Uzaylı filmlerinin yıldızı Vega'nın yörüngesinde gezegen adayı bulundu

Görselde Vega'nın yörüngesindeki asteroit kuşağı resmediliyor (NASA)
Görselde Vega'nın yörüngesindeki asteroit kuşağı resmediliyor (NASA)
TT

Uzaylı filmlerinin yıldızı Vega'nın yörüngesinde gezegen adayı bulundu

Görselde Vega'nın yörüngesindeki asteroit kuşağı resmediliyor (NASA)
Görselde Vega'nın yörüngesindeki asteroit kuşağı resmediliyor (NASA)

Bilim insanları, gökyüzündeki en parlak ve en ünlü yıldızlardan Vega'nın yörüngesinde, kavurucu sıcaklıkta bir gezegenin dönüyor olabileceğini ortaya koydu.
İleri gözlemler ve analizlerle doğrulanması beklenen gezegen adayının Neptün büyüklüğünde olduğu ve Vega'ya çok yakın bir konumda bulunduğu düşünülüyor.
Hakemli bilim dergisi The Astrophysical Journal'da yayımlanan bulgulara göre olası gezegen, yıldızın etrafındaki dönüşünü 2,5 Dünya gününde tamamlıyor.
Araştırmacılar yıldızına bu kadar yakın bir gezegendeki yüzey sıcaklıklarının yaklaşık 2 bin 976 santigrat dereceye ulaşacağını hesapladı. 
Varlığı ispatlanırsa gezegen, bilinen en sıcak ikinci gezegen olacak. En sıcak gezegen KELT-9b'deki yüzey sıcaklığınınsa 4 bin 300 santigrat dereceye ulaştığı biliniyor.
Vega yörüngesindeki gezegen adayının duyurulduğu yeni çalışmanın başyazarı Spencer Hurt, "Bu, kendi Güneş Sistemi'mizden çok daha büyük, devasa bir sistem" diye konuştu.
Colorado Boulder Üniversitesi'nde astronomi eğitimi alan Hurt, "Bu sistemde başka gezegenler de olabilir" diye ekledi.
Keşfin ardındaki araştırma ekibi, Arizona'daki Fred Lawrence Whipple Gözlemevi'nin yaklaşık 10 yıllık verilerini inceledikten sonra gezegen adayını fark etti.
Vega'nın hareketinde hafif bir yalpalama tespit eden araştırmacılar, yörüngedeki bir gezegenin kütle çekim kuvvetiyle yıldızı kendine çektiği sonucuna vardı.
Gökbilimciler yıllardır Vega'nın çevresini araştırıyor. Örneğin, 2013'te yıldızın etrafında dönen büyük bir asteroit kuşağının kanıtları bulunmuştu. Bu keşif astronomi camiasında büyük yankı uyandırmıştı.
Yeni araştırmanın yazarları, gezegen adayının varlığını doğrulamak için NASA'nın yeni teleskobunun göreve başlamasını beklemek zorunda kalabileceklerini söylüyor.
James Webb Uzay Teleskobu isimli güçlü teleskobun Ekim 2021'de fırlatılması ve hizmet süresinin sonuna yaklaşan Hubble Uzay Teleskobu'nun yerini alması planlanıyor.
Dünya'dan 25 ışıkyılı uzakta yer alan Vega, Kuzey Yarımküre göğünde son derece parlak görünüyor. Hatta profesyonel teleskoplar ünlü yıldızı gün ışığında bile tespit edebiliyor.
Vega sisteminde gezegenler ve uzaylılar bulunduğu fikri, bilimkurguda da epey popüler. Ünlü yıldız, ABD'li bilimkurgu yazarı Isaac Asimov'un Vakıf serisine ve 1997 yapımı Mesaj (Contact) filmine konu edilmişti. Robert Zemeckis'in yönettiği filmde Dünya dışı varlıklardan gelen ilk mesaj işlenmişti.
Vega'nın yer aldığı bir diğer sinema filmi de 1987 yapımı Spaceballs olmuştu. Komedi türündeki uzay macerasının yönetmen koltuğunda Mel Brooks oturmuştu.
 
