Irak’ta füzelerin fırlatılmasıyla çember daralmaya başladı

Bağdat’taki ABD Büyükelçiliği (Arşiv- Reuters)
Bağdat’taki ABD Büyükelçiliği (Arşiv- Reuters)
TT

Irak’ta füzelerin fırlatılmasıyla çember daralmaya başladı

Bağdat’taki ABD Büyükelçiliği (Arşiv- Reuters)
Bağdat’taki ABD Büyükelçiliği (Arşiv- Reuters)

Bağdat’taki Yeşil Bölge’de bulunan ABD Büyükelçiliği’ne katyuşa füzelerinin fırlatılmasıyla çember daralmaya başladı. Irak hükümeti, füze saldırılarını ‘terörizm’ olarak nitelendirerek, Irak’ta ‘direnişin’ varlığını ilk kez reddetti. ABD ise Savunma Bakanı Lloyd Austin’in sözleriyle, ‘ne yaptığını bildiğini’ açıklarken, 26 Şubat’ta hedef aldıkları Irak- Suriye sınır karakolunun ‘doğru hedef’ olduğunu vurguladı.
20 Şubat’ta uluslararası bölgeye dört füze düştü. Bu bağlamda Yeşil Bölge’ye kimin füze fırlattığını hiçbir zaman açıklamayan Bağdat, yapılan soruşturmaların sonuçlarını henüz açıklanmadı. Bağdat’ın, tutuklulardan edindiği bilgilerle sahip olduğu koz, kendilerini ‘direniş’ olarak sınıflandıran silahlı gruplarla ABD arasında ‘her zaman kırılgan olan bir ateşkes’ sağlanmasına olanak tanımıştı. Ancak yeni ABD yönetiminin Beyaz Saray’daki iktidarın dizginlerini ele geçirmesi sonrasında durum aynı şekilde devam etmedi. Bu grupların dayandığı tahminler, Biden’ın bir politikacı, diplomat, aklı başında ve sakin bir kişiliğe sahip olduğu ve selefi Donald Trump’ın aksine aceleci olmadığı yönündeydi. Bu nedenle de Yeşil Bölge’deki ABD Büyükelçiliği’nden uzaktaki bir bölgeyi, yani Erbil üssünü hedef alarak, kuzeye yönelip Biden’ın gücünü test etmek mümkündü. Ancak ölüm ve yaralanmalara neden olan Erbil’e yönelik saldırı, ABD yönetiminden doğrudan bir yanıt olmasa da ters bir etkiye yol açtı.
Beş gün sonra aynı gruplar şanslarını bir kez daha denerken, bu kez Biden’ın diplomatik evini, yani Bağdat’ın merkezindeki ABD Büyükelçiliğini hedef aldı. Bağdat, Irak’ta yaşananları ‘direniş olarak nitelendirme’ konusunda ilk kez sessizliğini bozarken, Biden yönetimi de 26 Şubat’ta Suriye- Irak sınırını hedef alan bir saldırı düzenledi.
Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin, bir televizyon kanalına yaptığı açıklamada, “Irak, direnişin burada mevcut olmadığı demokratik bir ülkedir. Roket fırlatanlar teröristtir, Irak hükümetine ve halkına karşı çalışır” ifadelerini kullandı. Hüseyin, neler olup bitiğini anlatırken daha da ileri gitti ve “Irak hükümeti, ABD’lileri yardım etmeye çağırıyor” dedi.
Hüseyin’in ifadelerinden birkaç gün önce ise NATO, misyonlarını genişleterek Irak’taki kuvvetlerinin sayısını yaklaşık 4 bine çıkarma kararı aldı. Karar, ABD Başkanı Joe Biden tarafından da desteklendi. Aynı şekilde Bakanın açıklamasından iki gün önce, ABD Başkanı Joe Biden ve Irak Başbakanı Mustafa el-Kazimi bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Görüşme sırasında yönetiminin Irak’a destek verdiğini belirten Biden, Kazimi liderliğine de övgüde bulunarak, yönetiminin ‘iki ülke arasındaki ilişkileri düzenleyen stratejik bir diyaloğa’ hazır olduğunu vurguladı.
