Avrupa çevrelerinde, Avrupa Birliği’nin (AB) yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgının yol açtığı sağlık ve ekonomi krizinin üstesinden gelmek için hazırladığı stratejinin başarısız olacağına ilişkin endişeler güç geçtikçe artıyor. AB Komisyonu yetkilileri, salgını kontrol altına almak için tek seçenek haline gelen ve başlangıcından bu yana, bir sorundan zar zor kurtulup diğerine yakalanan aşılama kampanyasında karşılaşılan engelleri artık gizlemiyorlar.
Avrupalı yetkililerin sahip oldukları endişe seviyesine ilişkin bir fikir vermek gerekirse, AB Komisyonu’nun 5 büyük ilaç şirketi ile imzaladığı sözleşmeler ile uzun süre iftihar etmesinin ardından bu yılın ilk çeyreğinde 160 milyon doz aşı dağıtma sözü vermişken, şimdiye kadar sadece 70 milyon, yani ABD’nin dağıttığı miktarın yarısı kadar bir aşı dağıtabilmiş olduğunun hatırlatılması yeterli olur.
Oxford Üniversitesi tarafından geliştirilen aşıyı üreten AstraZeneca şirketine karşı defalarca suçlamada bulunan AB Komisyonu yetkilileri, aşının uygulanmasındaki gecikmenin ve yan etkilerine ilişkin şüphelerin, vatandaşlarının aşılanmasının günlerce veya haftalarca ertelenmesinden çok daha tehlikeli sonuçları olduğunu biliyorlar. Bu gecikmeler, AB’nin önümüzdeki yaz başlarında hizmet sektörü faaliyetinin yeniden başlamasını ve normale dönmesini sağlayacak olan hızlı bir aşılama kampanyasına dayalı, sağlık ve ekonomi krizinden çıkma stratejisini tehdit ediyor.
AB Komisyonu’na yöneltilen eleştiriler artık muhalefet partileri, üye ülkelerindeki popülist ve aşırı sağcı güçlerden gelenlerle sınırlı kalmıyor, geçtiğimiz günlerde hükümet yetkilileri ve bağımsız uzmanlar da eleştirilerini dile getirmeye başladılar. Avrupa Parlamentosu’nun Aşılama Stratejileri Takip Komitesi Başkanı Nicolas Casares konu ile ilgili olarak şu ifadeleri kullandı:
“AB Komisyonu’nun gelecek ay çok zor bir sınavı var. Komisyon, bu yılın ikinci çeyreğinde aşı dağıtımını hızlandıramazsa siyasi bir durumun yanı sıra, vaka sayılarında ciddi artış ve hükümetleri bu felakette sorumluluk almaya itecek protestolarla yüzleşecek.”
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen cumartesi günü yaptığı bir açıklamada, AB imzalanan sözleşme kapsamında taahhüt edilen aşı miktarlarının teslim edilmemesi durumunda AstraZeneca aşılarının AB dışına ihracatına engel olmakla tehdit etti. AB Sağlık Güvenliği Komiseri Stella Kyriakides, anlaşılan miktardaki aşıların teslimatı için üretim kapasitesini artıran Pfizer’in aksine, başından beri sorunların bir türlü bitmediğini belirttiği AstraZeneca şirketinin davranışlarından duyduğu hayal kırıklığını dile getirdi.
Bu gerilim, ortak aşılama stratejisindeki bir ayrılığa yansımaya başladı. Zira dün, aslında AstraZeneca aşısı için anlaşma yapmış bir grup ülke, Komisyon’un bu şirketten aldığı aşıların yeniden paylaştırılmasını istedi ancak bu talep diğer ülkeler tarafından reddedildi.
Gözlemciler, bu anlaşmazlığın bu hafta düzenlenmesi planlanan Avrupa zirvesinin ortamını bulandıracağından ve AB’nin Türkiye ve Rusya ile ilişkileri başta olmak üzere stratejik ilişkilerini yeniden şekillendirmeye adanan zirvenin, aşı kampanyalarını kurtarma girişimi için bir kriz hücresine dönüşeceğinden endişe ediyorlar. AB Komisyonu’ndan kaynaklar, 160 milyon doz aşının yani üye ülkelerin yetişkin nüfusun yüzde 22’sinin aşılanması için yeterli sayıda aşı dozunun bu ayın sonuna kadar dağıtılacağı ve yılın ikinci yarısında ise 380 milyon doz alınmasını bununda aşı kapsamının önümüzdeki yaz başlarında yetişkin nüfusun yüzde 60’ına yükselmesini sağlayacağına yönelik beklentilerinde hala ısrar ediyorlar.
Komisyon, AB stratejisine dayanarak yaptığı tahminlerinde bu yılın ilk yarısının sonuna kadar yetişkin nüfusun yüzde 20’sini aşılayacağını belirmişti. Bu ilerleme yılın ikinci yarısında ekonomik kalkınmaya hazırlık olacaktı ancak mevcut koşullarda böyle bir durum artık mümkün değil. Zira AB ülkelerinde aşıların ortalama dağıtım oranı henüz nüfusun yüzde 4,2’sini bile aşmadı.
Komisyon’un AstraZeneca ile imzaladığı sözleşmenin bu yılın ilk yarısı sonuna kadar 270 milyon aşı dozu teslim edilmesini gerektirse de, şirket geçtiğimiz günlerde, Haziran ayı sonuna kadar AB’ye 100 milyondan fazla doz gönderemeyeceğini duyurdu.
Bununla birlikte AB’nin sorunları ve bu yılın ikinci yarısında ekonomik aktivitede kalkınma tahminlerinin düşeceğine dair endişeleri, sadece aşı dağıtımındaki gecikmelerden değil, AB ülkelerin çoğundaki ciddi vaka artışları ve Fransa ve İtalya gibi büyük ülkelerde karantina ve tamamen kapanma önlemlerine dönülmesinden de kaynaklanıyor.
Fransız hükümeti cumartesi günü itibariyle en az 4 hafta sürecek olan katı izolasyon önlemleri paketini uygulamaya başladı. Yarısından çoğu başkent Paris’te bulunan toplam 11 bin ticari kuruluş kapatıldı. İtalya’da ise, başkent Roma ve Milano şehri de dahil olmak üzere nüfusun yüzde 65’i, geçen haftadan başından 6 Nisan’a kadar kapsamlı kapatma önlemlerine tabi tutulacak.
Bunun yanı sıra, perşembe günü Avrupa İlaç Ajansı (EMA) tarafından AstraZeneca aşısının bazı yan etkilerinin oluşma ihtimali ile birlikte “güvenli ve etkili” olduğuna yönelik yapılan açıklamanın yanı sıra Almanya Başbakanı Angela Merkel ve İtalya Başbakanı Mario Draghi’nin önümüzdeki günlerde aşıyı yaptıracaklarını duyurarak güvence vermelerine rağmen aşıya yönelik şüpheler ortadan kalkmadı.
Avrupa’daki aşı krizi pandemi tedbirlerini tehdit ediyor
Komisyon 160 milyon doz dağıtma sözüne rağmen sadece 70 milyon doz aşı dağıtıldı
Avrupa’daki aşı krizi pandemi tedbirlerini tehdit ediyor
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة