عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
EKONOMİ

Petrol çağının adamı  Ahmed Zeki Yamani' nin ölümü, Onu esir alanlardan Enis en- Nakkaş ile aynı günde öldü

Ahmed Zeki Yamani (Reuters)
Ahmed Zeki Yamani (Reuters)
    Dammam / Mirza el-Huvalidi
TT
TT

Petrol çağının adamı  Ahmed Zeki Yamani' nin ölümü, Onu esir alanlardan Enis en- Nakkaş ile aynı günde öldü

Ahmed Zeki Yamani (Reuters)
Ahmed Zeki Yamani (Reuters)

Eski Suudi Arabistan Petrol Bakanı Şeyh Ahmed Zeki Yamani'nin İngiltere'nin başkenti Londra'da bir hastanede dün sabah vakti hayatını kaybetmesiyle, küresel petrol piyasalarında bir zamanların en önemli ismi için de perde kapandı.
Suudi Arabistan'daki petrol bakanları arasında en uzun süre görev yapan eski petrol bakan 91 yaşında hayatını kaybetti. Yamani, rezerv açısından dünyada ikinci sırada yer alan ve  ikinci en büyük uluslararası petrol üreticisi olan Suudi Arabistan’da uzun süre bakanlık yaptı.
Ahmed Zeki Yamani' nin 1962-1986 yılları arasında Petrol Bakanı olarak görev yaptığı dönemde, Suudi Arabistan bugün olduğu gibi petrol piyasasındaki en büyük oyuncuydu ve petrol politikaları, dünya enerji piyasalarının istikrarı için bugün olduğu gibi kilometre taşını niteliğindeydi.
Yamani, petrol bakanı olarak görev yaptığı 24 yıl boyunca, enerji sektöründe özellikle de Ekim 1973 savaşının ardından Suudi Arabistan'ın enerji piyasasının odağı haline geldiği dönemde yabancı medya için adeta bir yıldızdı. Birinci ve ikinci petrol krizine neden olan İran devriminin akabinde her iki olayda da Suudi Arabistan’ın küresel ekonomide etkili bir oyuncu olarak yer almasıyla ve petrol
30 Haziran 1930'da Mekke'de doğan Yamani, Kahire Üniversitesi'nde hukuk okudu ve Harvard Üniversitesi'nde yüksek lisans yaptı. Petrol Bakanı olarak göreve başlamadan önce, 1960 yılında Bakanlar Konseyi'nde hukuk danışmanı, Devlet Bakanı, Bakanlar Kurulu üyesi olarak görev yaptı. Küresel Enerji Araştırmaları Merkezi'nin kurucusu ve başkanıydı. 1960'tan 1961'e kadar ise Suudi Arabistan'daki ilk Petrol Bakanı olarak görev yaptı.
Ahmed Zeki Yamani 1975 yılında, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü'nün (OPEC ), Avusturya'nın başkenti Viyana'daki toplantısında Çakal Carlos ismiyle tanınan Venezuelalı Ramirez Sanchez grubu tarafından beraberindeki beş kişi ile birlikte meşhur kaçırma olayını yaşadı. Ancak ne gariptir ki kendisinin ve ülkesinin 1973 Ekim savaşında takip etmiş olduğu petrol politikalarıyla batı tarafından Filistin davasının yardımcıları olarak değerlendirilmesine rağmen Carlos, özellikle Suudi petrol bakanını infaz etmekle tehdit ederek, tüm bakanlar içinde onu kaçırmayı hedeflemişti.
Korsanların rehinelerle birlikte uçakla Avusturya'dan ayrılmalarına izin verilmeden önce patlayıcılarla dolu bir odada iki gün tutulduktan sonra, Cezayir'e inene dek önce Cezayir sonra da Libya istikametinde dehşet dolu 43 saat geçirdiler. Cezayir'de bir anlaşmaya varıldı ve Carlos, 1994 tarihinden bu yana tutuklu bulunduğu Fransız hapishanelerinde mahkûmiyet aldığı tarihe kadar ortadan kayboldu.
Aralarındn Zeki Yamani’nin de bulunduğu OPEC üyelerinin rehin alınması eylemine katılanlar arasında Filistin Kurtuluş Hareketi’nin saflarında yer alan Lübnanlı Enis en-Nakkaş da vardı. Ne gariptir ki kader, Nakkaş’ın da 22 Şubat 2021’de Ahmed Zeki Yamani’nin ölümünden saatler önce hayatını kaybetmesini takdir etti.

Daha fazlasını oku

 
 
KÖRFEZ

Suudi tahvilleri... Gelişmekte olan piyasaların kalbinde güvenli bir liman

Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad (SPA)
Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad (SPA)
TT
TT

Suudi tahvilleri... Gelişmekte olan piyasaların kalbinde güvenli bir liman

Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad (SPA)
Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad (SPA)

Gelişmekte olan ekonomilerdeki borç piyasalarına yönelik temkinli küresel görünümün ortasında Suudi Arabistan, finansal istikrar ve iddialı ekonomik büyüme planlarının bir araya gelmesiyle cazip bir yatırım merkezi olarak ortaya çıkıyor.

Dünyanın en büyük varlık yöneticilerinden biri olan ve 4,6 trilyon dolardan fazla varlığı yöneten State Street Global Advisors'ın Avrupa, Ortadoğu ve Afrika Yatırım Stratejisi ve Araştırma Başkanı Karine Kheirallah'a göre bu görüşler doğru.

