Ürdün koronavirüs salgında ikinci dalgaya giriyor

Ürdün’de kapsamlı sokağa çıkma yasağına geri dönülmesine ilişkin tartışmalar sürüyor.

Ürdün koronavirüs salgında ikinci dalgaya giriyor
TT

Ürdün koronavirüs salgında ikinci dalgaya giriyor

Ürdün koronavirüs salgında ikinci dalgaya giriyor

Ürdün’de yeni tip koronavirüs (Kovid-19) vaka sayısında yeni rekorların kaydedilmesinin ardından ülkede hafta sonu kapsamlı sokağa çıkma yasağı uygulanması ve gece sokağa çıkma saatlerinin artırılması ile ilgili tartışmalar hız kazandı.
Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, Ulusal Epidemiyoloji Komitesi tarafından verilen tavsiyeler arasında her hafta cuma ve cumartesi günleri kapsamlı sokağa çıkma yasağının yeniden uygulanmasının, gece sokağa çıkma yasağının saatlerinin akşam 21.00-06.00 arasında uygulanacak şekilde artırılmasının ve daha fazla sektörün yeniden açılmamasının yer aldığını belirtiyor. Diğer yandan sosyal medya platformlarında kamu güvenliği önlemlerine uyulmaması sorunu karşısında önceki kararlara dönülmesine yönelik tartışmalar yaşanıyor.
Ürdünlüler çarşamba günü verilmesi beklenen hükümet kararlarını beklerken Başbakan Beşir Hani el-Hasavne parlamentoda yaptığı konuşmada, kısıtlamalara geri dönülmemesi ve salgının ikinci dalgasında krizi ele almak için alternatif seçeneklerin incelenmesi konusunda uyarda bulunan Amman Ticaret Odası Başkanı Halil Hac Tevfik’in başlattığı tartışmaya dikkat çekti. “Vatandaşların sağlığının öncelikli olduğunu” vurguladı.
Koronavirüs vakaları şubat ayı başından bu yana artmaya başladı. Kral Hüseyin Kanser Merkezi Genel Müdürü Dr. Asım Mansur bu durumu “Krallık’ın salgının ikinci dalgasına girmesini kaçınılmaz hale getiren resmi ve toplumsal rahatlama” olarak niteledi.
Kapsamlı yasak kararlarına dönülerek halk sağlığının korunması önceliği ve ekonomik sektörlerin kapatılmasına yönelik tartışma devam ederken cuma ve cumartesi günleri yasağın uygulanacağına ilişkin söylentiler yalanlandı. Kaynaklar, Ulusal Epidemiyoloji Komitesi’nin, meclisin katılımı olmadan herhangi bir adım atmakta tereddüt edebilecek olan Bakanlar Kurulu’na “bağlayıcılığı olmayan tavsiyelerini” sunduğunu, ayrıca milletvekillerinin pazar günü onaylanan genel bütçe kanun tasarısının tartışılması sırasında salgın ile mücadelede sağlık ve ekonomi politikalarının uyumlu olması gerektiğini belirttiklerini aktardılar.
Ürdün’de dün 4 bin 550 yeni vaka kaydedildi. Böylece ülkedeki vaka sayısı 368 bin 278’e yükseldi. Aktif vaka sayısı ise şu an 26 bin 349. Ülkede koronavirüs sebebiyle 16 kişinin daha yaşamını yitirmesiyle ölenlerin sayısı 4 bin 570’e yükseldi. Tüm şehirlerde görülen koronavirüste en yüksek vaka sayısı 2 bin 953 ile başkentte kaydedildi. Bu, son 80 günde tespit edilen en yüksek vaka sayısı oldu. Dün yapılan 33 bin 846 koronavirüs testine göre pozitif vaka sayısı yüzde 13,44 oranında arttı.
Aşı şirketlerinin tedarikteki eksikliği nedeniyle koronavirüs aşılarının dağıtımındaki kriz ise sürüyor. Yetkililer aşı olmak için kayıt yaptırılması çağrısında bulunuyor. Ancak vatandaşlar kayıt yapmalarının üzerinden 1 aydan uzun bir süre geçmesine rağmen aşı olmadıklarından şikayetçiler. Ürdün’e gönderilen yaklaşık 300 bin dozluk ilk aşı partisi ile ilgili kaos yaşandığı kaydediliyor.
Sağlık bakanlığı ytkilileri tarafından devlet televizyonuna verilen demeçte 65 bin vatandaşa aşı yapıldığı belirtildi. Günlük vaka sayılarında ciddi artış yaşanacağına dair endişelere rağmen vaka oranının halen düşük olduğu vurgulandı.



