Nefes kesen yaşam mücadelesi: Orkalar kambur balinaya savaş açtı

Nefes kesen yaşam mücadelesi: Orkalar kambur balinaya savaş açtı
TT

Nefes kesen yaşam mücadelesi: Orkalar kambur balinaya savaş açtı

Nefes kesen yaşam mücadelesi: Orkalar kambur balinaya savaş açtı

Avustralya'daki balina gözlemcileri, geçen hafta nadir görülen bir manzaraya tanık oldu: İki katil balina sürüsü, sağlıklı, genç bir kambur balinaya saldırdı.
Livescience'ın aktardığına göre 2 ila 3 yaşlarındaki erkek balina sırt yüzgecini kaybetmesine rağmen saldırıdan kurtulmayı başardı.
17 Şubat'taki saldırı sırasında orada bulunan Avustralya Balina İzleme (Whale Watch Western Australia) kurumunun sahibi Gemma Sharp, "Önemli bir şeye tanık olduğumuzu biliyorduk" dedi ve ekledi:
"Katil balinalar tam saldırı modundaydı ve kambur balina kendini korumaya çalışıyordu."
Balina gözlemcileri, yüzeye sıçrayan 15 katil balinayı gördüğünde tekneyle Batı Avustralya'daki Bremer Körfezi'ne açılmıştı.
Kısa bir süre sonra yırtıcıların, Latince ismi Megaptera novaeangliae olan bir kambur balinayı kovaladığı anlaşıldı. 
Gözlemciler nefes kesen kovalamacayı izlerken, orka diye de bilinen katil balinalar, kambur balinayı ters çevirip boğmak için hayvanın sırt yüzgecini yakalamaya çalışıyordu.
Sharp, döndürüp boğma taktiğinin balina yavrularında işe yaradığını söyledi. Ama gözlemciye göre bu genç erkek, orkaların alıkoyamayacağı kadar güçlü ve iriydi.
Kambur balina gözlemcilerin bulunduğu teknenin altına girerek siper alınca orkalar daireler çizerek çıkmasını beklemeye başladı. Bu durum bölgeye 50 pilot balinadan ve bir grup boğa köpek balığından oluşan sürüleri de çekti. Sonunda orka sürülerinden biri pes etti ve ayrıldı.
Altı orkadan oluşan diğer sürü, kambur balina ortaya çıkana kadar tekneden 300 metre uzakta bekledi. Balinanın çıkmasıyla gözlemcilerin El Notcho adını verdiği 9 kiloluk en büyük orka, saldırıya geçti ve hayvana vurarak çenesini kırmaya çalıştı ama başarılı olamadı.
O başarısız hamlenin ardından orkalar pes etti ve kambur balina sahile doğru hızla ilerledi. Balina izleme ekibi, Bermer Körfezi'ndeki saldırıyı videoya kaydetti.
Gözlemciler sayesinde bu tür bir saldırı, kamera kayıtlarıyla ilk kez belgelenmiş oldu. Sharp, kambur balinanın aldığı yaraları şöyle açıkladı:
"Sırt yüzgecini aldılar. Ama kuyruğu ve göğüs yüzgeci iyi durumda, önemli olan da bu. Kan kaybetseydi bu çok endişe verici olurdu. Ama hiç kan yoktu."
 
Independent Türkçe, Livescience
 



Nadir balina dişi fosili, İberlerin sırlarını açığa çıkarıyor

Bakır Çağı İberyası'nda bulunan ispermeçet balinası dişi, türünün ilk örneği (PLOS One)
Bakır Çağı İberyası'nda bulunan ispermeçet balinası dişi, türünün ilk örneği (PLOS One)
TT

Nadir balina dişi fosili, İberlerin sırlarını açığa çıkarıyor

Bakır Çağı İberyası'nda bulunan ispermeçet balinası dişi, türünün ilk örneği (PLOS One)
Bakır Çağı İberyası'nda bulunan ispermeçet balinası dişi, türünün ilk örneği (PLOS One)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

İspanya'da Bakır Çağı'na ait bir "mega köy"de ortaya çıkarılan nadir bir balina dişi, 4 bin yıl önce Akdeniz bölgesinde yaşayan İber halkının sanatsal yeteneklerine ışık tuttu.

2018'de İspanya'nın güneybatısındaki Valencina arkeolojik kazı alanında bulunan diş, kendi türü içinde geçmişi o döneme dayanıp İberya'da rastlanan ilk fosil oldu.

PLOS One'da yayımlanan araştırmaya göre diş muhtemelen antik bir kıyı şeridinden toplanarak Bakır Çağı zanaatkarları tarafından özenle işlendi.

4 bin 150 ila 5 bin 300 yıl önce bir sahil köyünde yaşayan zanaatkarlar, dişi muhtemelen kişisel süs eşyaları veya sembolik anlam taşıyan eserler yaparken kullanmıştı.

Çalışmanın belirttiğine göre fosil işlendikten sonra, üzerindeki aşınma ve yıpranma izleri ve yüzeyini kaplayan sert kabuktan anlaşıldığı üzere kasten gömüldü.

Bulgular, yaklaşık 40 bin yıl önce başlayan Eski Taş Çağı'ndan beri fildişinin süs eşyaları, müzik aletleri ve heykellerin yapımında kullanımı hakkındaki anlayışımızı derinleştiriyor.

Fildişi çarpıcı görünümü, dayanıklılığı ve sağlamlığıyla antik toplumların ticaret ve sosyokültürel faaliyetlerinin ayrılmaz bir parçası haline gelmişti.

Ancak tarih öncesi çağlarda fildişinin kullanımı hakkında bildiklerimizin çoğu, fil, suaygırı, geyik ve ayılar gibi kara hayvanlarından elde edilen fildişinin incelenmesiyle elde edildi.

Daha önceki araştırmalar, İspanya'nın güneyindeki Eski Taş Çağı ve Bakır Çağı toplumlarında fillerden gelen fildişinin kullanıldığını vurgulasa da deniz memelilerinden elde edilen bu malzemenin önemi hakkında pek bir şey bilinmiyor.

Valencina'da bulunan 17 santimetre uzunluğuna, 7 santimetre genişliğine ve 0,5 kilogram ağırlığa sahip balina dişi, geçmişe eşsiz bir bakış sunuyor.

Fosilin analizi, yetişkin bir ispermeçet balinasından geldiğini ortaya çıkarırken, solucanlar ve sülükayaklılardan kaynaklanan aşınma belirtilerinin yanı sıra köpekbalığı ısırığı şüphesi doğuran izler bulundu. Bu izler, fosilin deniz tabanında bir süre kaldığını gösteriyor.

Araştırmacılar ayrıca dişte doğal yollarla oluşamayacak delikler ve belirgin kesik izleri gibi insan faaliyetine dair belirtiler tespit etti.

Araştırmacılar bu gözlemlere dayanarak balinanın muhtemelen doğal nedenlerle öldüğü, ardından cesedinin deniz tabanına battığı ve dişlerinden birinin kıyıya vurmasıyla antik İberler tarafından bulunup kullanıldığı sonucuna vardı.

Makalede şu ifadelere yer veriliyor:

Henüz bir ispermeçet balinası dişinden geldiği tespit edilen fildişi eser bulunmamasına rağmen son zamanlarda Avrupa'daki arkeolojik bağlamlarda deniz kaynaklı fildişi bulgularının ortaya çıkması, tarih öncesi toplumların deniz kaynaklarını kullanımına yönelik araştırmalara yeni bir odak noktası kazandırıyor.

 Independent Türkçe, independent.co.uk/news