Grönland adası bir milyon yıl önce buzsuzdu

Grönland Kulusuk şehrinin arkasında küçük buz dağları yüzüyor  (AFP)
Grönland Kulusuk şehrinin arkasında küçük buz dağları yüzüyor (AFP)
TT

Grönland adası bir milyon yıl önce buzsuzdu

Grönland Kulusuk şehrinin arkasında küçük buz dağları yüzüyor  (AFP)
Grönland Kulusuk şehrinin arkasında küçük buz dağları yüzüyor (AFP)

Yapılan yeni bir araştırmaya göre, Kopenhag’daki bir dondurucuda tesadüf eseri keşfedilen buz örneklerinde, yüzyıllardır yok olan bitki fosillerinin bulunmasıyla Danimarka dilinde “Yeşil Dünya" olarak isimlendirilen ve dünyanın en büyük adası konumundaki Grönland’da yaklaşık bir milyon yıl önce buz bulunmadığı bilgisine ulaşıldı.
AFP’ye konuşan Kopenhag Üniversitesi İklim Bilimi Profesörü, Durthi Dahl-Jensen, "Buzlanmış çekirdek örneklerinde, Grönland'ın güneyindeki kıyılarda ve aynı zamanda tundra ve kuzey ormanlarında bulunan bu çok iyi korunmuş algleri, dalları ve bütün yapraklarıyla birlikte tespit edebildik" dedi. Profesör, buz çekirdeği örneklerinin, Soğuk Savaş sırasında üretilen fakat daha sonra imha edilen 600 nükleer savaş başlığını saklamak üzere 1966 yılında iklim araştırma merkezi adı altında inşa edilen gizli bir ABD üssü olan Camp Century'den alındığını söyledi. Bu örneklerin, buzun kilometrelerce derinliğine sondaj yapılarak alındığını ve herhangi bir kayıt düşülmeden 1994’te Kopenhag’da arşivlendiğini bildirdi.
Dahl-Jensen, "Dondurucuyu değiştirdiğimizde onları (örnekleri) keşfettik, daha önce hiç kimse bu 22 numuneyle ilgilenmemişti" ifadelerini kullandı. İklim bilimciye göre, "Buz çekirdeği örneklerinin bozulmadan kaldığını ve Grönland'ı yaklaşık bir milyon yıl boyunca kapladığını belirledik" ancak adada daha önce buz yoktu. Çalışmanın, Grönland'ın devasa buz örtüsünün "son 1,1 milyon yılda en az bir kez eridiği ve yeniden oluştuğu" sonucuna varmıştır.
Yüzölçümünün yüzde 85'i buzla kaplı olup iki milyon kilometrekarelik alanıyla dünyanın en büyük adası olan Grönland, gezegenin geri kalanından iki ila dört kat daha geniş bir alanı kapsayan kutup buzullarının erimesinde ön sırada yer alıyor.



Şempanzeler bilim insanlarını şoke etti: Robotlar esneme bulaştırdı

(Reuters)
(Reuters)
TT

Şempanzeler bilim insanlarını şoke etti: Robotlar esneme bulaştırdı

(Reuters)
(Reuters)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Şempanzelerin insan yüz ifadelerini taklit eden bir android robottan esneme "kapabildiğini" öne süren yeni araştırma, bu davranışın evrimsel kökenleri hakkında daha fazla soru işareti yaratıyor.

Esnemenin dikkat değişiklikleri, vücut ısısının düzenlenmesi ve dinlenmeyle uyarılma arasındaki geçişle ilişkili olduğu biliniyor.

Bulaşıcı esnemeyse, bir hayvanın başka birinin aynı davranışı sergilediğini gördükten sonra esnediği tuhaf bir davranış.

Bu davranışın bulaşıcı yönü, empati ve taklit gibi bazı sosyal etkileşim unsurlarıyla ilişkilendiriliyor.

Bugüne kadar memelilerde ve bazı balıklarda gözlemlenen bulaşıcı esnemenin evrimsel kökenleri hâlâ bilinmiyor.

Bilim insanları bu davranışın insanlarda, şempanzelerde ve köpeklerde yavaş yavaş ortaya çıktığını, insanlarda yaklaşık 4 ve şempanzelerde 5 yaşında, köpeklerdeyse yaklaşık 7 ayda belirginleştiğini söylüyor.

Görsel kaldırıldı.
Şempanzelerin esneme ve uzanma davranışları sergiledikleri örnekler (RMJM/Aline Sardin-Damasso/Mona)


Perşembe günü hakemli dergi Nature'da yayımlanan yeni bir araştırma, şempanzelerin bir android robotun esnemesine tepki olarak hem esneme hem de uzanma davranışı sergilediğini ortaya koydu.

Bulgular, başka bir bireyin esnemesini gözlemlemenin şempanzelerde otomatik bir tepkiyi tetiklemekten ziyade, dinlenme işareti işlevi görebileceğini düşündürüyor.

Bilim insanları çalışmada yüz ifadelerini taklit edebilen bir android kafa kullanarak 10 ila 33 yaşındaki 14 yetişkin şempanzenin tepkilerini test etti.

Android kafada esneme gibi yüz ifadelerini oluşturan kas görevi gören 33 adet dönme motoru vardı ve her ifade 10 saniye sürüyordu.

Çalışmadaki şempanzeler, androidin esneme, ağzını açma ve nötr yüz ifadeleri sergilediği 15 dakikalık 4 seansa sokuldu.

Bilim insanları bu seansları kamerayla kaydetti ve her şempanzenin tepki verme derecesiyle uzanarak geçirdiği süre puanlandı.
 

Görsel kaldırıldı.Android kafa ağzını açma ve esneme davranışı sergiliyor (Aline Sardin-Damasso/Mona)


14 şempanzeden 8'inin, androidin "esneme" ifadesine tepki olarak esnediği saptandı.

Araştırmacılar şöyle yazıyor: 

Sonuçlar, yetişkin şempanzelerin bireyler arası esneme bulaşıcılığını değişen derecelerde sergilediğini gösterdi: En yüksek bulaşıcılık, android ağzını tamamen açtığında meydana geldi, ağzı kısmen açık olduğunda tepki azaldı ve androidin ağzı kapalıyken bulaşma görülmedi.

8 şempanze de esneme karşısında uzandı ve bazıları uzanmadan önce yatak malzemesi topladı.

Bilim insanları, "Şempanzeler, androidin esnemesini izlerken yatak malzemesi toplamak, yuva yapmak ve uzanmak gibi uyku haliyle ilişkili davranışlar sergiledi" diye yazıyor.

Araştırmacılara göre bulgular, cansız bir model kaynaklı bulaşıcı esnemenin ilk örneğini sunuyor gibi görünüyor.

Bilim insanları bu sonuçların, primatların bulaşıcı davranışlara yatkınlığına daha fazla ışık tuttuğunu söylese de burada tam olarak hangi biyolojik mekanizmaların rol oynadığının belirsizliğini koruduğunu ekliyor.

Araştırmacılar, gelecekteki çalışmaların robotların gerçekleştirdiği diğer eylemlerin de hayvanlar için bulaşıcı olup olmadığını ortaya çıkarmasını umuyor.


 Independent Türkçe, independent.co.uk/news