Independent Türkçe, Space, Colorado Boulder Üniversitesi



Bebeğin cinsiyetini belirleyen faktörler tespit edildi

Cuma günü yayınlanan bir araştırma, ailelerin kız ya da erkek çocuk sahibi olma konusunda "tekil bir olasılığa" sahip olduğunu buldu (Unsplash)
Cuma günü yayınlanan bir araştırma, ailelerin kız ya da erkek çocuk sahibi olma konusunda "tekil bir olasılığa" sahip olduğunu buldu (Unsplash)
TT

Bebeğin cinsiyetini belirleyen faktörler tespit edildi

Cuma günü yayınlanan bir araştırma, ailelerin kız ya da erkek çocuk sahibi olma konusunda "tekil bir olasılığa" sahip olduğunu buldu (Unsplash)
Cuma günü yayınlanan bir araştırma, ailelerin kız ya da erkek çocuk sahibi olma konusunda "tekil bir olasılığa" sahip olduğunu buldu (Unsplash)

Rachel Dobkin 

Cinsiyet açıklama partileri, yeni çocuklarının kız mı erkek mi olacağını merakla bekleyen aileler arasında giderek daha popüler hale geliyor. Ancak popüler inanışlara karşı çıkan yeni bir araştırmaya göre, bebeklerin cinsiyeti yazı tura sonucu gibi şansla belirlenmiyor.

Hakemli dergi Science Advances'ta cuma günü yayımlanan bir çalışma, ailelerin erkek ya da kız çocuk sahibi olma konusunda "tekil bir olasılığa" sahip olduğınu ve bazı faktörlerin bu ihtimali etkilediğini tespit etti.

1956-2015'te iki ya da daha fazla sefer birer bebek doğuran en az 58 bin kadını analiz eden araştırmacılar, aynı cinsiyetten en az üç çocuk yapan annelerin, sonraki bebeklerinin yine aynı cinsiyetten olma ihtimalinin daha yüksek olduğunu saptadı.

Kız ya da erkek çocuk sahibi olma ihtimali bu kişilerde yüzde 50-50 değil: Üç kız çocuk sahibi ailelerin başka bir kız çocuğu olma ihtimali yüzde 58, üç erkek çocuğu olan ailelerin bir erkek çocuk daha dünyaya getirme ihtimaliyse yüzde 61.

Peki neden böyle oluyor?

Araştırmacılar, annenin doğum yaptığı yaşa ve genetiğe işaret ediyor.

Çocuk doğurmaya 28 yaşından sonra başlayan kadınların aynı cinsiyetten çocuk sahibi olma ihtimali biraz daha yüksek çıktı. Çalışmada sadece erkek ya da sadece kız çocuk doğurmakla ilişkili iki gen de tespit edildi.

Harvard T.H. Chan Halk Sağlığı Okulu'nda beslenme ve epidemiyoloji alanında öğretim üyesi olan Jorge Chavarro, kıdemli yazarı olduğu çalışma hakında Washington Post'a "Bu genlerin neden doğumda cinsiyetle ilişkili olduğunu bilmiyoruz ancak öyleler ve bu da yeni sorular doğuruyor" dedi.

Çalışmanın, babalarla ilgili veri bulunmaması gibi bazı sınırlılıkları var.

Ayrıca çalışmada yer almayan bir uzman, araştırmanın genetik analizi hakkında uyarılarda bulunuyor.

Pennsylvania Üniversitesi Perelman Tıp Fakültesi'nde genetik alanında öğretim üyesi olan Iain Mathieson, Washington Post'a yaptığı açıklamada analizin nispeten küçük bir örnekleme dayandığını ve diğer faktörlerden etkilenebileceğini söyledi.

Çalışmadaki araştırmacılar sözkonusu faktörlerin, bazı ailelerin aynı cinsiyetten çocuk sahibi olma olasılığının neden daha yüksek olduğunu ne ölçüde açıkladığını incelemek üzere daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğu sonucuna vardı.

Yazarlar şu ifadeleri kullanıyor: 

O zamana kadar, aynı cinsiyetten iki ya da üç çocuğu olan ve farklı cinsiyetlerden çocuk sahibi olmak isteyen aileler, bir sonraki çocuklarını yaparken muhtemelen iki yüzü aynı bir madeni parayla yazı tura attıklarının farkında olmalı.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news