2003 yılından sonra Irak’ta sahada faaliyet gösteren ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, Irak meselelerinde bir uzman olarak görülüyor. Washington’un Irak’taki dostları, Antony Blinken’in Dışişleri Bakanı olarak atanmasının, Biden’ın nükleer mesele üzerinden İran ile diyalog kurma arzusunun bir parçası olduğuna inanıyordu. Öyle ki Blinken, Trump yönetiminden farklı olarak, Tahran’ın Irak’taki ve bölgedeki kollarının diplomasi için uzak bir yaklaşım olarak okuduğu şeydi. Bu çerçevede Austin’in görevlendirilmesi de Irak’taki ABD yanlısı çevreler tarafından olumlu karşılandı.
Öyle görünüyor ki Austin, 26 Şubat’ta Irak- Suriye sınırında düzenlenen saldırının mimarı. Saldırının ise, Washington ile İran yanlısı gruplar arasında gelecekte yapılacak anlaşmaların kurallarını değiştirmesi bekleniyor. Yeni ABD yönetimi, yalnızca hızlı ve güçlü bir tepki verme konusunda sessizliğini bozmadı, Austin’e göre “operasyon, Başkan Biden’a verdiği tavsiye üzerine gerçekleştirildi ve saldırıya onay veren kendisiydi.” Ayrıca saldırı, ‘doğru hedefe’ yönelik gerçekleştirildi. ABD Savunma Bakanı’nın en tehlikeli sözleri ise, “Son saldırılar, doğu Suriye’de İran tarafından desteklenen silahlı gruplara karşı Irak tarafının sağladığı istihbarat bilgilerine dayanılarak gerçekleştirildi” oldu.
Irak Siyasi Düşünce Merkezi Başkanı Dr. İhsan eş-Şammari, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Washington’un Suriye’deki Iraklı silahlı gruplara karşı gerçekleştirdiği bu saldırı, Biden’ın ‘ABD üstünlüğünün ayakta kalması gerektiğine’ dikkat çektiği açıklamalarıyla aynı zaman denk geliyor. Sonuç olarak, son günlerde Erbil’e ve birkaç gün sonra da Bağdat’taki büyükelçiliğe yönelik saldırılar, ‘ABD’lilerin bu üstünlüğe olan inancını güçlendirecek bir eyleme ihtiyacı varmış’ gibi görünen Biden’ı utandırdı” ifadelerini kullandı. Şammari, “Biden, Çin ve Rusya gibi ABD’li hasımlarına da ‘Washington’un dünyanın herhangi bir bölgesinde ABD çıkarlarını koruyacak herhangi bir önlem almaktan geri adım atmayacağını’ söylemek istedi. Biden, sorunları çözmek için diplomatik yöne odaklanmış olmasına rağmen, çeşitli meselelere yaklaşırken kendisi için yeni bir imaj oluşturmak istiyor” ifadelerini kullandı. ABD saldırısının şaşırtıcı olmadığını ve beklendiği söyleyen Dr. İhsan eş-Şammari, “Bununla birlikte İran ve ona sadık gruplar, belki de tek başlarına, böyle bir yanıt beklemiyorlardı ya da saldırının sınırları olduğunu düşünüyorlardı. Çünkü onlar, ‘Biden’ın, ülkesinin çıkarları tehdit altında olsa bile, diplomatik seçeneği tercih edeceğine’ dair yanlış sinyallere güveniyorlardı” değerlendirmesinde bulundu.
 



