Ürdün’de komplonun çökertildiği gecenin detayları gün yüzüne çıkıyor

Ürdün Başbakan Yardımcısı Safadi: Prens Hamza’nın ve başkalarının yabancı çevrelerle iletişim kurduğu tespit edildi.

Yerel gazetelerin manşetinden Ürdün olaylarını takip eden iki Ürdün vatandaşı (AFP)
Yerel gazetelerin manşetinden Ürdün olaylarını takip eden iki Ürdün vatandaşı (AFP)
TT

Ürdün’de komplonun çökertildiği gecenin detayları gün yüzüne çıkıyor

Yerel gazetelerin manşetinden Ürdün olaylarını takip eden iki Ürdün vatandaşı (AFP)
Yerel gazetelerin manşetinden Ürdün olaylarını takip eden iki Ürdün vatandaşı (AFP)

Ürdün Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Eymen es-Safadi, Eski Veliaht Prens Hamza bin Hüseyin, eski Kraliyet Divanı Başkanı Basım İbrahim Avadallah ve bir Kraliyet ailesi üyesinin yer aldığı komplonun engellendiğini açıkladı.
Safadi yaptığı basın açıklamasında Ürdün Silahlı Kuvvetleri-Arap Ordusu, Genel İstihbarat Departmanı ve Genel Emniyet Müdürlüğü’nün titiz bir şekilde yürüttüğü ortak kapsamlı soruşturmalar ile güvenlik birimlerinin, uzun bir süre eski Veliaht Prens Hamza bin Hüseyin, Kraliyet Ailesi üyesi Şerif Hasan bin Zayd ve Basım İbrahim Avadallah yanı sıra diğer kişilerin faaliyetlerini ve hareketlerini takip ettiğini ve hepsinin vatanın güvenliğini ve istikrarını hedef aldığını söyledi.
Yazılı bir açıklamayı okuyan Ürdünlü bakan, soruşturmalarda ülkenin güvenliğini sarsacak adımları atmak üzere en uygun zamanı belirlemek için yabancı taraflarla yapılanlar da dahil olmak üzere girişimler ve görüşmeler yapıldığının tespit edildiğini vurguladı. Safadi’nin ifadelerine göre ön soruşturmaların, bu faaliyetlerin ve girişimlerin doğrudan ülkenin güvenliğine ve istikrarına zarar verecek boyuta ulaştığını ortaya koymasının ardından güvenlik birimleri, bu soruşturmalar ışığında Ürdün Kralı 2. Abdullah’a, bu faaliyetlerin ve bundan sorumlu olan kişilerin yasal gerekliliği yerine getirmek üzere Devlet Güvenlik Mahkemesi’ne sevk edilmelerine yönelik tavsiyelerini sundular.
Safadi Ürdün Kralı’nın meseleyi aile içerisinde çözmek ve Ürdün ve Ürdünlülerin güvenliğini bozmayı amaçlayan ve Haşimi ailesinin geleneklerinden ve değerlerinden bir kopuşu temsil eden bu faaliyetlerden kendisini caydırmak için Prens Hamza ile doğrudan görüşmeyi planladığını vurguladı. Safadi, bu çabaların sürdüğünü ancak en nihayetinde Ürdün’ün güvenliği ve istikrarının her şeyin üstünde olduğunu ve bunları korumak için gerekli tüm yasal önlemlerin alınacağını kaydetti.

