BM, İran'ın ülkenin güneydoğusundaki protestoculara karşı güç kullanmasını kınadı

OHCHR Sözcüsü (BM)
OHCHR Sözcüsü (BM)
TT

BM, İran'ın ülkenin güneydoğusundaki protestoculara karşı güç kullanmasını kınadı

OHCHR Sözcüsü (BM)
OHCHR Sözcüsü (BM)

Birleşmiş Milletler (BM), İran’ın ülkenin güneydoğusundaki silahsız göstericilere karşı ölümcül güç kullanıldığı gerekçesiyle meydana gelen ölümlerin kapsamlı bir şekilde araştırılması için soruşturma çağrısında bulundu.
AFP’nin haberine göre, BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (OHCHR) Ofisi, İran Devrim Muhafızları ve güvenlik güçlerinin, protestocu etnik azınlığa karşı aşırı güç kullandığını bildirdi.
OHCHR Sözcüsü Rupert Colville Cenevre'de düzenlediği basın toplantısında yaptığı açıklamada, İran Devrim Muhafızları ve güvenlik güçlerinin, protestocu etnik azınlığa karşı aşırı güç kullanmasıyla 12 kişinin hayatını kaybettiği şiddet olayını kınadıklarını söyledi.
Colville açıklamasında, 22 Şubat’ta Devrim Muhafızlarının Pakistan sınırında yer alan Sistan ve Belucistan eyaletinde akaryakıt taşıyan en az 10 kişiyi vurduklarını belirterek, iki gün süren gösterilerin ardından Seravan’a giden yolları ise kestiklerini ifade etti.
Bu cinayetlerin eyaletteki bazı şehirlerde gösterilere yol açtığına dikkati çeken sözcü, Devrim Muhafızları ve güvenlik güçlerinin göstericilere ve yoldan geçenlere karşı aşırı güç kullandığını, en az iki kişinin hayatını kaybettiğini ve onlarca kişinin ise yaralandığını bildirdi.
Colville göre, yerel yetkililer Kurin şehrindeki gösteriler sırasında bir polisin öldürüldüğünü duyurdu.
OHCHR, olaylarda toplam 23 kişinin öldüğünü tahmin ediyor.
Bölgedeki internetin kesintiye uğraması nedeniyle ölü sayısını doğrulamanın zor olduğunu söyleyen Colville, bu durumun uluslararası insan haklarının ihlali anlamına geldiğini belirterek, yetkilileri internetin hala kesik olduğu bölgelerde internet hizmetini yeniden sağlamaya davet ettiklerini kaydetti.
Sistan ve Belucistan eyaletleri uzun süredir İran hükümetine sorun çıkartırken, Belucistan, ayrılıkçılıkların merkezi haline geldi.
Colville açıklamasında Sistan ve Belucistan eyaletlerinde yaşanan olaylara ek olarak, raporlarda İran’ın kuzeybatısındaki sınır bölgelerinde Devrim Muhafızları tarafından yaklaşık 59 Kürt akaryakıt taşıyıcısının öldürüldüğünü söyledi. Sistematik ve kasıtlı olarak ölümcül güç kullanımından üzüntü duyduklarını ifade eden Sözcü, özellikle Kürt ve Beluc azınlıklarına uygulanan eylemlerin faillerinin cezasız kalmaması için acil tedbirlerin alınması çağrısında bulundu.
Tüm bu cinayetlerin ortaya çıkması ile kapsamlı ve tarafsız bir soruşturma açılması gerektiğini dile getiren Colville, ölümlere ve ciddi yaralanmalara yol açan hukuka aykırı güç kullananların cezalandırılması talebini yineledi.



Hüseyin Emir Abdullahiyan: Süleymani'nin dostu, İsrail'in düşmanı

Merhum İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, arka planda Kasım Süleymani (AFP)
TT

Hüseyin Emir Abdullahiyan: Süleymani'nin dostu, İsrail'in düşmanı

Merhum İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, arka planda Kasım Süleymani (AFP)

İran'ın kuzeybatısında pazartesi günü meydana gelen helikopter kazasında Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile birlikte hayatını kaybettiği açıklanan İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Tahran'ın İsrail ve Batı karşıtı politikalarının ateşli bir savunucusuydu.

Reisi, 60 yaşındaki Abdullahiyan’ı Ağustos 2021'de atadı.

2013'ten 2021'e kadar bu görevi yürüten Muhammed Cevad Zarif'in yerine geçmek gibi zor bir görevi vardı; Zarif, önde gelen aktif bir diplomat, akıcı bir İngilizce konuşan, uluslararası çevrelerde tanınan bir yüz ve İran'ın dış politikasını yöneten deneyimli bir isimdi.