Ankara ve Bağdat, PKK ve Kalkınma Yolu Projesi’nde iş birliği konularında yeni adımlar atıyor

Antalya Diplomasi Forumu oturum aralarında Türkiye ve Irak Dışişleri Bakanları (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)
Antalya Diplomasi Forumu oturum aralarında Türkiye ve Irak Dışişleri Bakanları (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)
TT

Ankara ve Bağdat, PKK ve Kalkınma Yolu Projesi’nde iş birliği konularında yeni adımlar atıyor

Antalya Diplomasi Forumu oturum aralarında Türkiye ve Irak Dışişleri Bakanları (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)
Antalya Diplomasi Forumu oturum aralarında Türkiye ve Irak Dışişleri Bakanları (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)

Türkiye ve Irak, önümüzdeki Nisan ayında başkent Bağdat'ta sınır güvenliği, PKK’nın faaliyetleriyle mücadelede iş birliği, su ve enerji sorunları ve Irak'ın Kalkınma Yolu Projesi’nde iş birliği konularında yeni bir müzakere turu gerçekleştirecek.

İki dışişleri bakanının başkanlığında, iki komşu ülkenin savunma bakanları ile istihbarat ve güvenlik teşkilatları başkanlarının katılımıyla 19 Aralık'ta Ankara'da Türkiye Dışişleri Bakanlığı'nda gerçekleştirilen önceki turun devamı olan bu görüşmeler, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 31 Mart'ta yapılacak yerel seçimler sonrasında Bağdat ve Erbil'e yapmayı planladığı ziyaret öncesinde gerçekleşebilir.

PKK dosyası

Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin, Antalya’da düzenlenen Üçüncü Antalya Diplomasi Forumu'na katılımının oturum aralarında yaptığı açıklamada, “Terör örgütü PKK sadece Türkiye'nin değil, Irak’ın da sorunudur” dedi.

Hüseyin, Irak anayasasında hiçbir grup veya örgütün Irak topraklarından başka ülkelere saldırmasına izin verilmediğinin belirtildiğini vurguladı.

Hüseyin ayrıca iki tarafın, önümüzdeki ay Bağdat'ta yapılacak bir sonraki toplantıda sunulacak iki belge hazırlamaya karar verdiğini ve Irak tarafının sınır güvenliği ve ikili ilişkilerle ilgili bir belge hazırladığını söyledi. Söz konusu görüşmelerde belgeler tartışılacak ve bu temelde ortak bir eylem planı geliştirilecek.

Ankara-Bağdat-Erbil hattında son aylarda yoğun bir hareketlilik yaşandı. Özellikle terör örgütü PKK'nın faaliyetleriyle mücadele edilmesi, ona verilen desteğin kesilmesi ve Irak'ın Türkiye ve Suriye ile olan sınırlarında kontrol tedbirleri uygulanmasına odaklanıldı.

Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Genelkurmay Başkanı Metin Gürak'la birlikte 8 Şubat'ta Bağdat ve Erbil'i ziyaret ederek Irak Cumhurbaşkanı Abdullatif Raşid, Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani ve Savunma Bakanı Sabit el-Abbasi ile görüştü. İkili ayrıca Erbil'de Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Neçirvan Barzani ile de bir araya geldi.

Bunun öncesinde Millî İstihbarat Teşkilâtı (MİT) Müsteşarı İbrahim Kalın, Bağdat ve Erbil'e iki ziyaret gerçekleştirdi.

Söz konusu ziyaretler, Bağdat ve Erbil'e, PKK'nın tehditlerinin ortadan kaldırılmasında ısrar edildiği ve Ankara'nın bu tehditleri ortadan kaldırmak için çeşitli şekillerde destek vermeye hazır olduğu yönünde açık bir mesaj vermeyi amaçlıyordu.

Ankara son dönemde Bağdat ve Erbil'le iş birliğinden ve PKK’nın Irak için de tehdit oluşturduğu gerçeğini anlamalarından duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Ancak Süleymaniye şehri, Kürdistan Yurtseverler Birliği Partisi'nin (KYB) PKK'yı desteklediğini ifade etmesi nedeniyle Türkiye için bir gerilim noktası olmaya devam ediyor.

sdbvdfbfd
19 Aralık'ta Ankara'da düzenlenen Türkiye-Irak Güvenlik Zirvesi’nden (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)

Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, perşembe günü Antalya Diplomasi Forumu arifesinde Iraklı mevkidaşı Fuad Hüseyin ile Antalya'da bir araya geldi. Görüşmede Erdoğan'ın yaklaşan Irak ziyaretinin hazırlıkları ele alındı. Türkiye Dışişleri Bakanlığı kaynaklarından edinilen bilgiye göre önümüzdeki ay yapılması planlanan Türkiye-Irak Güvenlik Zirvesi’nin gündemi de bu yönde olacak.