Prens Hamza, Kral Hüseyin’in mesajını yanıtsız bıraktı
Safadi, Genelkurmay Başkanı’nın bu mesajı iletmek üzere cumartesi günü öğle saatlerinde Hamza ile görüştüğünü, kendisinden Ürdün’ün güvenliğini ve istikrarını hedef alan bütün hareketlerden ve faaliyetlerden vazgeçmesini talep ettiğini, ancak Hamza’nın cevap vermeyerek bu talebe ülkenin ve halkının çıkarlarını göz ardı eden olumsuz bir tavırla karşılık verdiğini söyledi.
Ürdünlü bakan ön soruşturmaların sözde dış muhalefeti de kapsayan yurt dışındaki çevrelere vatanın güvenliğini sarsmak ve gerçekleri çarpıtmak amacıyla birtakım iddiaları ve mesajları ileten Hamza’nın çevresindeki insanlar arasında bir bağlantı olduğunu ortaya koyduğunu belirtti.
Aynı zamanda bu soruşturmalar Basım Avadallah ile yabancı taraflar ve sözde dış muhalefetin “istikrarı bozma ve Ürdün'ün ana meselelerdeki kararlı duruşunu zayıflatmakla ilgili hedefleri ve niyetleri gerçekleştirme doğrultusunda kötü niyetli planları faaliyete geçirmek üzere bağlantı halinde olduklarını ve bunun için önceki tüm temasları ve faaliyetleri kullanmaya çalıştıklarını ortaya çıkardı. Bu, Prens Hamza’nın son zamanlarda aşiret liderleri ile, ulusal güvenliğe zarar verecek faaliyetlerde bulunması, onları kışkırtmak ve harekete geçirmek amacıyla iletişimini sıklaştırmasıyla aynı zamana denk geldi. Ön soruşturmalar, Prens Hamza’nın Basım Avadallah ile adımlarını ve hareketlerini uyum içerisinde götürmek için koordinasyon ve iletişim halinde olduğunu da ortaya koydu.
Soruşturmalara göre Prens Hamza Genelkurmay Başkanı ile cumartesi günü öğleden sonra 14.00’da görüştükten dakikalar sonra tam olarak 14.20’de görüşmelerinin ses kaydını Basım Avadallah’a gönderdi ve durumu daha da kızıştırmaya çalışarak başka bir ses kaydını bu ses kaydına ekledi. Bunun ardından Basım Avadallah Ürdün’ü terk etmek üzere bilet rezervasyonu yaptı.
Prens Hamza, kabul edilemez bir şekilde ulusal güvenliğe zarar vermek de dahil olmak üzere vatandaşları devlete karşı kışkırtmak ve örgütlemek amacıyla bir süredir yaptığı faaliyetlerin ve gerçek niyetlerinin aksine yerel ve uluslararası düzeyde sempati toplamak ve gerçekleri çarpıtmak amacıyla bir başka girişimde daha bulunarak Arapça ve İngilizce olarak iki video kaydı yayınladı.

Prensin eşi ile yabancı birimler arasındaki telefon görüşmesi
Güvenlik birimleri ayrıca yabancı güvenlik teşkilatları ile ilişkisi olan bir kişinin Prens Hamza’nın eşi ile cumartesi günü gece 03.55’te temasa geçtiğini, kendisinin hizmetinde olduğunu ve Ürdün’den yabancı bir ülkeye gitmek için derhal bir uçak ayarlama teklifinde bulunduğunu tespit etti. Bu da yabancı tarafların Ürdün’ün güvenliğini ve istikrarını korumak amacıyla engellenen şüpheli faaliyetlere karıştığının bir başka göstergesi sayılıyor.
Safadi soruşturmaların halen devam ettiğini ve yasal yollara göre şeffaf ve net bir şekilde yürütüleceğini vurgularken, bu girişimlerin daha oluşum aşamasındayken kontrol altına alınıp engellediğine işaret etti.