Hamas'ın Gazze Şeridi'nden çıkarılması konusundaki belirsizlik ve anlaşmazlıklar müzakereleri zorlaştırıyor

Hamas üyeleri Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta esirleri Kızılhaç temsilcilerine teslim etmeye hazırlanıyor. (Arşiv - Reuters)
Hamas üyeleri Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta esirleri Kızılhaç temsilcilerine teslim etmeye hazırlanıyor. (Arşiv - Reuters)
TT

Hamas'ın Gazze Şeridi'nden çıkarılması konusundaki belirsizlik ve anlaşmazlıklar müzakereleri zorlaştırıyor

Hamas üyeleri Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta esirleri Kızılhaç temsilcilerine teslim etmeye hazırlanıyor. (Arşiv - Reuters)
Hamas üyeleri Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta esirleri Kızılhaç temsilcilerine teslim etmeye hazırlanıyor. (Arşiv - Reuters)

Hamas'ın Gazze Şeridi'nin gelecekteki yönetiminden çıkarılıp çıkarılmayacağına ilişkin belirsizlik ve kafa karışıklığı, özellikle de hareketin Washington'un kendisiyle doğrudan müzakerelerde siyaset sahnesinden çıkarılmasını istemediği yönündeki iddialarının ardından artıyor. Ancak konu hakkında bilgi sahibi bir Mısırlı kaynak Şarku’l Avsat'a, “Mısır ve Katar'daki arabulucuların sürecin karmaşıklığına rağmen durumla başa çıkabilecek kabiliyete sahip olduklarını” söyledi.

Hamas liderlerinden Tahir en-Nunu pazar günü Reuters'a yaptığı açıklamada, Hamas liderleri ile ABD'nin rehine işlerinden sorumlu özel temsilcisi Adam Boehler arasında birkaç toplantı yapıldığını doğruladı.

En-Nunu, “Doha'da çifte vatandaşlığa sahip bir esirin serbest bırakılmasına odaklanan birkaç toplantı yapıldı. Filistin halkının çıkarları doğrultusunda olumlu ve büyük bir esneklikle hareket ettik” ifadelerini kullandı.

En-Nunu, Hamas temsilcileriyle gerçekleştirilen diyalog oturumlarında ABD tarafının Hamas'ın Filistin siyasi sahnesinden çıkarılmasını önermediğini belirtti.

Bu gelişme, Hamas'ın daha önce Mısır ve Katar'daki arabuluculara savaştan sonra Gazze Şeridi'ni yönetmekten çekilmeyi kabul ettiğini bildirmesine rağmen yaşandı.

Söz konusu gelişme aynı zamanda dün Katar'ın başkenti Doha'da Gazze'de ateşkes anlaşmasına ilişkin yeni tur müzakerelerin başlamasıyla aynı zamana denk geldi. Anlaşmanın ilk aşaması 1 Mart'ta sona ererken İsrail savaşın sona ermesi anlamına gelen ikinci aşamaya geçmeyi reddetti.

İsrail, Hamas'ın Gazze Şeridi'ndeki varlığını tamamen sona erdirmekte ısrar ederken, Hamas sadece iktidarı devretmeyi kabul ediyor, ancak Gazze Şeridi de dahil olmak üzere Filistin topraklarında işgale karşı direnmeye devam etme hakkını koruyor.

xsdfrgt
Savaş sırasında güneye doğru yerlerinden edilen Filistinliler geçtiğimiz ocak ayında Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki evlerine geri dönüyor. (Reuters)

Konuyla ilgili bilgi sahibi Mısırlı bir kaynak, “Washington'un Hamas ile doğrudan müzakerelere başlaması ateşkes görüşmelerine kesinlikle gölge düşürdü. Buradan çıkan sinyaller, ABD'nin on yıllardır terör örgütü olarak sınıflandırdığı harekete karşı tutumunu değiştirdiğini gösterdi” dedi.

Ancak kaynak, ‘buna rağmen Mısır ve Katar'daki arabulucuların en başından beri varılan mutabakata göre ateşkesin uygulanmasına devam ettiklerini, bunun da nihayetinde Hamas'ın Gazze Şeridi'nin yönetimine katılmayacağını öngördüğünü ve hareketin arabuluculara ilettiği ve değişmeyen pozisyonunun bu olduğunu’ belirtti.

