25 yıl sonra bir ilk: Amerikan savaş gemisi Port Sudan’a demirledi

ABD’nin Hartum Büyükelçiliği, Amerikan savaş gemisinin Port Sudan’a gelişini, Sudan ordusuyla ‘yenilenmiş ortaklığın’ güçlendirilmesi olarak niteledi

ABD Donanması’ndan bir savaş gemisi, 25 yıllık aranın ardından ilk kez Kızıldeniz kıyısındaki Port Sudan Limanı’na demirledi. Böylece iki ülke arasında onlarca yıldır askeri alanda yaşanan mesafeli duruş sona ermiş oldu.
ABD’nin Hartum Büyükelçiliği’nden yapılan açıklamada, Amerikan savaş gemisinin Port Sudan’a gelişi, iki ülkenin, orduları arasında kurmaya çalıştıkları stratejik bir ortaklığın tamamlanmasının bir sonucu olduğu belirtilirken Sudan tarafından geminin gelişiyle ilgili henüz resmi bir açıklama yapılmadı. Dün ABD Hartum Büyükelçiliği’nin resmi Facebook sayfasından yapılan açıklamada, Port Sudan’a demirleyen ABD Donanması'na ait geminin, 'USNS Carson City' isimli yüksek hızlı transfer gemisi olduğu belirtildi. Böylece ABD ve Sudan orduları arasındaki yaklaşık 30 yıldır süren mesafeli duruşun ardından ilk kez bir Amerikan askeri gemisi Port Sudan'a demir atmış oldu.
Sudan Savunma veya Dışişleri Bakanlığı, geminin ziyareti hakkında yorum yapmazken ve gemiyle ilgili haberler basında yer alıncaya kadar geminin görevine dair ayrıntılarla ilgili bilgi verilmedi. Sudanlı yetkililer genellikle bu tür haberler hakkında yorum yapmaktan kaçınırken uluslararası basında çıkan haberleri veya sızan bilgileri kabul etmek zorunda kalıyorlar.
Büyükelçilik, savaş gemisinin Port Sudan’a yaptığı ziyaretin amacının, ABD ordusunun Sudan ordusuyla arasındaki ‘yenilenmiş ortaklığı’ güçlendirmesi ve deniz güvenliğini artırmaya hazır olduklarının teyidi olduğu belirtildi. Büyükelçilik açıklamasında ayrıca ABD Donanması Avrupa ve Afrika Acil Durum Askeri Komutanı ve Görev Gücü 63 Komutanı Kaptan Frank Okata’nın “Deniz güvenliğini artırmak için Sudanlı ortaklarımızla çalışmaktan onur duyuyoruz” şeklindeki sözleri yer aldı.
USNS Carson City gemisinin Port Sudan’a gelişini, ABD Afrika Komutanlığı (AFRICOM) Komutan Yardımcısı Andrew Young ve AFRICOM İstihbarat Direktörü Tuğamiral Heidi Berg’in geçtiğimiz Ocak ayında Sudan'a yaptığı ziyaretin bir sonucu olduğu belirtilen açıklamada, ayrıca Sudan ile ABD arasındaki ortak eylem ve askeri iş birliğinin kapsamının genişletilmesinin hedeflendiği belirtildi.
AFRICOM Komutan Yardımcısı Young, yüksek rütbeli askerlerden oluşan bir heyetle 25 Ocak’ta Sudan’a birkaç gün süren bir ziyaret gerçekleştirmişti. Sudan resmi haber ajansı SUNA o dönem yayınladığı bir haberde, Sudan ordusunun ABD’li askeri yetkililerin onuruna bir resepsiyon verdiğini ve heyetin, Sudan Kara Kuvvetleri Komutanı Korgeneral İsam Muhammed Hasan ve Sudan Savunma Bakanlığı Uluslararası İlişkiler Dairesi Başkanı Tümgeneral Abdusselam Abdulhamid tarafından Hartum Askeri Hava Üssü’nde ağırlandığını aktardı.
Young, ziyaret sırasında Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan ve Başbakan Abdullah Hamduk'un da aralarında bulunduğu bir dizi askeri ve siyasi liderle görüşmelerde bulundu.
ABD’li askeri yetkili, Sudanlı yetkililere, ülkesinin Hartum ile güçlü ilişkiler kurma, Sudan’ın tanık olduğu tarihi değişimi destekleme ve iki ülke arasındaki ilişkileri özellikle askeri iş birliği alanında ‘stratejik’ bir düzeye getirme taahhütlerini bildirdi.
Young ayrıca ABD’nin Sudan’daki geçiş sürecini desteklemek, ilişkileri güçlendirmek, gelecekteki olası fırsatları keşfetmek, diyaloga ve karşılıklı güvene dayalı bir ilişki kurmak ve özellikle Sudan'ın Terörü Destekleyen Ülkeler Listesi’nden çıkarılmasının ardından uluslararası camiaya dönmesinin ardından uluslararası güvenlik ortamını ve istikrarı sürdürmek için ortak eylemde bulunmak için iş birliği yapma konusundaki kararlılığının altını çizdi.
Şarku’l Avsat, 4 Şubat’ta, AFRICOM Sözcüsü Albay Chris Karns’ın “ABD, Sudan’ı Terörü Destekleyen Ülkeler Listesi’nden çıkardıktan sonra aralarındaki ortaklığı yenilemeye çalışıyor” şeklindeki sözlerini aktarmıştı.
Amerikalıların Sudanlılarla güvenlik iş birliğini güçlendirmek istediğini söyleyen Albay Karns, ayrıca ABD’nin Sudan’a ordusunu daha profesyonel hale getirme çabalarında yardımcı olmak ve Sudan ordusunun, sivil hükümet ve Sudan halkı önünde şeffaflığını ve sorumluluğunu garantilemek istediğini vurguladı.
ABD’nin Afrika kıtasının DEAŞ için ‘güvenli bir sığınak olmasına’ izin vermeyeceğinin altını çizen Albay Karns, ayrıca Washington’ın, Rus güvenlik şirketi Wagner'e bağlı paralı askerlerin Afrika'daki faaliyetlerinden duyduğu endişeyi dile getirdi.
Afrika’daki faaliyetlerine Ekim 2008’de başlayan ve ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) yönetimindeki muharebe güçlerinden oluşan AFRICOM, geçtiğimiz yıl ABD Kara Kuvvetleri Komutanlığı tarafından Avrupa Kuvvetleri (EUCOM) ile tek komutanlık altında birleştirildi. AFRICOM, CENTCOM’un askeri operasyonlarını ve Mısır hariç 53 Afrika ülkesiyle askeri ilişkilerini denetliyor.
USNS Carson City gemisinin Port Sudan ziyareti, Sudan'ın Terörü Destekleyen ülkeler Listesi’nden çıkarılmasından ve Washington'ın ‘İsrail’ bölgesindeki stratejik müttefiki ile ilişkisinin normalleşmesinden aylar sonra gerçekleşti.
Sudan’ın Kızıldeniz kıyılarının, özellikle Rusya’nın Rus savaş gemileri için lojistik askeri üs kurma isteğini bir kez daha yinelemesinin ardından uluslararası güçler arasında askeri ve güvenlik açıdan öneminin artması bekleniyor.