İran Ocak ayından bu yana yüzde 20 zenginleştirilmiş 55 kilogram uranyum üretti

Tahran’ın güneyindeki Natanz nükleer tesisinin içi (AFP-Arşiv)
Tahran’ın güneyindeki Natanz nükleer tesisinin içi (AFP-Arşiv)
TT

İran Ocak ayından bu yana yüzde 20 zenginleştirilmiş 55 kilogram uranyum üretti

Tahran’ın güneyindeki Natanz nükleer tesisinin içi (AFP-Arşiv)
Tahran’ın güneyindeki Natanz nükleer tesisinin içi (AFP-Arşiv)

İran Atom Enerjisi Kurumu Sözcüsü Behruz Kemalvendi, yüzde 20 zenginleştirilmiş 55 kilogram uranyum stokuna sahip olduklarını belirterek, bunun kısa zamanda 120 kilograma yükseleceğini açıkladı.
Reuters’ın haberine göre, Kemalvendi devlet televizyonunda yayınlanan konuşmasında, “Dört aydan kısa bir sürede yüzde 20 zenginleştirme oranıyla 55 kilogram uranyum ürettik. Bu şekilde devam etmemiz halinde Meclisin belirlediği 120 kilogram uranyum hedefine 8 aydan önce ulaşmış olacağız” dedi.
İran Meclisi, eski ABD Başkanı Donald Trump’ın 2018’de nükleer anlaşmadan çekilme kararına cevaben, geçtiğimiz yıl hükümetin nükleer konudaki duruşunu sertleştirmesini gerektiren bir yasayı kabul etti.
Mecliste kabul edilen, ‘Yaptırımların Kaldırılması ve İran Ulusunun Çıkarlarının Korunması için Stratejik Eylem Planı’ adlı yasa tasarısıyla İran, uranyum zenginleştirme oranını en az yüzde 20’ye çıkartacağını açıklamıştı.



İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
TT

İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)

İran anayasası, İran cumhurbaşkanının herhangi bir nedenle iki ay süreyle yetkilerini kullanamaması durumunda, İran cumhurbaşkanlığının görevlerini geçici bir komitenin üstlenmesini öngörüyor.

131. maddeye göre başkanın ölümü, yokluğu, iki ayı aşan hastalık veya görev süresinin dolması ve yeni cumhurbaşkanının seçilmemesi halinde, cumhurbaşkanının görevlerini bir komisyon üstlenecek.

İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Rehber'in onayıyla, Meclis Başkanı ve Yargı Başkanının da yer aldığı bir komiteye başkanlık ediyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı, 50 gün içinde başkanlık seçimlerini düzenlemekle yükümlü olacak.

131. maddeye göre Rehber, cumhurbaşkanı yardımcısının yetkilerini gerektiği gibi kullanamaması halinde cumhurbaşkanının tüm yetkilerini doğrudan şahsen üstlenebilir veya yeni bir yetkili atayabilir.

İran Anayasası'nın 113. Maddesine göre İran Cumhurbaşkanı'nın, Rehber'den sonra ülkede en yüksek yetkili olduğunu ve Rehber ile ilgili konular hariç, Anayasa'nın uygulanmasından ve yürütme organını (hükümeti) yönetmekten sorumludur.

Bu, İran'ın başbakanlık görevini devralmak üzere geçici bir komite kurma durumu ile üçüncü kez karşı karşıya kalmasıdır.

İlki, İran devriminin ilkelerine ihanet ettiği gerekçesiyle Rehber Humeyni tarafından görevden alınan eski Cumhurbaşkanı Ebu'l Hasan Beni Sadr’ın görevden alınmasının ardından gerçekleşti. Beni Sadr 1979 devriminden sonra İran'ın ilk seçilmiş cumhurbaşkanıydı. Paris'te sürgünde iken Ekim 2021'de öldüğünde 88 yaşındaydı. Komitenin çalışmaları 22 Haziran 1980'den aynı yılın 2 Ağustos'una kadar yaklaşık iki ay sürdü.

İkincisi, 30 Ağustos 1981 tarihinde İran Başbakanı Muhammed Ali Recai'nin suikasta uğramasının ardından kurulmuştur. Komisyon, Başbakanlık binasının bombalanmasından birkaç saat sonra çalışmalarına başladı ve 9 Ekim 1981 tarihine kadar devam etmiştir.