Gergin meclis oturumu
Hükümetin açıklamasından önce dün Ürdün devletinin kuruluşunun 100’üncü yıl dönümü münasebetiyle Ürdün Ulusal Meclisi eski binasında özel bir oturum düzenlendi. Meclisin üst kanadı Ayan Meclisi Başkanı Faysal el-Fayiz yaptığı konuşmada karanlıkların içine gizlenen ve ulusal, bölgesel ve küresel düzeyde herkesin içinden geçtiği bu zorlu koşullarda Ürdünlülerin yoksulluğunu sömürmeye çalışan bu kişilerin hiçbir insani sıfatının olmadığını söyledi.
Prens Hamza’nın videodaki tutumu hakkında yorum yapan Fayiz “İnsanların duygularıyla oynamak ve bir kurban olarak kendini göstermek, temel ahlaki kaidelerimizden, ilkelerimizden, değerlerimizden ve adetlerimizden biri mi? Kral hazretlerine sadakatini göstermek yerine, medya röportajlarında, diğer toplantılarında bahsettiği ve düşündüğünden farklı olmayan her şeyi; açlık yüzünden şişmanlamayan ya da şarkı söylemeyen sahte muhalefetin çukurunda olan herkesi destekliyor” dedi.
Diğer taraftan Meclisin alt kanadı Temsilciler Meclisi Başkanı Abdulmunim el-Udat Kral 2. Abdullah’ın “Ürdün'ün siyasi duruşundan rahatsız olanlar” şeklinde tanımladığı kişilere kararlı ve net bir mesaj gönderdiğini söyledi. Udat konuşmasının devamında “Olaylar, bu dayanıklı sarsılmaz ülkenin kuruluşunun 100’üncü yılına yaklaşırken, Haşimi rejimimizin ve ülkemiz Ürdün’ün komploya, entrikalara ve fitnelere karşı dirençli olduğunu bizlere bir kez daha gösteriyor” ifadelerini kullandı.
Aynı oturumda Başbakan Yardımcısı Tevfik Krişan, Ürdün’ün barışçıl yollar ile meşru amaçlar için çalıştığı sürece ideolojisi ne olursa olsun hiçbir zaman muhalifleri tasfiye etme ya da siyasi bir oluşumu dışlama gibi bir durumla karşılaşmadığını ifade etti. Krişan Ürdün’ün 100’üncü yıldönümü için yaptığı konuşmasında “Büyük Arap Devrimi dinler için dışlayıcı değildi. Çünkü köklerindeki Araplık boyutu tüm dinleri kucaklıyordu. Bu nedenle devrim, demokrasiye ve halkın katılımına inandığı için modern değerleri içinde taşıyordu” dedi.

Komplonun bozulduğu gecenin detayları
Ürdünlüler cumartesiyi pazara bağlayan gece eski Kraliyet Divanı Başkanı Basım Avadallah ve Şerif Hasan bin Zayd’ın tutuklandığına ilişkin haberlerin yayılması ile gergin hararetli olaylara tanıklık etti. Bu haberlerden önce Ürdün Silahlı Kuvvetleri (Arap Ordusu) tarafından, eski Veliaht Prens Hamza bin Hüseyin’in tutuklandığını ya da evinde zorla alıkonulduğunu reddeden bir haber yayınlandı. Söz konusu açıklamada “Bunun yerine, kendisinden Ürdün’ün güvenliğini ve istikrarını hedef alan hareketlerini ve faaliyetlerini durdurması istendi” ifadeleri yer aldı.
Bu açıklamanın ardından birkaç saat sonra Prens Hamza İngilizce olarak bir video yayınladı. Prens Hamza söz konusu videoda Ürdün Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Yusuf el-Huneyti’nin kendisini ziyaret edip insanlarla görüşüp buluşmak için dışarı çıkmasının yasak olduğunu bildirmesinin akabinde korumaları geri çekilip tüm iletişim araçları ve internet kesildikten sonra zorla evde tutulduğunu vurguladı. Prens Hamza Arapça olarak yayınladığı diğer video kaydında ise “Şu an ülkemdeki yıkımın ve tahribatın sebebi ben değilim. Bu hepimizi etkiledi. Tüm kurumlarımıza zarar verdi. Kurumlarımızı tahrip eden gerileme ve yozlaşmaya tanık olduk” dedi.
Ülkesini seven herkesin yurtdışındaki bir tarafa veya gündeme tabi olduğu ya da kişisel emelleri olduğu iddiasıyla soruşturma geçirdiğini, tutuklandığını ve devamlı suçlamalara maruz kaldığını ifade eden Presn Hamza, “Şu an ülkemizde olanlar acı verici ve yürek burkan bir şey. Kurumlarımızı böldüler. İtibarımızı ve şerefimizi iki paralık ettiler” şeklinde konuştu.