Erdoğan'ın Irak ziyareti

Geçtiğimiz hafta Erdoğan, Türkiye'de Mart ayı sonunda yapılacak yerel seçimlerin ardından Irak'ı ziyaret etmeyi planladığını açıklamıştı.

Irak hükümeti de daha önce 25 Temmuz 2023'te Erdoğan'ın Iraklı yetkililerle görüşmek üzere Bağdat'a geleceğini duyurmuş, ancak bu ziyaret birkaç kez ertelenmişti.

Iraklı kaynaklar, su ve enerji dosyaları ile terör örgütü PKK konusundaki anlaşmazlıklara atıfta bulunarak, Erdoğan'ın Bağdat ziyaretinin ‘üzerinde anlaşmaya varılamayan çetrefilli konulara tabi olduğunu’ söyledi.

Kalkınma Yolu Projesi

Ankara ve Bağdat, Kalkınma Yolu Projesi’nde iş birliğine önem veriyor. Hüseyin, Basra'daki el-Fav Limanı’ndan başlayıp Türkiye sınırında sona eren, bin 200 kilometre uzunluğunda, kara yolu, demiryolu, enerji ve iletişim hatlarını kapsayan projenin önemine vurgu yaptı.

Projenin ciddi bir finansman gerektirdiğini, bunun da çeşitli ülkelerin projeye yatırım yapabileceği anlamına geldiğini belirten Hüseyin, Kalkınma Yolu Projesi’nin çok büyük bir proje olduğunu söyledi. Hüseyin, söz konusu projenin Körfez ülkelerinin Irak üzerinden Türkiye ve Avrupa ile bağlantı kurması anlamına geldiğini söyledi.

Yatırım planlayan bazı Körfez ülkeleri olduğunu, Türkiye'nin de yatırım yapmak istediğini sözlerine ekleyen Hüseyin, “Projeyle ilgili Ankara'yla verimli görüşmeler yapıyoruz” dedi.

Türkiye ve Irak, Kalkınma Yolu Projesi’ne ilişkin çalışmaları takip etmek üzere karşılıklı ofis açmayı planlıyor.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, dün (cumartesi) yaptığı açıklamada, projeyle ilgili Türk ve Iraklı yetkililerin yakın ve yoğun bir şekilde çalıştığını söyledi.

Uraloğlu, bu kapsamda geçtiğimiz günlerde Irak Ulaştırma Bakanı Rezzak Muheybes es-Sadavi ve beraberindeki heyetle bir araya geldiğini belirtti. Uraloğlu, projenin iki ülke ilişkilerinde önemli bir yere sahip olduğunu ve Türkiye ile Irak arasında projenin teknik boyutuna ilişkin çalışmaların devam ettiğini vurguladı.

dsvde
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Antalya Diplomasi Forumu'nun oturum aralarında Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Neçirvan Barzani ile bir araya geldi. (Türkiye Cumhurbaşkanlığı)

Erdoğan, cuma günü Üçüncü Antalya Diplomasi Forumu oturum aralarında Neçirvan Barzani ile yaptığı görüşmede, Kalkınma Yolu Projesi’nin başta Irak ve Türkiye olmak üzere bölge ülkeleri için önemli olduğunu vurguladı. Türkiye’nin projeye tam desteğinin devam edeceğini belirtti.

Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre Erdoğan, bölgede barış ve istikrar için terör örgütü PKK ve onun Suriye'deki kollarına karşı ortak mücadele anlayışı doğrultusunda çalışmanın önemini vurguladı.