Irak’taki 14 Hristiyan mezhebi

Papa Francis, Irak’a dört günlük tarihi bir ziyaret gerçekleştirecek (Getty)
Papa Francis, Irak’a dört günlük tarihi bir ziyaret gerçekleştirecek (Getty)
TT

Irak’taki 14 Hristiyan mezhebi

Papa Francis, Irak’a dört günlük tarihi bir ziyaret gerçekleştirecek (Getty)
Papa Francis, Irak’a dört günlük tarihi bir ziyaret gerçekleştirecek (Getty)

Katolik dünyasının ruhani lideri Papa Francis’in, 5 Mart’tan itibaren Irak’a dört gün sürmesi planlanan tarihi bir ziyaret gerçekleştirmesi bekleniyor. Papa Francis’in çeşitli din mensuplarının bir arada yaşaması hakkında konuşması ve yüzyıllardır devam eden çatışmalar nedeniyle kitlesel halde Irak ve Ortadoğu’dan kaçan Hristiyanları desteklemeye çalışması planlanıyor.
Irak nüfusunun ezici çoğunluğunu Müslümanlar oluşturuyor. Bununla birlikte üyeleri 200 bin ila 300 bin arasında değişen birkaç eski Hristiyan mezhebi bulunuyor. 2003'te Başkan Saddam Hüseyin'i deviren ABD önderliğindeki işgalden önce bu sayının 1 buçuk milyon olduğu tahmin ediliyor.
Irak'ta, çoğunluğu Bağdat'ta olmak üzere Ninova ve özerk Kürdistan Bölgesi'nde yaşayan ve resmi olarak tanınan 14 Hıristiyan topluluk var. Irak'taki en önde gelen Hıristiyan mezhepleri aşağıdaki gibidir:

Keldaniler
Keldaniler, Irak’taki en büyük Hıristiyan mezhebini oluşturuyor. Toplam Hristiyanların yüzde 80’inin oluşturuyor. Keldani kilisesi doğu mezhebi olan Katolik mezhebine mensup bulunuyor. Ancak ritüelleri ve sloganlarını korumaya devam ediyor. Milattan sonra 1’inci yüzyılda Mezopotamya’da kurulan bu mezhep varlığını günümüze kadar devam ettirmeyi başardı.
Bağdat’ta yer alan kiliseye Kardinal Louis Raphael Sako başkanlık ediyor. Keldanilerin çoğu Irak, İran ve Lübnan'da yaşıyor. Mesih zamanında kullanılan bir Sami dili olan Aramice'den türetilmiş bir lehçeyle konuşuyorlar. Irak genelinde 110 Keldani kilisesi bulunuyor.

Süryaniler
Süryaniler, çoğunluk olan Katolikler ve Ortodokslarla birlikte Iraklı Hristiyanların yaklaşık yüzde 10'unu oluşturuyor. Süryaniler çoğunlukla; Karakuş, Başika, Bartella’da yaşıyor. 
Ana Süryani Katolik Kilisesi Lübnan'da, Ortodoks Kilisesi Suriye'de yer alıyor. Irak'ta Katolik ve Ortodoks arasında değişen 82 Süryani kilisesi bulunuyor.

Asuriler
Asuriler, Asuri Katolikler de dahil olmak üzere Irak’taki Hristiyanların yaklaşık yüzde beşini oluşturuyor. Çoğunun kökleri İran ve Türkiye’ye uzanıyor. Birçoğu Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlı topraklarından kaçıp Irak’a sığındı. Asuriler, 1915’te Ermeni katliamı sırasında insanların öldürülmesini bir soykırım olarak nitelendiriyorlar. Irak’ta 17’si Bağdat’a olmak üzere 21 Süryani kilisesi bulunuyor.

Ermeniler
Ermeniler, Irak’taki Hristiyanların yaklaşık yüzde üçünü oluşturuyor. Osmanlı topraklarında yaşayan Ermenilerin, büyük çoğunluğu 1915 olaylarından 1923'e kadar ki süreçte  Irak'a kaçtı.
Ermenice konuşan Ermenilerin, Irak’ta Ortodoks ve Katolik olmak üzere 19 kilisesi bulunuyor.

Araplar ve daha küçük gruplar
Araplar Irak'taki Hristiyanların yaklaşık yüzde ikisini temsil ediyor. Bağdat'ta ayrıca üç Rum Ortodoks kilisesi ve dört Kıpti Ortodoks kilisesi bulunmaktadır. Bunun yanısıra ülke genelinde az sayıda Protestan kilisesi bulunmakla beraber, 57 Rum Katolik kilisesi bulunuyor.