Yurtdışıyla iletişim halinde olan bir şebeke
Ürdün güvenlik birimlerinin ülkedeki eşi görülmemiş bir şekilde operasyonun ağlarını takip ettiği bir sırada, eski Kraliyet Divanı Başkanı Basım Avadallah’ın Prens Hamza’dan Genelkurmay Başkanı ile yaptığı görüşmenin ses kaydını alır almaz ülkeden çıkmaya çalışmasının ardından davanın unsurlarına karşı gözaltı emirlerinin tarihi değişti.
Ürdün Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Eymen es-Safadi’nin resmi açıklamasında belirttiği gibi olayda Ürdünlü prensin çevresindeki yaklaşık 16 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanlar arasında Basım Avadallah ve Şerif Hasan bin Zayd’ın yanı sıra krallığın farklı bölgelerini temsil eden sosyal figürler ve Prens Hamza’nın ofisindeki çalışanlar da yer alıyor.
Ülkenin güneyinde bulunan el-Kerak ilinden el-Mecali aşiretinin yayınladığı bir açıklamanın ardından gözaltıların çemberi büyüdü. Aşiret yaptığı açıklamada adamlarından bazılarının gözaltına alınma şeklini kınadı ve gözaltına alınan kişilerin isimlerini açıkladı.
Söz konusu açıklamada aşirete mensup kişilerin gözaltına alınma şekli sabıkalı ve suçlu kişilerin gözaltına alınma şekline benzetildi. Ayrıca 20’den fazla zırhlı araçla, son teknoloji silahlarla donanmış silahlı kuvvetlerin bu operasyonu uyuşturucu kaçakçılarına, kanun kaçaklarına ve karaborsacılara düzenlenen baskınlara benzetildi.
Ortak askeri bir güç tarafından tam 00.00’da başlatılan operasyon sırasında Genel İstihbarat Departmanı’nın konuşlandığı Dabuk bölgesinde ve Kraliyet Sarayı ile Kral 2. Abdullah’ın ofislerinin yakınlarında sıkı güvenlik önlemleri alındı.



Yemen'de taraflar arasında ‘ABD yıkımını ülkenin başına kim musallat etti?’ tartışması

ABD'nin Husilere yönelik saldırıları Yemen'de tartışmaya yol açtı (X platformu)
ABD'nin Husilere yönelik saldırıları Yemen'de tartışmaya yol açtı (X platformu)
TT

Yemen'de taraflar arasında ‘ABD yıkımını ülkenin başına kim musallat etti?’ tartışması

ABD'nin Husilere yönelik saldırıları Yemen'de tartışmaya yol açtı (X platformu)
ABD'nin Husilere yönelik saldırıları Yemen'de tartışmaya yol açtı (X platformu)

Tevfik eş-Şenvah

Yemen’in meşru hükümeti ve Husiler, on yılı aşkın bir süredir Yemen'in başına bela olan yıkımın sorumlusu olarak birbirlerini suçlamaya devam ediyor. Yemen Enformasyon Bakanı Muammer el-Eryani dün yaptığı açıklamada, İran destekli Husilerin 2014 yılındaki darbeden bu yana ‘Yemen'in altyapısı ve ekonomisindeki yıkımın başlıca nedeni olmakla’ suçladı.

Aynı zamanda uluslararası meşruiyete sahip Yemen hükümetinin sözcüsü olan Eryani, Husilerin kurtarılmış bölgelerdeki hayati tesislere sistematik saldırılar düzenlediğini, örneğin 30 Aralık 2020 tarihinde Aden Uluslararası Havalimanı'na İran yapımı balistik füzelerle düzenledikleri saldırıda 25 kişinin öldüğünü, 110 kişinin de yaralandığını ve havalimanının altyapısının zarar gördüğünü söyledi. Husilerin 2022 yılında da Hadramut ve Şebva'daki petrol ihracat edilen limanlara yönelik saldırılarda bulunduklarını belirten Eryani, bunlar arasında insansız hava araçları (İHA) ve balistik füzeler kullanılarak ed-Debba ve Neşime limanlarına yönelik saldırıların da olduğunu ifade etti.

Yemenli Bakan, söz konusu saldırıların Husilerin iddia ettiği gibi Yemen'i ya da Gazze'yi savunmak için değil, Yemen'i yok etmeyi, halkını yoksullaştırmayı ve bölgenin güvenliğini baltalamayı amaçlayan İran gündemini uygulama stratejisinin bir parçası olduğunu söyledi.

