عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Moritanya’da eski Cumhurbaşkanının yargılanmasının uluslararası mahkemelere taşıma girişimi tartışılıyor

Moritanya’nın eski Cumhurbaşkanı Muhammed Vild Abdulaziz. (AFP)
Moritanya’nın eski Cumhurbaşkanı Muhammed Vild Abdulaziz. (AFP)
    Nuakşot/ Şeyh Muhammed
TT
TT

Moritanya’da eski Cumhurbaşkanının yargılanmasının uluslararası mahkemelere taşıma girişimi tartışılıyor

Moritanya’nın eski Cumhurbaşkanı Muhammed Vild Abdulaziz. (AFP)
Moritanya’nın eski Cumhurbaşkanı Muhammed Vild Abdulaziz. (AFP)

Moritanya’nın eski Cumhurbaşkanı Muhammed Vild Abdulaziz’in davasına bakan Fransız avukatlarından oluşan bir ekip, eski cumhurbaşkanına yöneltilen yolsuzluk ve kara para aklama suçlamalarının da yer aldığı dosyayı Moritanya yargısı önünde uluslararası düzeye taşımak için harekete geçti.
Fransız avukatlar söz konusu dosyayı, yöneltilen suçlamaların, gerçekte, müvekkillerinin siyasi hesaplamalardan çıkarılması ve mevcut rejime karşı tavrı nedeniyle kişisel hedef olmasından dolayı, Afrika Birliği ile Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği’ne taşımaya çalışıyorlar.
Söz konusu dosya kapsamında gösterilen çabalar Moritanya’da özellikle de eski Cumhurbaşkanının Moritanyalı araştırmacılar ve hakimlerle görüşmeyi reddetmesi nedeniyle şiddetli tartışmalara neden oldu. Gözlemciler dosyanın uluslararası düzeye taşınma çabasının, ülkenin yargı sistemine duyulan güvensizliği yansıttığını belirtti. Bu sistemin iki yıl önce ülkede yürürlükte olan sistemle aynı olduğu belirtildi.
Yolsuzlukla mücadeleden sorumlu soruşturma birimi, kamu fonlarını takip etme çerçevesinde uluslararası organlarla iletişime geçti. Yetkililer, eski cumhurbaşkanının iktidarda olduğu sırada kara para akladığını düşünüyor.
Kaynaklar, soruşturma biriminin, yurt dışına çıkarılan parayı takip etme noktasında, uluslararası deneyime ve geniş bir ilişki ağına sahip çok sayıda Moritanyalı avukatla iş birliği yapacağını aktardı. Ayrıca, Uluslararası Kriminal Polis (Interpol) de dahil olmak üzere, yolsuzlukla mücadelede uzman uluslararası organlarla iş birliğinin altı çizildi.
Moritanya Savcılığı, daha önce ilk soruşturma kapsamında, yolsuzluk dosyasında yer alan kimselere ait 41 milyardan fazla Moritanya Ugiya’sına (115 milyon ABD doları) el koydu. El konulan malların yarısından fazlasının eski cumhurbaşkanı ve damadına ait olduğu belirtildi.
Savcılık, eski cumhurbaşkanı hakkında devam eden soruşturma kapsamında eski cumhurbaşkanı ve kendisiyle beraber yolsuzluk dosyalarında suçlananların mal varlıklarının dondurulmasına karar verdi.
Moritanya yargısına yakın kaynaklar, yurt dışına kaçırılan para hacminin oldukça büyük olduğuna inanıyor. Söz konusu dosyanın takibi için sıkı çalışma ve çok çaba gerektiği bildirildi. Söz konusu paranın vergi cennetlerinde ulaşılması zor olan bir miktar olduğuna dikkat çekildi.
Aralarında eski cumhurbaşkanı, bakanlar ve iş adamlarının da yer aldığı 12 sanık, devlet malını boşa harcamak, kamu anlaşmalarında haksız ayrıcalıklar vermek, nüfuzu kötüye kullanmak, iş istismarı ve yasa dışı zenginleşmek suçlamalarından geçtiğimiz Mart ayından bu yana yargı denetimi altında bulunuyor. Söz konusu suçlamaların, kara para aklamak suçlamasının yanı sıra eski cumhurbaşkanına yöneltilen suçlamaların aynısı olduğu belirtildi.
Muhammed Vild Abdulaziz 2009 yılından 2019 yılına kadar Moritanya’yı yönetti. Ocak 2020’de bir grup muhalefet milletvekili tarafından eski cumhurbaşkanı döneminde yolsuzluk yapıldığı iddiası ile  7 büyük dosya kapsamında soruşturma komitesi kuruldu. Parlamento, Abdulaziz’in 2009’da kurduğu ve 10 yıl boyunca yönetiminde yer aldığı Cumhuriyet için Birlik Partisi’nin açık desteği ile komitenin oluşumunu onayladı.
Vild Abdulaziz iktidardan ayrıldıktan sonra, aynı partide siyasi bir rol oynamaya çalıştı. Ancak bazı parti liderlerinin şiddetli muhalefetiyle karşılaştı. Eski cumhurbaşkanı olması sebebiyle yapılan baskılar onu partiden ayrılmaya zorladı. Siyasi arenada kendine bir rol bulamadı. Ayrıca, mevcut başkan aynı zamanda eski arkadaşı Muhammed Vild el-Gazvani’nin kafasını karıştırmaya çalışmakla suçlandı.
Meclis Soruşturma Komisyonu’na başkanlık eden İktidar Partisi, burada, eski cumhurbaşkanının iktidarda bulunduğu dönemde yolsuzluk operasyonlarına katıldığını ortaya koyan bir rapor yayımladı. Böylece eski cumhurbaşkanı, Moritanya adalet tarihinin en karışık davalarından birinde hakkında soruşturma başlatılmak üzere yargıya sevk edildi. Söz konusu duruşmanın Moritanya’da eski bir cumhurbaşkanın yolsuzluk suçlamalarıyla yargılandığı ilk duruşma olduğu belirtildi.