İran devlet televizyonu Emir Abdullahiyan'ı, Tahran tarafından yönetilen ve Lübnan Hizbullah'ı, Filistinli Hamas ile İslami Cihad hareketleri ve Iraklı silahlı gruplar gibi İran'ın ezeli düşmanı İsrail karşıtı grupların yer aldığı "Direniş Ekseni'nden üst düzey bir diplomat" olarak tanıttı.

Emir Abdullahiyan atandığı gün yaptığı açıklamada, bu grupların "İran'ın müttefikleri" olduğunu ve "onları güçlendirmenin hükümetin gündeminde olduğunu" söyledi.

Kapsamlı geziler

Ekim 2023'te İsrail ile Hamas arasında Gazze'de savaşın başlamasından beri bölgeye yaptığı ziyaretleri yoğunlaştırdı. Tahran, İsrail'e karşı Filistin hareketini ve savaşın çıkmasına yol açan 7 Ekim 2023 operasyonuna desteğini gizlemedi, ancak aynı zamanda bu operasyonun içinde yer almadığını da vurguladı.

Emir Abdullahiyan, Kasım Süleymani'nin izinden gidiyor gibi görünüyordu (Getty)Emir Abdullahiyan, Kasım Süleymani'nin izinden gidiyor gibi görünüyordu (Getty)

Geçtiğimiz nisan ayında, Tahran'ın Yahudi devletini sorumlu tuttuğu ve Şam'daki İran konsolosluk binasını yerle bir eden hava saldırısına karşılık olarak, İran'ın İsrail'e 300'den fazla insansız hava aracı ve füzeyle gerçekleştirdiği benzeri görülmemiş saldırıyı savundu.

İran'ın tepkisinin "meşru savunma ve uluslararası hukuk çerçevesinde" gerçekleştirildiğini söyledi.

Emir Abdullahiyan daha sonra İsrail'in İran'ın orta kesimindeki İsfahan eyaletine bir misilleme amaçlı saldırı düzenlediğine dair haberleri "çocuk oyuncağı" diyerek küçümsedi.

İzolasyonun Azaltılması

Mesleki kariyeri boyunca Devrim Muhafızları ile olan yakın ilişkileriyle tanınan Emir Abdullahiyan, Devrim Muhafızları'nın dış operasyonlarından sorumlu olan Kudüs Gücü'nün komutanı ve 2020 yılında Irak'ın başkentinde bir ABD saldırısı sonucu öldürülen Tümgeneral Kasım Süleymani'ye yakındı.

Emir Abdullahiyan kariyeri boyunca Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu. Abdullahiyan, Devrim Muhafızları'nın dış operasyonlarından sorumlu Kudüs Gücü'nün komutanı olan ve 2020 yılında Irak'ın başkentinde bir ABD saldırısı sonucu öldürülen Tümgeneral Kasım Süleymani'ye yakındı.

Emir Abdullahiyan, üç yıl boyunca İran'ın uluslararası sahnedeki izolasyonunu azaltmak ve ABD yaptırımlarının ülkesinin ekonomisi üzerindeki etkisini azaltmak için çalıştı.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre Çin'in himayesindeki bir anlaşma çerçevesinde Mart 2023'te Suudi Arabistan ile uzlaşmaya varılmasına yol açan süreçte kilit bir figür olmasa da İran'ın Arap komşularıyla ilişkilerin geliştirilmesinde rol oynadı.

1964 yılında Tahran'ın doğusundaki Damgan şehrinde doğan Abdullahiyan, 1991 yılında Tahran Üniversitesi'nde Uluslararası İlişkiler Bölümü'nden mezun oldu.

1997-2001 yılları arasında Irak'ta ve 2007-2010 yılları arasında ise Bahreyn'de görev yaptı.

2011'den bu yana Arap ve Afrika İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı olarak görev yaptı. Bu görevinde, Ali Ekber Salihi (Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'ın ikinci hükümetinde) ve Zarif (Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin ilk hükümetinde) gibi iki farklı bakanla çalıştı.

Merhum İran Dışişleri Bakanı, Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu (Sosyal paylaşım siteleri) Merhum İran Dışişleri Bakanı, Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu (Sosyal paylaşım siteleri)

Ancak 2016 yılında Zarif onu görevden aldı. Bu hareket muhafazakârlar tarafından, Ruhani ve bakanına yönelik büyük eleştiriler yapılmasına neden oldu.

ISNA'ya göre daha sonra Umman Büyükelçiliği görevini reddetti ve 2021 yılında Dışişleri Bakanlığı'na gelmeden önce, Meclis Başkanı'nın uluslararası işlerden sorumlu özel yardımcısı olarak çalışmaya başladı.

Emir Abdullahiyan, uluslararası yaptırımların kaldırılması karşılığında Tahran'ın nükleer faaliyetlerini kısıtlayan 2015 anlaşmasının çökmesinin ardından, Washington'un 2018'de eski Başkan Donald Trump tarafından anlaşmadan çekilmesi sonrasında, İran'ın nükleer programına ilişkin müzakerelerin yeniden başlatılması çabalarına dahil oldu.