Husilerin Kızıldeniz'deki uluslararası gemilere yönelik saldırıları da dâhil olmak üzere çeşitli maceraperestliklerinin, ABD ve İngiltere tarafından ‘Refahın Muhafızı Operasyonu’ kapsamında geçtiğimiz yıl ocak ayında başlayan askeri saldırılarını tetiklediğini söyleyen Eryani, bu saldırıların yıkımın birincil nedeni olmadığını, daha ziyade Husilerin saldırılarına karşı bir yanıt olduğunu vurguladı.

Öte yandan Husiler, Yemen halkının çektiği acılardan başta Yemen’in meşru hükümeti olmak üzere ABD ve müttefiklerinin sorumlu olduğunu söyledi. ABD merkezli haber kanalı NBC tarafından aktarılan Husilere bağlı medya organlarının haberlerine göre Husiler, 17 Mart 2025 tarihinde 53 kişinin ölümüne ve 98 kişinin yaralanmasına neden olan ABD’nin son saldırılarını ‘suç teşkil eden saldırganlık’ olarak nitelendirdi. Kızıldeniz’deki gemilere ve askeri hedeflere yönelik saldırılarının dış müdahaleye ve Gazze'ye uygulanan kuşatmaya karşı savunma amaçlı bir yanıt olduğunu vurgulayan Husiler, Filistinlilerle dayanışma içinde olduklarını açıkladılar.

Medyada yer alan haberlere göre Husilerin Kızıldeniz’de uluslararası gemilere yönelik saldırıları ülke içindeki popülariteleri ve saflarına savaşçı çekme hızını arttırdı. Uluslararası toplumu kendileriyle etkileşime girmeye zorladılar ve Yemen'in resmi hükümeti olarak tanınmamalarına rağmen popüler bir yankı uyandırdılar. Nüfuzları zayıf olmasına rağmen İsrail'e füze atmalarının ardındaki gizli amaçlarından biri de buydu.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan çevirdiği habere göre Yemen hükümeti, İran'ı, ‘Birleşmiş Milletler (BM) silah ambargosunu ihlal ederek Husileri İHA ve balistik füzeler gibi çeşitli silahlarla desteklemekle’ suçluyor. Buna karşın İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) Genel Komutanı Hüseyin Selami, İran medyasına yaptığı açıklamada, Tahran'ın Husilerin kararlarını doğrudan kontrol ettiği iddialarını reddederek Husilerin kararlarını bağımsız bir şekilde aldıklarını vurguladı. Ancak Yemen hükümeti çevreleri İran'ın desteğinin Husilerin eylemlerinin ana kaynağı olduğunda ısrar ediyor.

Yemen hükümeti, ABD'nin hava saldırıları sonucunda Husilerin kontrolündeki limanlarda meydana gelen ağır kayıpların ardından ‘Husiler Yemen'e yıkım getiriyor’ etiketiyle (hashtag) bir sosyal medya kampanyası başlattı. Kampanyanın amacının ‘Husilerin suçlarını ifşa etmek ve ülke kaynaklarına verdikleri zararın boyutlarını ortaya koymak, altyapı ile ekonomik ve sivil tesislerin tahrip edilmesinden ve bunların savaş amacıyla kullanılmasından onları tamamen sorumlu tutmak’ olduğu belirtildi.

Husiler cuma günü, ABD'nin Yemen'in batısındaki Hudeyde ilinde bir petrol ihracatı limanına gece boyunca düzenlediği saldırılarda ölenlerin sayısının 80'e yükseldiğini ve bu sayının Washington'ın bir ay önce başlattığı yoğun hava saldırılarının en ölümcülü olduğunu açıkladılar.

Bu arada saldırılar şiddetlenmeye devam ederken, ABD ile İran arasındaki müzakereler Umman’ın başkenti Maskat'ın ardından Roma'da tüm hızıyla devam ediyor. Basında yer alan haberlerde, İran’ın Dini Lideri Ali Hamaney’in Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman'la bölgedeki birçok karmaşık meseleyi görüşmek üzere bir araya gelmesinin ardından gerilimin azalacağına dair umutlar ifade edildi.