 

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Yemen'de Meşruiyet kaosu

Husilere karşı koyabilecek uyumlu bir blok oluşturmaya yönelik her türlü söylemin ifadelerinin açık olması gerekiyor (AFP)
Husilere karşı koyabilecek uyumlu bir blok oluşturmaya yönelik her türlü söylemin ifadelerinin açık olması gerekiyor (AFP)
TT
TT

Yemen'de Meşruiyet kaosu

Husilere karşı koyabilecek uyumlu bir blok oluşturmaya yönelik her türlü söylemin ifadelerinin açık olması gerekiyor (AFP)
Husilere karşı koyabilecek uyumlu bir blok oluşturmaya yönelik her türlü söylemin ifadelerinin açık olması gerekiyor (AFP)

7 Nisan 2022'de Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi, başkanı ile yedi üyesinin ülkeyi geçmişte ve halen muzdarip olduğu siyasi kaos, askeri donukluk, ekonomik ve geçim koşullarındaki çöküş gerçekliğinden kurtarabilmeleri umuduyla tüm yetkilerini geri dönülemez bir şekilde yeni bir oluşuma (Başkanlık Konseyi) devretti.

Bu duyurunun öncesinde, Husi grubunun kontrolünden uzak bölgeleri istikrara kavuşturmak ve geliştirmek umuduyla meşru hükümet ile Güney Geçiş Konseyi arasında Riyad Anlaşması olarak bilinen anlaşma, 5 Kasım 2019'da Riyad'da imzalandı.

Bu iki anlaşmanın amacı süreci yeniden rayına sokmak, durgun hücreleri aktifleştirmek ve onlara yeniden hayat vermekti. Ancak mevcut gerçeklik, Cumhurbaşkanı Hadi'nin Şubat 2012'den bu yana yönettiği yapıdaki çöküşe varan mevcut yetersizliği kanıtladı. Konseyin söz konusu yapıyı “yeni Yemen” olarak adlandırdığı noktaya yönlendirme yeteneğini gösteremediğini ispatladı.

Riyad'ın sunduğu ve sunmaya devam ettiği maddi ve askeri destek olmasaydı, iç durumun tamamen çökeceğini ve tüm ülkenin Husi grubunun kontrolüne gireceğini herkes biliyor. Ancak bu destek, yüksek mali maliyeti nedeniyle ve bunu elde etmek için gereken katı şartlar yerine getirilmeden, harcamalar yakından denetlenmeden sürdürülebilir olamaz. Suudi Arabistan'ın Yemen'in Kalkınması ve Yeniden İnşası Programı tarafından doğrudan uygulanan ve denetlenen hayati projelerden ise bahsetmiyoruz bile.