Kaynak, ‘değişkenlerin ve çelişkili sinyallerin müzakerelerin karmaşıklığını arttırdığını ve bunlarla başa çıkmak için daha fazla çaba gerektirdiğini, ancak Mısır ve Katar'ın durumu çözme ve bununla başa çıkma yeteneğine sahip olduğunu’ vurguladı.

Mısır Düşünce ve Stratejik Araştırmalar Merkezi Direktörü Halid Ukkaşe ise Şarku’l Avsat'a şunları söyledi: “Washington'un Hamas'la doğrudan müzakerelere başlamasının ardından İsrail ile ABD arasında bir çatışma durumu ortaya çıktı. Zira bundan önce iki tarafın Hamas'a karşı tutumları tamamen uyumluydu. Ancak şimdi Washington'un, Hamas'ın elindeki Amerikalı esirlerin serbest bırakılması için tutumunda bir değişiklik yaptığı görülüyor.”

Ukkaşe sözlerini şöyle sürdürdü: “Hem İsrail hem de ABD şimdi birbirleriyle çelişen tutumları nedeniyle birbirlerini suçluyor; bu da kesinlikle ateşkes görüşmelerine yansıyan bir kargaşa durumu yarattı. Ancak iyi olan husus, Kahire'nin Hamas'ın Gazze Şeridi'ni yönetmekten uzaklaştırılması önerisi üzerinde Arapların mutabık olması ve Mısır ve Katar'daki arabulucuların müzakereler sırasında buna güveniyor olması.”

Mısır Cumhurbaşkanlığı'na bağlı Devlet Enformasyon Servisi geçtiğimiz kasım ayında, El Fetih ve Hamas temsilcilerinin Kahire'de yapılan bir toplantıda Gazze Şeridi'nin savaş sonrası yönetimine ilişkin Mısır'ın önerisini kabul ettiklerini duyurdu.

Mısır'ın önerisi, Gazze Şeridi için ‘Gazze Şeridi Halkını Destekleme Topluluğu Komitesi’ adında bir idari organ kurulmasını ve bu organın sivil işlerin idaresinden, Gazze Şeridi'ndeki Filistinlilere insani yardım sağlamaktan, Refah Sınır Kapısı’nın yeniden açılmasından ve İsrail askeri operasyonlarında yıkılan yerlerin yeniden inşasına başlanmasından sorumlu olmasını öngörüyor.

Suudi siyasi analist Muhammed el-Harbi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, “Kahire'de kısa süre önce düzenlenen Olağanüstü Arap Birliği Zirvesi’nde Mısır tarafından sunulan ve Gazze Şeridi'ni bir sonraki aşamada Arap desteği ve Filistin şemsiyesi altında yönetecek bağımsız bir komitenin kurulmasını içeren planın onaylandığı açıklandı” dedi.

El-Harbi şöyle devam etti: “Hamas ile ABD arasındaki müzakereler sırasında söylenenler ya da yapılanlar normal. Müzakereler sırasında doğal manevralar gerçekleşir ve her iki taraf da mümkün olan azami menfaati elde etmek için meseleleri çözmeyi sonuna kadar erteler.”

Geçtiğimiz şubat ayında Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt Hamas'a Gazze Şeridi'ni yönetmekten çekilmesi çağrısında bulunmuş ve bu çağrı Arap ülkeleri tarafından Filistin halkının menfaatine olduğu gerekçesiyle desteklenmişti.

Washington'daki Ortadoğu Çalışmaları Enstitüsü'nden Prof. Dr. Hasan Muneymine ise “Hamas ile ABD'nin rehine işlerinden sorumlu özel temsilcisi Adam Boehler arasında gerçekleşen görüşmeleri ‘Washington ile Hamas arasında müzakereler’ olarak adlandırmanın yanlış olduğunu” söyledi.

Muneymine Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, “Boehler'in tek bir dosya ile görevlendirildiğini, bunun da rehine dosyası olduğunu, dolayısıyla bu dosyanın tamamlanması ve esirlerin serbest bırakılması için Hamas ile iletişim kurma yetkisine sahip olduğunu, Hamas'ın geleceği ya da ateşkesin geleceği hakkında konuşma yetkisine sahip olmadığını” belirtti.

Hamas'ın durumu istismar etmek ve taleplerini elde etmek için çalıştığını vurgulayan Muneymine, “Ancak Boehler'in elinde hiçbir şey yok. Dolayısıyla Hamas'ın Gazze Şeridi'ndeki siyasi sahneden çekilmesini önermediğine ya da bunu Washington'dan gelen bir pozisyona dönüştürmediğine güvenilemez” ifadelerini kullandı.