Kheirallah Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, Suudi Arabistan’ın sağlam finansal temellere ve iddialı bir büyüme stratejisine dayanan ‘cazip bir makroekonomik anlatı’ sunduğunu söyledi. Kheirallah, “Dünyadaki pek çok ekonomi yüksek borç yükü ve artan hizmet maliyetleriyle karşı karşıyayken, Suudi Arabistan geçtiğimiz aralık ayı itibariyle yüzde 29,9 gibi nispeten düşük bir borç/gayri safi yurt içi hasıla (GSYİH) oranına sahip” dedi.

Bu mali disiplin, Suudi Arabistan'ın yükselen piyasa devlet tahvili piyasasında istikrarlı ve güvenilir bir ihraççı olarak konumunu güçlendiriyor. Kheirallah, Suudi ekonomisinin önümüzdeki yıllarda yapısal reformlar ve özellikle petrol dışı sektörlerdeki stratejik yatırımlar sayesinde sürdürülebilir bir büyüme yakalamasını bekliyor. Bu büyümenin hızı diğer bazı gelişmekte olan piyasalarla karşılaştırıldığında en hızlısı olmasa da, gelişmiş ekonomileri geride bırakacağı ve Suudi tahvillerini istikrar ve uzun vadeli değer arayan yatırımcılar için tercih edilen bir seçenek haline getireceği açık.

Suudi ekonomisi bu yılın ilk çeyreğinde petrol dışı faaliyetlerdeki yüzde 4,9'luk büyümenin etkisiyle yıllık bazda yüzde 3,4 oranında büyüdü. Bu büyüme yıllık reel GSYİH büyümesine 2,8 puanlık bir katkı sağladı.

Vizyon 2030 bono piyasasını canlandırıyor

Kheirallah, Vizyon 2030'un Suudi Arabistan’ın sabit gelir piyasasını çeşitlendirerek, derinliğini artırarak ve küresel finansal standartlarla uyumlu hale getirerek güçlendirmede önemli bir rol oynadığını söyledi.

Güçlü kredi kalitesi ve gelişmiş küresel derecelendirmeler

Suudi ihraçlarının kredi kalitesine ilişkin olarak Kheirallah, Suudi Arabistan’ın güçlü mali tabanı ve Vizyon 2030'un başarılı bir şekilde uygulanması sayesinde gelişmekte olan piyasalar arasında en istikrarlı ve cazip ülke ihraççılarından biri haline geldiğini vurguladı.

Bu gelişme, Moody's'in Kasım 2024'te Suudi Arabistan'ın notunu A1'e yükseltmesi ve Standard & Poor's'un mart ayında notunu A+'ya yükselterek Krallığı en yüksek yatırım yapılabilir notlar arasına yerleştirmesiyle küresel kredi derecelendirme kuruluşlarının notlarına açıkça yansıdı.

Küresel endekslere dahil olma

Kheirallah, Suudi tahvillerinin başlıca küresel endekslere dahil edilmesinin küresel kurumsal yatırımcılardan gelen talebi önemli ölçüde artırmasını bekliyor. Suudi bonoları JP Morgan gibi endekslere dahil edildiğinde, bu endeksleri takip eden fonlar portföylerinin bir kısmını Suudi Arabistan'a ayırmak zorunda kalıyor ve ‘bu sadece düzenli yatırım akışını sağlamakla kalmıyor, aynı zamanda yatırımcı tabanını emeklilik fonları ve devlet varlık fonları gibi büyük küresel kurumları da kapsayacak şekilde genişletiyor.’

fgthyj

Kheirallah, endekslere dahil edilmenin ‘piyasanın olgunluğunun ve şeffaflığının bir kanıtı’ olduğunu ve Suudi Arabistan'ın Vizyon 2030'un bir parçası olarak finansal piyasalarını geliştirme taahhüdünü yansıttığını belirterek, “Bu da nihayetinde gelecekte likiditenin artmasına ve borçlanma maliyetlerinin düşmesine yol açacaktır” dedi.

İhtiyaç ve sürdürülebilirlik arasında

Kheirallah, borcun GSYİH'ye oranındaki (%29,9) artışla ilgili olarak, bu artışın ekonomiyi çeşitlendirmek ve petrole bağımlılığı azaltmak için projeleri finanse etmeye yönelik stratejik planın bir parçası olduğunu açıkladı.

“Düşük faiz oranları sayesinde borç servis maliyetleri kontrol altında olsa da, faiz oranlarının önemli ölçüde yükselmesi veya yeterli ekonomik büyüme olmadan borç birikiminin devam etmesi durumunda riskler ortaya çıkacaktır” diyen Kheirallah, mali sürdürülebilirliği korumak ve borçlanmaya bağımlılığı en aza indirmek için çeşitlendirme çabalarının devam etmesinin ve petrol dışı gelirlerin artırılmasının önemini vurguladı.

Kheirallah sözlerini Suudi Arabistan'ın yüksek kredi notlarının yatırımcıların Krallığın ekonomik gidişatına olan güvenini yansıttığını, ancak bu notların korunmasının mali disiplinin sürdürülmesini ve hedeflenen yapısal reformların başarısını gerektirdiğini vurgulayarak tamamladı.