşar Esed rejiminin düşüşünden sonra işgal ettiği bölgelerden çekilmesiyle sınırlı kalması yönündeki tutumunu reddettiğini ve bu bölgelerin büyük bir kısmında kalmak karşılığında daha fazla normalleşme istediğini söyledi. Kaynaklar, İsrail'in Şeyh dağlarının zirvelerinde ve Golan Tepeleri’nin doğusunda işgal ettiği 9 bölgede kalmakta ısrar ettiğini vurguladı.

İsrail, Suriye'deki birçok tarafın Golan Tepeleri’ndeki Yahudi yerleşimlerine saldırı düzenleme niyetinde olduğuna dair bilgilere sahip olduğunu iddia etti. Bu bilginin, İsrail ordusunun geçtiğimiz haftalarda Suriye'nin iç kesimlerinde gerçekleştirdiği tutuklamalarla doğrulandığını ve İran'a bağlı milis güçlerin üyelerinin, Suriye'nin güneyinde faaliyet gösteren cihatçı gruplarla iş birliği içinde yerleşim yerlerine saldırı düzenlemeyi planladıklarını itiraf ettiklerini öne sürdü.

cvfgh
İşgal altındaki Golan Tepeleri'ndeki bir eğitim alanında askeri eğitim sırasında ilk yardım eğitimi alan İsrail askerleri (AFP)

İsrailli bir yetkili, hükümetinin Suriye yönetimine güvenmediğini ve onun vaatlerine güvenemeyeceğini belirterek, İsrail ordusunun sadece İsraillilerin güvenliğini sağlayacak savunma önlemleri almakta kararlı olduğunu, bu nedenle sıkı güvenlik garantileri içeren tam bir barış anlaşmasının imzalanmasının bu güvenliği sağlamanın tek yolu olduğunu düşündüğünü söyledi.

İsrailli kaynaklar, Suriye yönetiminin şu aşamada İsrail ile ‘karşılıklı olarak saldırganlığı durdurma’ garantisi veren bir güvenlik anlaşması yapmakla ilgilendiğini doğruladı. Bu anlaşma, 1974 yılında imzalanan iki ülke arasındaki kuvvetlerin ayrılması anlaşmasına ve İsrail'in bu anlaşmada kabul edilen sınır hattına çekilmesine dayanıyor.

Ancak İsrail, ilişkilerin bir miktar normalleşmesi ile bağlantılı olsa bile geri çekilmeyi reddediyor. İsrail ordusu, Suriye ile birincisi İsrail sınırları içinde (yani İsrail'in Golan Tepeleri’nde işgal ettiği bölge) olup, burada İsrail ordusu büyük bir kuvvet ve ağır tahkimatlarla konuşlanacağı, ikincisi, sınır boyunca 3-5 kilometre genişliğinde bir güvenlik kuşağı oluşturulması ve bu kuşağın içinde silahlı kişilerin bulunmasının yasaklanacağı, üçüncü ise Şam'dan güney ve güneybatıya kadar silahsızlandırılacak üç bölge oluşturulmasını öngören ‘yeni bir güvenlik doktrini’ belirlemişti. Söz konusu güvenlik kuşağında 9 adet müstahkem askeri üs kuran İsrail, bu üsleri kalıcı olmasında ısrar ediyor.

vfbghyj
İsrail ordusuna ait Hummer araçları, 8 Temmuz'da işgal altındaki Golan Tepeleri'ndeki bir eğitim alanında askeri tatbikat sırasında (AFP)

İsrail'in Arapça, İbranice, İngilizce ve Fransızca yayın yapan haber sitesi I24 dün, ‘Suriyeli bir kaynağa’ dayandırdığı haberinde Şara'nın ‘cumartesi günü Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de İsrailli yetkililerle en az bir kez yüz yüze görüşme yaptığını’ bildirdi.

I24, Şara’ya yakın olduğu belirtilen kaynağın, görüşmenin iki taraf arasında Suriye Dışişleri Bakanı Esad Şeybani ve Suriye hükümetinin İsrail ile güvenlik toplantılarını koordine eden Ahmed ed-Dalati'nin de katıldığı iki veya üç toplantılık görüşmelerde yer aldığını açıkladığını iddia etti.

vfgbhy
İşgal altındaki Golan Tepeleri ile Suriye arasındaki sınır yakınlarında bir İsrail askeri aracı, 4 Mayıs 2025 (Reuters)

İsrail heyetinin Başbakan Binyamin Netanyahu’nun özel temsilcisinin yanı sıra üst düzey güvenlik ve askeri yetkililerden oluştuğunu söyleyen aynı kaynağa göre toplantılar, Suriye ve İsrail arasında olası bir güvenlik anlaşmasını görüşmek ve İran'ın Suriye ve Lübnan’daki varlığı, Hizbullah'ın silahları, Filistinli silahlı gruplar, Lübnan'daki kamplar, Gazze'den gelen Filistinli mültecilerin geleceği ve Şam’da diplomatik nitelikte olmayan bir İsrail koordinasyon ofisi açılması olasılığını ele almak amacıyla gerçekleştirildi.

İsrail televizyonu KAN, cumartesi günü Bakü'de Suriye ve İsrail yetkilileri arasında bir toplantı yapıldığını ve bu toplantıda tarafların Suriye'nin güneyinden İsrail güçlerinin çekilmesi talebini ve iki taraf arasında çok sayıda ‘koordinasyon’ konusunu görüştüğünü bildirdi. KAN ayrıca Suriye Dışişleri Bakanı Esad Şeybani ile İsrailli mevkidaşı Gidon Sa'ar'ın bugün Brüksel'deki Avrupa Birliği (AB) merkezinde bir araya geleceğini, ancak ayrı bir ikili toplantı konusunda kesin bir bilgi olmadığını aktardı.