Eş-Şera, Velid Canbolat'ı Şam'daki Halk Sarayı'nda kabul etti

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ve Dürzi lider Velid Canbolat Şam'daki Halk Sarayı'nda (Suriye Cumhurbaşkanlığı)
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ve Dürzi lider Velid Canbolat Şam'daki Halk Sarayı'nda (Suriye Cumhurbaşkanlığı)
TT

Eş-Şera, Velid Canbolat'ı Şam'daki Halk Sarayı'nda kabul etti

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ve Dürzi lider Velid Canbolat Şam'daki Halk Sarayı'nda (Suriye Cumhurbaşkanlığı)
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ve Dürzi lider Velid Canbolat Şam'daki Halk Sarayı'nda (Suriye Cumhurbaşkanlığı)

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera dün, Dürzi lider Velid Canbolat'ı Şam'daki Halk Sarayı'nda kabul etti. Suriye Cumhurbaşkanlığı, eş-Şera ve Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani'nin Lübnan İlerici Sosyalist Partisi'nin eski başkanı Canbolat'ı kabul ettiğini açıkladı.

Canbolat'ın Şam ziyareti, Dürzi toplum liderlerinin Şam yakınlarındaki Ceramana ve Sahnaya bölgelerinde ateşkesin ardından silahları teslim etme ve kamu güvenliğini sağlama konusunda anlaşmaya varmalarından bir gün sonra gerçekleşti.

Şarku’l Avsat’ın Alman haber ajansı DPA’dan aktardığına göre bu ziyaret, Beşşar Esed rejiminin 8 Aralık 2024'te devrilmesinden bu yana Canbolat'ın Şam'a yaptığı ikinci ziyaret.

İlerici Sosyalist Parti bir açıklama yayınlayarak, Canbolat'ın eş-Şera ve eş-Şeybani ile yaptığı görüşmenin ‘samimiyet, sıcaklık ve açık sözlülükle karakterize edildiğini’ ve söz konusu görüşmede ‘bölgedeki son gelişmelerin gözden geçirildiğini’ belirtti.

‘Yeni Suriye yönetimine yönelik Arap ve uluslararası açıklıktan duyduğu memnuniyeti’ dile getiren Canbolat, ‘bu açıklığın Suriye'nin birlik ve istikrarının güçlenmesine katkıda bulunduğunu ve Lübnan'ın istikrarına da olumlu yansıdığını’ ifade etti.

Açıklamaya göre, son iki günde meydana gelen olaylarla ilgili olarak iki taraf da can kayıplarından duydukları üzüntüyü dile getirdi ve Suriye devletinin vatandaşların güvenliğini sağlama konusundaki sorumluluklarını yerine getirmesi gerektiğini kaydetti.

Canbolat ayrıca, Suriye devletinin Suriye halkının çeşitli bileşenleriyle iletişim ve diyalog çabalarını takdir ederek, Dürzi toplumunun devletin kurum ve kuruluşlarındaki rolünün önemini vurguladı.

Eş-Şera ise Dürzi toplumu üyelerinin Suriye tarihinin önemli dönemeçlerinde oynadıkları ulusal ve tarihi rolü överek, yeni Suriye'nin inşasındaki temel rollerinin altını çizdi.

Diğer yandan İsrail, Suriye'deki Dürzi azınlığı koruma bahanesiyle Suriyeli yetkililere yönelik düşmanlığının ve askerî harekâtı şiddetlendirmeye hazır olduğunun en açık işareti olarak dün sabah erken saatlerde Suriye'nin başkenti Şam'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’na yakın bir bölgeyi bombaladı. Suriye Cumhurbaşkanlığı, ‘Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın bombalanması’ olarak nitelendirdiği olayı kınadı ve bunu ‘gerilimi artıran tehlikeli bir adım’ olarak değerlendirdi.

Bombardıman, Dürzilerin çoğunlukta olduğu Ceramana’da Dürziler ile Sünniler arasında günlerce süren çatışmaların ardından geldi. Çatışmalar Şam'ı çevreleyen kasabalarda 24'ten fazla kişinin hayatını kaybetmesine yol açtı.

Çatışmalar, tüm Suriye silahlı kuvvetlerini tek bir yapı altında birleştirme ve ülkeyi kapsayıcı bir şekilde yönetme sözü veren eş-Şera'ya yönelik son meydan okumayı temsil ediyor.

Şiddetli çatışmalara sahne olan Sahnaya’da Suriye güvenlik güçleri (AP)Şiddetli çatışmalara sahne olan Sahnaya’da Suriye güvenlik güçleri (AP)

Dürzi toplum liderleri dün gece gerilimi düşürmek amacıyla Suveyda'da Suriyeli hükümet yetkilileriyle bir araya geldi. Toplantı sonunda yapılan açıklamada, Suveyda halkının Suriye İç Güvenlik Güçleri bünyesinde vilayetlerini koruyacakları ve ‘her türlü bölünme ya da ayrılmayı’ reddedecekleri belirtildi.

Toplantıya katılan Dürzi liderlerden Şeyh Leys el-Belus, Suriye devlet televizyonuna verdiği demeçte, İsrail'in Suriye'yi bombalamasının amacının Dürzileri korumak olup olmadığı sorusuna şu yanıtı verdi: “Suriye'ye yönelik saldırıyı reddediyoruz. Kimsenin bizi savunmasına ihtiyacımız yok. Devletin görevini yapmasını bekliyoruz.”