Husi kontrolünden uzak bölgeleri yönetme konusundaki açık başarısızlık ve bariz yetersizliğin, Başkanlık Konseyi ve hükümetin hızlı ve ciddi müdahalesini gerektirdiği artık aşikâr. Bu çıkmazdan kurtulmak için ilk önce tam bir adanmışlık, nezaketten uzak bir açık sözlülük, tutumlar ve anlaşmazlık noktaları konusunda netlik gerektiriyor.

Yani Husilere karşı koyabilecek uyumlu bir blok oluşturmaya yönelik her türlü söylem, açık ve belirsizlikten uzak olmalı. Başkanlık Konseyi içindeki özellikle Güney Geçiş Konseyi ile olan ilişkilerin düzeltilmesine odaklanmalı.

Konsey ile Bakanlar Kurulu arasındaki ilişkide de bir karışıklık mevcut; zira ilişkinin açıkça tanımlanmadığı ve geride kalan hâkim anayasal çerçevelere uymadığı bir sır değil. İki konsey arasındaki ilişki herkesin bildiği bir gerilime sahne oluyor ve bunu görmezden gelmek ya da bu konuda hoşgörülü davranmak doğru değil.

Siyasi kaos, zaten zayıf olan idari etkinlikte eksikliklere neden oldu. Bu durum da kanunda belirtilen yasal süreyi aşan misyon başkanlarının değiştirilmesi, aldıkları mali ödenekler karşılığında görevlerini yerine getirmeyen valilerin değiştirilmesi, bölgesel sınırlara göre atamalar yapıldığı için tüm yasal süreleri aşan ve değiştirilemeyen askeri birlik ve güvenlik teşkilatlarının komutanlarının değiştirilmesi de dahil olmak üzere, gerekli birçok icraatta bulunulmasını engelledi.

Ufukta Konseyin karşılaştığı engelleri açık sözlülükle ele almaya girişmeden, Cumhurbaşkanı Hadi'ye alternatif olarak göreve gelmesinin nedeni olan öncelikleri belirlemeden aşabilmesini sağlayacak hiçbir şey görünmüyor. Ulusal sorunların görev kotaları açısından ele alınması, verimlilik ve dürüstlük standartlarından çok uzak bölgesel eğilimlere dayandığından, siyasi ve idari hayal kırıklığının etkisinden muzdarip vatandaşların yaşam koşullarının bozulmasına ve şartların daha da kötüleşmesine neden olacaktır.

Kurallara bağlılık, ulusal uzlaşılarla bağlantılıdır. Uzlaşılar ise yönetim işlerinin yürümesi ve idari işlerin istikrarı için bilenen bir kapıdır. Bu olmadan, yönetişim yeteneklerinin geliştirilmesine katkıda bulunmayan daha fazla kaos dışında bir şey olmayacaktır. Ülke, pusulası ve yer çekimi olmadan, bir boşunalık ve ihmalkarlık çemberinde dönmeye devam edecektir. Husi grubunun kontrolünden uzak her coğrafyada çöküşler devam edecektir. Kapsamlı parçalanmaya doğru gidişi bastırmak için doğrudan ve güçlü bir Suudi Arabistan müdahalesi olmadan ve Abu Dabi ile mutabakat sağlanmadan, Husi grubu ile terör örgütlerinin ulaşamayacağı hiçbir alan kalmayacaktır. Bunlar herkesin karşısına çıkma fırsatının tarihini belirlemek, onlara saldırmak ve hasta ülkenin topraklarından paylarını almak için sahneyi yakından takip ediyorlar.

Bu sözler sürekli tekrarlanmakta olabilir ama tekrarlanmaları gerekiyor. Aden'deki toplumun istikrarı anahtardır. Güvenliğin sağlanması istikrarın başlangıcıdır. Bu da şehrin idaresinin tek bir tarafa devredilmesini gerektiriyor. Bunun kontrolü, barış ve ülkenin geleceğine ilişkin tartışmaların kapılarını aralayacaktır. Bunun için de tüm yetkililer sürekli var olmalı ve hiçbir taraf sorunları güç kullanarak çözebileceğini düşünmemeli.

Siyasi kaosun devam etmesi, idari kayıtsızlık, yolsuzluğun her düzeyde yaygınlaşması, görevini yapabilecek, ahlaki ve milli sorumluluklarını yerine getirebilecek kapasitede otoriteden bahsetmenin mümkün olmadığı bir ortamdır.