NASA mavi yıldızlarla dolu "örnek galaksiyi" görüntüledi

NGC 2336, kendi ismiyle anılan küçük bir gökada grubunda yer alıyor (NASA)
NGC 2336, kendi ismiyle anılan küçük bir gökada grubunda yer alıyor (NASA)
TT

NASA mavi yıldızlarla dolu "örnek galaksiyi" görüntüledi

NGC 2336, kendi ismiyle anılan küçük bir gökada grubunda yer alıyor (NASA)
NGC 2336, kendi ismiyle anılan küçük bir gökada grubunda yer alıyor (NASA)

NASA'nın ünlü Hubble Uzay Teleskobu, parlak mavi yıldızlarla dolu büyük bir galaksinin fotoğrafını çekti.
Uzay ajansının internet sitesinde yayımladığı çarpıcı fotoğraf, Dünya'dan yaklaşık 100 milyon ışıkyılı uzaklıkta, Camelopardalis, diğer adıyla Zürafa takımyıldızında bulunan NGC 2336 isimli galaksiye ait.
NASA'nın açıklamasına göre galaksi, yaklaşık 200 bin ışık yılı genişliğinde. Bilinen en geniş galaksi unvanını 5,5 milyon ışık yılı genişliğiyle Samanyolu'nun 50 katı büyüklüğündeki IC 1101 isimli galaksi taşıyor. Ancak NGC 2336 da sarmal galaksilerinin çoğundan daha büyük olmasıyla dikkatleri üzerine çekiyor.
Galaksiyi çarpıcı kılan en önemli özelliğiyse sarmal kollarındaki parlak, mavi yıldızlar. NASA, bunların genç yıldızlar olduğunu ve bu nedenle parlak mavi ışık yaydığını ifade ediyor. Zira NGC 2336'nın merkezinde çoğunlukla yaşlı yıldızlardan oluşan koyu kırmızı bir bölge de göze çarpıyor.
Görüntüyle ilgili açıklamasında NASA, "Bu büyük, güzel ve mavi, kısaca örnek niteliğinde bir galaksi" ifadelerini kullanıyor. Açıklamada ayrıca NGC 2336'nın, "çubuklu sarmal galaksi" diye sınıflandırıldığı aktarılıyor.
Bu sınıflandırma galaksideki yıldızların, çubuk şeklindeki merkezde yoğunlaştığı ve çubuğun uçlarından sarmal kolların çıktığı anlamına geliyor. 2005'te Spitzer Uzay Teleskobundan elde edilen veriler ışığında Samanyolu Galaksisi'nin de bir çubuklu sarmal galaksi olduğuna dair iddialar ağırlık kazanmıştı.
Hubble'ın görüntülediği bu mavi galaksi, ilk olarak 1876'da Alman gökbilimci Wilhelm Tempel tarafından tespit edilmişti. Tempel bu galaksiyi Hubble'dan çok daha küçük bir teleskopla keşfetmişti.
 
Independent Türkçe, NASA, Space



İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
TT

İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Çin'in güneybatısında keşfedilen 300 bin yıllık nadir ahşap aletler, bölgedeki ilk insanların büyük ölçüde kök ve yumrular gibi yeraltı bitkileriyle beslendiğini gösteriyor.

Hakemli dergi Science'da perşembe günü yayımlanan bulgular, Doğu Asya'daki erken insan atalarının gelişmiş bilişsel becerilerine, yaşantılarına, beslenme biçimlerine ve çevrelerine ışık tutuyor.

Yunnan eyaletinin Jiangchuan bölgesinde yer alan göl kıyısındaki Gantangqing arkeolojik kazı alanında, oksijenden yoksun kil tortularda ahşap aletlerin korunması sayesinde bu nadir buluntu elde edildi.

Araştırmacılar tortularda yaklaşık bin organik kalıntı da buldu.

Ortaya çıkarılan kalıntıları gelişmiş teknikler kullanarak tarihlendiren bilim insanları, aletlerin 250 bin ila 350 bin yıllık olduğunu tespit etti.

Bilim insanları, çeşitli biçim ve işlevlere sahip "son derece nadir" ahşap aletlerin yaklaşık 300 bin yıllık katmanlardan çıkarıldığını söylüyor.

Bugüne kadar bu döneme ait, biri Avrupa'da diğeri Afrika'da olmak üzere ahşap alet içeren sadece iki keşif yapılmıştı.
 

Görsel kaldırıldı.

Gantangqing'deki ahşap aletler (Liu ve ekip arkadaşları/Science)


Yeni keşfedilen çubuklardan ikisi, İtalya'nın Poggetti Vecchi bölgesinde bulunan 171 bin yıllık aletlere benzerlik gösteriyor.

Kanca biçimli benzersiz 4 aletin daha ortaya çıkarıldığını belirten bilim insanları, bunların muhtemelen kökleri kesmek için kullanıldığını söylüyor.

Ayrıca araştırmacıların ahşap aletlerin üzerinde kasıtlı cilalama ve kazıma izleri, kenarlarındaysa toprak kalıntıları saptaması, bunların kök ve yumrular gibi yeraltı bitkilerini kazmak için kullanıldığına işaret ediyor.

Bilim insanları, "Ahşap aletler arasında kazma çubukları ve küçük, eksiksiz, elle tutulan sivri uçlu aletler var" diye yazıyor.

Bilim insanları bu bulgulara dayanarak insanların Doğu Asya'daki atalarının muhtemelen bitki temelli bir beslenme biçimi izlediğinden şüphelenirken, bölgede çam fıstığı, fındık, kivi meyvesi ve su yumrularına dair kanıtlar tespit edildi.

Buna karşılık Avrupa ve Afrika'da saptanan ahşap aletler av aletleri, mızraklar ve mızrak uçlarıydı.

Çalışmanın ortak yazarı arkeolog Bo Li şöyle diyor:

Bu keşif, erken insan adaptasyonuna ilişkin önceki varsayımlara meydan okuyor. Çağdaş Avrupa yerleşimleri (Almanya'daki Schöningen gibi) büyük memelileri avlamaya odaklanırken, Gantangqing subtropik bölgelerde bitki temelli, eşsiz bir hayatta kalma stratejisini ortaya koyuyor.

Dr. Li, "Ahşap aletlerin çeşitliliği ve karmaşıklığı da arkeolojik kayıtlardaki önemli bir boşluğu dolduruyor, çünkü 100 bin yıldan daha eski ahşap aletler Afrika ve Batı Avrasya dışında son derece nadir görülüyor" ifadelerini kullanıyor.

Keşif, ahşap aletleri kullanan erken insanların dünya genelinde çok daha geniş bir alana yayıldığını gösteriyor.

Ayrıca farklı ortamlarda yaşayan tarih öncesi kültürlerin yerel olarak işlerine yarayacak aletler geliştirdiğine de işaret ediyor.


Independent Türkçe, independent.co.uk/news